Maria Skłodowska-Curie (1867-1934)
Podwójna noblistka
Na zakończenie naszego zostawienia zastawiliśmy osobę, która mogłaby się znaleźć na pierwszym miejscu. Maria Skłodowska-Curie, jeden z największych naukowców w polskiej historii, dokonała odkryć o olbrzymim znaczeniu dla światowej gospodarki.
Maria Skłodowska-Curie była pionierką badań nad promieniotwórczością. Wraz z mężem odkryła polon i rad. Choć współcześnie ich zastosowanie jest niewielkie (polon wykorzystywany był do ogrzewania radzieckich pojazdów księżycowych), to założony z inicjatywy Skłodowskiej-Curie francuski Instytut Radowy przyczynił się do rozwoju badań nad promieniotwórczością. Współcześnie we Francji trzy czwarte energii elektrycznej pochodzi z elektrowni jądrowych.
Co prawda Maria Skłodowska-Curie nie brała udziału w żadnym powstaniu, a z kraju wyjechała po prostu na studia, podczas I wojny światowej wspierała finansowo Francuskie Siły Zbrojne, robiła także żołnierzom skarpety na drutach. Podobnie jak przymusowi emigranci podkreślała swoje związki z Polską, uczyła swoje dzieci ojczystego języka. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości przekazała gram radu Instytutowi Radowemu w Warszawie.
Zabrakło ich w kraju
Niestety pomimo dobrych chęci większość owoców pracy emigrantów pozostało poza granicami Polski. Brak własnego organizmu państwowego sprawił, że największe sukcesy Polaków w XIX w. miały miejsce w odległych krajach i kontynentach. Gdyby ten potencjał mógł służyć niepodległej Polsce, z pewnością obecnie bylibyśmy w innym miejscu niż jesteśmy.
Jan Bolanowski