KE wydała rekomendacje ws. wydobycia gazu łupkowego

Komisja Europejska przedstawiła w środę rekomendacje dla krajów członkowskich dot. poszukiwania i wydobycia gazu z łupków w UE, a nie nowe przepisy. Opinia publiczna powinna być informowana o używanych chemikaliach przy szczelinowaniu poszczególnych odwiertów.

KE określiła minimalne standardy, jakie powinny być stosowane przez kraje członkowskie przy stosowaniu metody szczelinowania hydraulicznego, używanej przy wydobywaniu gazu z łupków.

Szef KE Jose Manuel Barroso zaznaczył na środowej konferencji prasowej w Brukseli, że gaz łupkowy "w wielu miejscach zmienia krajobraz energetyczny" i wpływa na konkurencyjność. - Państwa członkowskie mają mieć prawo do tego, by decydować o eksploatacji gazu łupkowego, przy jednoczesnym stworzeniu ogólnych ram bezpieczeństwa na poziomie UE. To nie będzie nowe prawo, ale zebranie zasad, które już obowiązują - powiedział Barroso.

Komisarz ds. energii Guenther Oettinger zwrócił z kolei uwagę, że Wielka Brytania, Litwa, Rumunia i Polska są zainteresowane wydobyciem gazu łupkowego. - Dajemy więc sygnał, że chcemy zapewnić prawne, fachowe i środowiskowe podstawy do eksploatacji - podkreślił.

- Nie ma legislacji, są wytyczne, które mają być uzgadniane z przemysłem, jeśli chodzi o gaz łupkowy. To musi być impuls dla Polaków, dla Polski, aby w najbliższych miesiącach stworzyć przewidywalne ramy, które umożliwią rzeczywistą eksploatację gazu łupkowego w Polsce. Nie ma czasu do stracenia - powiedział z kolei polskim dziennikarzom komisarz UE ds. budżetu Janusz Lewandowski.

- Gaz łupkowy obudził nadzieje w niektórych częściach Europy, ale jest także źródłem obaw opinii publicznej. Komisja odpowiada na te apele minimalnymi standardami. Kraje członkowskie są zaproszone do ich stosowania w celu zajęcia się obawami o środowisko i zdrowie. Dadzą one też potrzebną przewidywalność dla operatorów i inwestorów - oświadczył z kolei cytowany w komunikacie KE komisarz UE ds. środowiska Janez Potocznik.

KE wskazuje m.in., że zanim kraje UE przyznają koncesję na poszukiwanie lub wydobycie gazu łupkowego z wykorzystaniem szczelinowania "na dużą skalę", powinny przygotować strategiczne plany oceniające możliwe skutki projektu, by zapobiegać ryzyku dla zdrowia ludzi i środowiska. Ta ocena powinna być przeprowadzona na podstawie dyrektywy ws. oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko.

Komisja określa, że szczelinowanie na dużą skalę to takie, które wiąże się z wpompowaniem pod powierzchnię co najmniej 1000 m sześciennych wody na jeden jego etap lub z wpompowaniem co najmniej 10 tys. m sześc. wody w całym procesie szczelinowania w jednym odwiercie.

Ponadto, zgodnie z rekomendacjami, kraje członkowskie powinny opracować "jasne zasady" ws. ewentualnych restrykcji prowadzenia takiej działalności na obszarach podatnych na powodzie, czy zjawiska sejsmiczne. Powinny też określić ograniczenia dotyczące "minimalnej odległości od obszarów zamieszkałych i obszarów ochrony wody" oraz minimalną głębokość pomiędzy obszarem szczelinowania a wodami gruntowymi.

KE zaleca też m.in. dokonanie odpowiedniej oceny formacji geologicznych pod kątem tego, czy się nadają do wydobywania gazu metodą szczelinowania.

Kraje UE powinny też sprawdzić jakość wody, gleby i powietrza na obszarze, na którym mają się odbyć łupkowe odwierty tak, by móc potem monitorować ewentualne zmiany. Powinna też być kontrolowana emisja gazów cieplarnianych na miejscu wydobycia. Ponadto opinia publiczna powinna być informowana o używanych chemikaliach przy szczelinowaniu poszczególnych odwiertów.

Kraje członkowskie powinny wdrożyć rekomendacje KE w ciągu sześciu miesięcy od ich publikacji, a od grudnia informować Komisję co roku o zastosowanych środkach. KE oceni skuteczność rekomendacji 18 miesięcy po publikacji.

Polska od początku wskazywała, że obecne unijne przepisy są wystarczające do regulowania wydobycia gazu łupkowego i wystarczą tylko wytyczne do ich stosowania. Zbytnich obostrzeń nie chciała też Wielka Brytania.

Szczelinowanie hydrauliczne polega na wtłaczaniu pod ciśnieniem w złoże skalne zawierające gaz cieczy składającej się z wody i substancji chemicznych. Ekolodzy obawiają się m.in., że może to prowadzić do skażenia chemikaliami wody pitnej. Zakaz szczelinowania wprowadziły Francja i Bułgaria, czasowe moratorium na poszukiwania gazu łupkowego obowiązywało też do marca ub.r. w Rumunii. (PAP)

Z Brukseli Julita Żylińska i Agnieszka Szymańska