Przedsiębiorcy, którzy planują teraz wnieść do innej spółki część swojego majątku, mają możliwość manewru. Mogą opodatkować transakcję albo zdecydować się na zwolnienie. Ten drugi wariant jest bardzo kuszący, gdyż w kilku ostatnich wyrokach sądy uznały, że aport może być zwolniony, a mimo to nie trzeba oddawać wcześniej odliczonego podatku naliczonego.
Do końca listopada 2008 r. wkłady do spółek były zwolnione z VAT, a urzędy uważały, że firmy wnoszące swój majątek aportem muszą korygować podatek naliczony. Sądy jednak w końcu dostrzegły (wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych w Warszawie, sygn. III SA/Wa 364/08 oraz we Wrocławiu, sygn. I SA/Wr 703/08), że polskie przepisy o wkładach są niezgodne z unijną dyrektywą o VAT. Zezwala ona bowiem jedynie na wyłączenie ich z opodatkowania.
Co to oznacza dla przedsiębiorców? Przekazując część majątku aportem, zachowują prawo do odliczenia. Zgodnie z dyrektywą taka czynność podlega bowiem VAT. Jednocześnie w wypadku aportu nie trzeba wykazywać VAT należnego, bo polskie przepisy nie nakładają takiego obowiązku (gdyż przewidują zwolnienie). Reasumując, odliczamy podatek naliczony, nie odprowadzamy należnego.
Do końca marca firmy mogą nadal stosować taki sposób rozliczenia. Oczywiście, jeśli nie obawiają się sporu z fiskusem. Ten bowiem nie odpuszcza i nadal twierdzi, że w wypadku zwolnionych aportów jest obowiązek korekty (np. interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu, nr ILPP2/443-902/08-3/GZ).
Od 1 kwietnia nie będzie wyboru – aporty muszą być opodatkowane. Ten wariant przedsiębiorcy mogą wybrać już od 1 grudnia 2008 r. Jakie są jego skutki?
_ Opodatkowanie będzie neutralne ekonomicznie, jeśli nabywca ma prawo do odliczenia _– mówi radca prawny Rafał Iniewski, partner w kancelarii Incorpore Banach Iniewski Stradomski. _ Spółka wnosząca aport musi jednak pamiętać, że dostanie za niego udziały, tymczasem do urzędu musi przekazać pieniądze. Trzeba zapewnić na to środki. Nabywca może zaś stracić na opodatkowaniu transakcji, jeśli nie odlicza VAT, bo np. wykonuje tylko czynności zwolnione _.
_ Jeśli przyjmiemy stanowisko, że w razie zwolnienia nie musimy korygować odliczonego VAT, to ta opcja jest co do zasady korzystniejsza dla wnoszących aport _– mówi Rafał Iniewski. _ Nabywca musi jednak pamiętać, że jeśli dostanie towary handlowe, to w razie zwolnienia nie odliczy VAT, a sprzedając je, będzie musiał wykazać podatek należny. Takie dylematy nie dotyczą transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Tego rodzaju aporty nie podlegają ustawie o VAT _. ∑
opinia Dorota Pokrop, doradca podatkowy w Ernst & Young
Firmy, które nie boją się sporu z fiskusem, powinny wybrać potwierdzoną już przez sądy prowspólnotową wykładnię polskich przepisów i zastosować zwolnienie bez obowiązku korekty wcześniej odliczonego VAT. Zysk jest ewidentny, bo odliczamy podatek naliczony, nie musimy natomiast oddawać do urzędu podatku należnego. Trzeba tylko zdążyć z aportem do końca marca.Są jednak duże wątpliwości, w którym momencie możemy uznać, że doszło do wniesienia wkładu. Moim zdaniem można znaleźć istotne argumenty za tym, że decyduje tu data skutecznego prawnie wydania przedmiotu aportu.
Przemysław Wojtasik
