Ile warte jest Twoje przedsiębiorstwo - jak wyceniane są firmy?

Obecnie pytanie o wartość przedsiębiorstwa stawiane jest nie tylko w przypadku fuzji czy przejęć, jak to miało miejsce jeszcze kilka lat temu, ale także podczas giełdowych debiutów lub przy podejmowaniu decyzji strategicznych kształtujących przyszłe losy firmy, jak również w bieżącym dokonywania pomiaru kreowania bądź utraty wartości.

Niemal wszystkie modele szacowania wartości przedsiębiorstwa można uszeregować według trzech grup, które ze względu na swoją specyfikę determinują różne podejścia do procesu wyceny.

Pierwszą grupę stanowią metody majątkowe, które są najstarszymi rozwiązaniami. Opierają się na oszacowaniu majątku i zobowiązań przedsiębiorstwa. Warto pamiętać, że posiadany majątek firmy to nie tylko pozycje bilansowe, ale również aktywa niematerialne, do których należą m.in. wypracowane know-how czy znaki towarowe.

Kolejną grupę tworzą metody rynkowe, które opierają się na porównaniu mnożników rynkowych lub mnożników transakcyjnych z mnożnikami konkurencji. Wykorzystując tę metodę, można w stosunkowo łatwy i szybki sposób dokonać wyceny spółki. Należy jednak pamiętać, że kluczową kwestią jest dobór porównywalnych podmiotów, które powinny działać w tej samej branży, posiadać podobną strukturę przychodów, stopień rozwoju oraz skalę działania, co czasem może stanowić problem. Aby go rozwiązać wybiera się zazwyczaj 2-3 podmioty(bardzo podobne) lub dobiera się większą liczbę spółek tak, aby odchylenia w profilu ich działalności zostały w większej grupie zniwelowane.

Metody dochodowe są ostatnią grupą i polegają na prognozowaniu przepływów pieniężnych generowanych w przyszłości przez przedsiębiorstwo i zdyskontowaniu ich stopą uwzględniającą związane z nimi ryzyko. Najbardziej popularną metodą dochodową jest metoda zdyskontowanych wolnych przepływów pieniężnych, powszechnie znana jako DCF. Szacując wolne przepływy pieniężne, można wyróżnić dwa podstawowe podejścia, tj. wolne przepływy przypadające wszystkim kapitałodawcom firmy oraz wolne przepływy dla właścicieli spółki. Otrzymane przepływy pieniężne dla okresu szczegółowej prognozy dyskontuje się wykorzystując w pierwszym przypadku średni ważony koszt kapitału, zaś w drugim koszt kapitału własnego. Obie wartości oszacowane zostają za pomocą m.in. modelu CAPM lub APT, i oznaczają oczekiwane stopę zwrotu przed podmiot udostępniający kapitał. Uwzględniając kontynuację działalności przedsiębiorstwa po okresie prognozy i dalej generowane przez nią w tym czasie przepływy pieniężne, oblicza się tzw. wartość rezydualną
(wartość firmy po okresie szczegółowej prognozy), wykorzystując model renty wieczystej i dyskontując ją odpowiednio na dany dzień wyceny.

Metoda DCF uwzględnia nie tylko uwarunkowania wewnętrzne spółki, ale także jej przyszłość w oparciu o perspektywy rozwoju branży i zmiany zachodzące w gospodarce. Ten sposób wyceny jest wykorzystywany najczęściej, gdyż jest ściśle dopasowany do profilu spółki. Niestety, jest on bardzo wrażliwy na przyjęte w modelu założenia, dlatego wyceniając spółkę warto zastosować metodę mieszaną- wypadkową kilku metod, która zapewni nam wiarygodną ocenę wartości spółki.

Jedną z ostatnich osiągnięć nauk ekonomicznych w tym zakresie jest coraz większa popularność metod opartych na opcjach realnych, gdzie pozycję właściciela przedsiębiorstwa traktuje się jako posiadacza długiej pozycji w opcji kupna na wartość rynkową kapitału własnego przy założeniu ceny realizacji na poziomie wielkości długu w momencie jego zapadalności.

Mateusz Hyży
starszy analityk inwestycyjny
Grupa Trinity S.A.