Mączyńska: wymogi nadzoru powinny być dostosowane do wielkości kas
Trybunał Konstytucyjny słusznie zalecił poprawienie przepisów, które dotyczą małych kas SKOK - oceniła Elżbieta Mączyńska, profesor SGH i prezes PTE. Dodała, że wymogi nadzoru finansowego powinny być dostosowane do wielkości kasy.
"Spodziewałam się, że Trybunał nie zakwestionuje samej kwestii nadzoru nad SKOK-ami, ponieważ - co podkreśla Trybunał - nadzór ten jest konieczny po to, żeby zagwarantować bezpieczeństwo depozytów ludzi, zwłaszcza że klienci SKOK-ów to nie są klienci najbogatsi" - powiedziała PAP Mączyńska. "Natomiast, jeżeli chodzi o obowiązki sprawozdawcze, to te wymogi nadzoru powinny być dostosowane do wielkości kasy, a te są w większości małe" - dodała.
Trybunał Konstytucyjny orzekł w piątek, że zapis ustawy o SKOK-ach przewidujący objęcie nadzorem finansowym małych kas SKOK jest niezgodny z konstytucją. Jak mówił sędzia sprawozdawca Leon Kieres co do zasady nadzór państwa nad SKOK-ami jest dopuszczalny, ale ustawodawca, przygotowując przepisy o SKOK-ach, powinien dokonać zróżnicowania stosowania prawnych środków nadzorczych nad kasami ze względu na m.in. rozmiar ich działalności. TK poinformował, że parlament ma 18 miesięcy na poprawienie częściowo wadliwych przepisów o SKOK-ach.
"To jest konieczne, żeby te kasy miały mniejsze obowiązki. W bankach pracują całe sztaby ludzi, żeby sprostać sprawozdawczym i nadzorczym wymogom Komisji Nadzoru Finansowego oraz wymogom europejskim, dlatego jeżeli małe kasy zostałyby obarczone takimi samymi obowiązkami, po prostu nie podołałyby im i nie mogłyby się należycie zajmować swoją podstawową działalnością: przyjmowaniem depozytów i udzielaniem kredytów" - podkreśliła. Zauważyła jednocześnie, że w założeniu SKOK-i miały mieć mniejszą skalą działania, jako przedsięwzięcie polegające na samopomocy finansowej.
Prof. Mączyńska zaznaczyła, że dobrze, że SKOK-i są objęte gwarancjami Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, bo to zapobiega panice, zwłaszcza po bankructwach dwóch SKOK-ów. Jak zauważyła, z prawem do korzystania z BFG wiążą się pewne obowiązki, więc SKOK-i muszą się liczyć z tym, że KNF może mieć określone wymagania co do nadzoru. "Ale istotne, żeby nie przebrał miary; od małego nie można wymagać takich samych obowiązków jak od dużego, tym bardziej, że upadłość małej kasy nie rodzi tak rozległych skutków jak upadłość banku komercyjnego" - podsumowała.
TK nie podał definicji małej kasy, jednak raport KNF za pierwszy kwartał w 2015 r. definiuje je jako kasy, w których suma aktywów nie przekracza 100 mln zł. Według KNF z 50 kas, które prowadziły działalność na koniec marca 2015 r., 29 to właśnie kasy małe. Posiadają one tylko 8,4 proc. łącznej wartości aktywów kas prowadzących działalność, podczas gdy wartość aktywów trzech największych kas przekraczała 500 mln zł, aktywa dwóch z nich przekraczały 1 mld zł.
Trybunał badał zgodność z ustawą zasadniczą przepisów o SKOK-ach z 2009 roku oraz ich nowelizacji z 2013 roku na wniosek prezydenta Bronisława Komorowskiego, dwóch grup posłów PiS, a także senatorów tego klubu.