Komisja finansów przeciw odrzuceniu projektu dot. nowej reguły wydatkowej

Na czwartkowym posiedzeniu komisja finansów zaopiniowała poprawki zgłoszone w środę podczas drugiego czytania rządowego projektu nowelizacji ustawy o finansach publicznych. Przewiduje on wprowadzenie nowej, tzw. stabilizującej reguły wydatkowej, która miałaby obowiązywać w finansach publicznych. Zastąpiłaby ona obowiązującą dzisiaj tymczasową regułę wydatkową, która przewiduje, że wydatki tzw. elastyczne nie mogą rosnąć szybciej niż o 1 proc. powyżej inflacji.

Jacek Bogucki (SP) powiedział uzasadniając wniosek, że projekt likwiduje próg ostrożnościowy 50 proc. i demoluje dotychczasowy system zapobiegania nadmiernemu zadłużaniu państwa. "Nakładając na to jeszcze skok na OFE, to właściwie jedynym celem tej ustawy jest pożycie sobie na kredyt jeszcze przez dwa lata przez rząd i Platformę Obywatelską" - mówił Bogucki.

W odpowiedzi na to oświadczenie przewodniczący komisji Dariusz Rosati (PO) zapytał Boguckiego, czy jest pewien, że czytał ten projekt. "Gdzie pan tam ma wniosek o zniesienie progów ostrożnościowych? (...) Wie pan, jak zachowują się wydatki po przekroczeniu zadłużenia 50 proc. (PKB-PAP) do 55 proc., jakie jest tempo wzrostu wydatków w nowej proponowanej ustawie? (...) Rosną bez ograniczeń?" - pytał Rosati.

Rosati zaznaczył, że szanuje wnioski o odrzucenie zmian wynikające z politycznych poglądów, ale sposób uzasadnienia wniosku przez posła SP świadczył, że albo nie czytał on projektu, albo świadomie mija się z prawdą.

Komisja odrzuciła wniosek o odrzucenie projektu w całości, ale zgodziła się na przyjęcie poprawki zgłoszonej przez PO. Przewiduje ona zmianę terminu wejścia w życie ustawy. Zachowano w niej zapis, że ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, z tym że niektóre przepisy zaczną obowiązywać 1 stycznia 2014 r.

Przygotowany przez rząd projekt przewiduje wprowadzenie nowej reguły wydatkowej. Zastąpi ona obecną regułę oraz dotychczasowe sankcje przewidziane po przekroczeniu przez państwowy dług publiczny 50 proc. PKB. Nowa reguła ma ograniczyć wzrost wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych do średniego tempa wzrostu PKB. W okresie dobrej koniunktury wydatki mają rosnąć wolniej niż PKB, a w okresie spowolnienia gospodarczego - szybciej.

W sytuacji nadmiernej nierównowagi finansów publicznych włączona ma być zapisana w regule automatyczna korekta tempa wzrostu wydatków. Korekta ta będzie jednak zawieszona w razie prognozowanego silnego spowolnienia gospodarczego.

Według resortu finansów proponowana reguła umożliwi stosowanie antycyklicznej polityki fiskalnej państwa. Będzie więc przeciwieństwem obowiązujących obecnie reguł, które ograniczają wzrost wydatków, gdy gospodarka ma kłopoty (co pogłębia spowolnienie) i pozwalają na zwiększenie wydatków w czasach koniunktury.

Reguła stabilizująca określi maksymalną kwotę łącznych wydatków szeroko rozumianego sektora finansów publicznych; ma dotyczyć około 2/3 wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych. Z jej działania zostaną wyłączone m.in. wydatki samorządów, NFZ czy z środków unijnych. W konsekwencji, jeżeli na przykład jednostki samorządu terytorialnego zaplanują większy wzrost wydatków, to pozostałe jednostki sektora finansów publicznych będą musiały bardziej oszczędzać.

Zdaniem autorów projektu przestrzeganie nowych limitów przyczyni się do osiągnięcia w średnim okresie tzw. średniookresowego celu budżetowego (MTO), przyjętego obecnie na poziomie minus 1 proc. PKB. To z kolei pozwoli w dłuższym okresie zredukować dług publiczny znacznie poniżej progu konstytucyjnego (60 proc. PKB) i utrzymać deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych znacząco poniżej 3 proc. PKB.

Po 5 latach od dnia wejścia w życie nowelizacji lub po ewentualnej aktualizacji wysokości średniookresowego celu budżetowego, minister finansów ma dokonać przeglądu funkcjonowania przepisów dotyczących ustalania kwoty wydatków publicznych. Przedstawi też rządowi informację o sposobie funkcjonowania reguły w procesie budżetowym. Zarekomenduje też ewentualne zmiany.