Tadeusz Oksza-Orzechowski (1838-1902)
Linia telegraficzna z Europy do Kapsztadu
Zacznijmy od jednego z mniej znanych emigrantów, który jednak może pochwalić się wielkimi osiągnięciami. I to o gigantycznym znaczeniu dla gospodarki światowej.
W epoce smartfonów, internetu i telewizji satelitarnej trudno nam wyobrazić sobie, jak powoli płynęły informacje w pierwszej połowie XIX w. i jak wielką rewolucję przyniósł wynalazek telegrafu. Międzykontynentalna łączność telegraficzna wymagała poważnych inwestycji w podmorskie kable. O tym, jak trudne było to wyzwanie dla ówczesnej technologii, świadczy fakt, że kabel łączący Europę z USA próbowano położyć wcześniej pięć razy, zanim w końcu ustanowiono trwałe połączenie w 1865 r.
Kilkanaście lat później na scenę największych inwestycji telekomunikacyjnych tamtych czasów wkroczył Tadeusz Oksza-Orzechowski, były powstaniec styczniowy, przedstawiciel Rządu Narodowego w Stambule, łącznik pomiędzy rządem Turcji a Stolicą Apostolską i Austrią oraz organizator tureckich służb wywiadowczych. W 1882 r. uzyskał on od władz hiszpańskich koncesję na budowę kabla z Kadyksu na Wyspy Kanaryjskie. Przedsięwzięcie to zakończył sukcesem.
Jeszcze większym sukcesem było sprytne wmanewrowanie Brytyjczyków, którzy starali się o koncesję na ustanowienie połączenia z koloniami portugalskimi w Afryce Zachodniej. To Tadeusz Oksza-Orzechowski uzyskał prawo do budowy kabla telegraficznego, ale ostatecznie nawiązał z Brytyjczykami porozumienie i wspólnie zrealizowali inwestycję.
Kabel telegraficzny budowany przez Polaka biegł wzdłuż zachodnich wybrzeży i został ostatecznie przedłużony do Kapsztadu. Liczył wówczas ok. 16,5 tys. km długości i był najdłuższy na świecie.