Spółka Kulczyka traci. Miliarder apeluje do rządu

Sól i nawozy potasowe produkowane przez białoruskie spółki, w tym koncern Belaruskali, to jedne z najważniejszych produktów eksportowych tego kraju. Dlatego też po wybuchu wojny w Ukrainie zostały objęte sankcjami i wartość eksportu spadła w przypadku soli potasowej z 276 mln euro w 2021 roku do 38 mln euro rok później. Jednak sól warzona i kamienna nie zostały objęte żadnymi sankcjami.

Przy współpracy z Polską Izbą Przemysłu Chemicznego, spółka Ciech, należąca w większości do miliardera Sebastiana Kulczyka, zwróciła się do Ministra Rozwoju i Technologii o "podjęcie skutecznych działań w obszarze sankcji na unijnym rynku soli".

Izba podała, że podczas spotkania w MRiT przedstawiciele branży solnej, wspierani przez PIPC, podkreślili konieczność realnego osłabienia białoruskiego biznesu solnego, ze względu na jego aktywne wpieranie tamtejszego reżimu.

"Wątpliwości budzi przede wszystkim działalność dwóch głównych białoruskich producentów soli warzonej, stanowiących własność białoruskiego Skarbu Państwa, którzy wzmacniają reżim na Białorusi dzięki przychodom i zyskom uzyskiwanym ze sprzedaży soli do Polski i innych krajów UE. Jedna ze spółek jest objęta sankcjami jako osoba prawna, z kolei w skład organów korporacyjnych drugiej spółki wchodzą osoby objęte unijnymi sankcjami na poziomie indywidualnym" - napisano.

Dodano, że " w opinii reprezentantów organizacji uczestniczących w spotkaniu, obydwie wyżej wspomniane spółki powinny zostać uznane za podmioty finansujące działalność państwa białoruskiego, co w konsekwencji powinno skutkować nałożeniem nań sankcji na poziomie krajowym i europejskim".

Dla polskich firm stanowi to poważną konkurencję, mimo że wartość eksportu jest dużo niższa. W 2022 roku, jak podaje "Puls Biznesu", na unijnym rynku sprzedano sól warzoną z Białorusi za niemal 10 mln euro, podczas gdy rok wcześniej za 22 mln euro. Spadek wynika z cen oraz rezygnacji niektórych odbiorców.

Polska i państwa bałtyckie przygotowały wspólnie nowe propozycje sankcji sektorowych UE wobec Rosji w związku z jej inwazją na Ukrainę. Wśród nich jest zakaz importu gazu LNG i zakaz importu aluminium z Rosji. Propozycja zawiera także zakaz transferu wiedzy, współpracy naukowej i finansowania badań naukowych w przypadku Rosji, dalsze środki mające na celu zwalczanie obchodzenia sankcji przez Moskwę, zaostrzenie sankcji w sektorze lotniczym, a także rozszerzenie listy zakazanych produktów wykorzystywanych do produkcji dronów.

Polska i kraje bałtyckie chcą też, aby nowy pakiet sankcji obejmował również sektorowo Białoruś. Chodzi o to, aby zapobiec obchodzeniu unijnych restrykcji przez Rosję z wykorzystaniem Mińska. W grudniu 2023 roku UE przyjęła 12. pakiet sankcji gospodarczych i indywidualnych wobec Rosji. Obejmuje on m.in. zakaz bezpośredniego lub pośredniego importu, zakupu lub transferu diamentów z Rosji.

Przyjęty pakiet nakłada również na eksporterów z UE obowiązek dodawania do umów klauzuli zakazującej reeksportu do Rosji i reeksportu w celu wykorzystania w Rosji szczególnie wrażliwych towarów i technologii. Dodatkowo, regulacja rozszerza listę objętych ograniczeniami produktów, które mogłyby przyczynić się do technologicznego wzmocnienia rosyjskiego sektora obronności i bezpieczeństwa o chemikalia, baterie litowe, termostaty, silniki prądu stałego i serwomotory do bezzałogowych statków powietrznych (UAV), obrabiarki i części maszyn.

UE wprowadziła wreszcie dalsze ograniczenia na import towarów, które generują znaczne dochody dla Rosji, takich jak m.in. surówka hutnicza, druty miedziane, druty aluminiowe o łącznej wartości 2,2 mld euro rocznie. Wprowadzono też nowy zakaz importu skroplonego propanu (LPG) z 12-miesięcznym okresem przejściowym. Na indywidualne listy sankcyjne trafiło 140 dodatkowych osób i podmiotów podlegających zamrożeniu aktywów.