MF: w latach 2012-2014 przeprowadzono 48 kontroli dot. opcji walutowych

Wiceministrowie finansów Agnieszka Królikowska i Jarosław Neneman udzielali w czwartek odpowiedzi na dezyderat komisji w sprawie zasad zaliczania w koszty wydatków związanych z opcjami walutowymi.

Komisja zwróciła się do ministerstwa o opublikowanie interpretacji ogólnej w zakresie opodatkowania transakcji opcyjnych. Według posłów rozstrzygnęłaby ona liczne spory pomiędzy podatnikami i organami, a także doprowadziła do równego traktowania podatników. Ponadto komisja wystąpiła do MF o podjęcie inicjatywy legislacyjnej w celu doprecyzowania przepisów dotyczących liczenia kosztów w przypadku opcji. Chce też, aby resort "podjął działania zmierzające do wyeliminowania niezgodnych z przepisami praktyk organów skarbowych, a objawiających się m.in. obchodzeniem przez organy kontroli ograniczeń ustawowych co do czasu trwania kontroli podatkowych poprzez prowadzenie nieobjętych powyższymi restrykcjami postępowań podatkowych".

"Liczne przypadki takich działań obserwuje się m.in. podczas postępowań podatkowych prowadzonych w sprawach opcji walutowych. Należy podkreślić, że prowadząc politykę podatkową minister finansów nie powinien uwzględniać tylko potrzeb fiskalnych państwa, ale przede wszystkim mieć na uwadze trwałość istnienia podmiotów gospodarczych oraz ochronę istniejących miejsc pracy" - podkreślono w dezyderacie.

Wiceminister finansów Jarosław Neneman wskazał, że nie ma przesłanek, aby w sprawie kosztów związanych z opcjami wydać ogólną interpretację podatkową, bowiem aby to zrobić, konieczne jest stwierdzenie, że w takich samych sytuacjach organy podatkowe orzekają odmiennie.

"Minister finansów nie stwierdził występowania w orzecznictwie organów podatkowych różnic interpretacyjnych w takich samych stanach faktycznych, w odniesieniu do opcji" - poinformował. Dodał, że z zasady opcje kupione zaliczane były do koszów, a opcje wystawianie - nie, chyba że okoliczności wskazywały, że było to związane z zabezpieczeniem przychodów.

Wiceminister finansów Agnieszka Królikowska wyjaśniła, że w latach 2012-2014 przeprowadzono łącznie 48 postępowań kontrolnych wobec firm zaangażowanych w opcje. "To stanowi 0,17 proc. wszystkich postępowań kontrolnych w tym okresie (...). To naprawdę nie była akcja zmasowana" - podkreśliła. Zaznaczyła, że nie może informować o wynikach tych postępowań ze względu na tajemnicę skarbową, niemniej brak na posiedzeniu komisji przedstawicieli zainteresowanych firm może świadczyć o tym, że nie mają one specjalnych zastrzeżeń.

Wiceminister wskazała, że czas trwania kontroli podatkowej jest ograniczony, ale limit ten nie dotyczy tzw. postępowania kontrolnego. Wyjaśniła, że kontrola może być wszczęta w ramach postępowania kontrolnego. Wiceminister wskazała, że w przyszłych przepisach ministerstwo spróbuje w jasny sposób rozgraniczyć te kwestie.

Na początku listopada ubiegłego roku komisja finansów zwróciła się do ministra finansów o ujednolicenie stosowania przepisów ustawy o CIT przez organy podatkowe w odniesieniu do kwalifikacji podatkowej transakcji dotyczących pochodnych instrumentów finansowych, w szczególności opcji walutowych.

"Obecny kształt przepisów powoduje z jednej strony liczne spory pomiędzy podatnikami a organami podatkowymi dotyczące kwalifikacji przychodów i kosztów wynikających z zawierania umów opcji walutowych, z drugiej strony stanowi pole do dokonywania przez urzędników dowolnych (nieuzasadnionych) interpretacji na niekorzyść przedsiębiorców" - napisano w dezyderacie.

Wskazano, że źródłem nieprawidłowości jest nieprecyzyjny przepis ustawy o CIT, który mówi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych - do czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia.

Opcja walutowa to rodzaj umowy między nabywcą a wystawcą, zgodnie z którą nabywca ma prawo do kupna albo sprzedaży określonej kwoty jednej waluty za drugą walutę, po ustalonym w umowie kursie bazowym. Transakcji można dokonać albo w określonym dniu, albo odcinku czasu. Za opcję nabywca płaci wystawcy, którego obowiązkiem jest realizacja prawa nabywcy.

W 2008 roku, gdy złoty gwałtownie się umacniał, przedsiębiorstwa sprzedające swoje usługi bądź towary za waluty obce zawierały z bankami umowy o tzw. opcje walutowe. Chciały w ten sposób zabezpieczyć się przed ryzykiem kursowym. Jednak osłabienie złotego postawiło firmy, które wykupiły opcje, w dramatycznej sytuacji - zamiast zyskać, straciły. W sumie straty polskich przedsiębiorstw na opcjach walutowych liczono w miliardach złotych. Nie zawsze jednak umowy z bankami służyły jedynie do zabezpieczenia kursowego, zawierali je nie tylko eksporterzy. Często były podpisywane w celach spekulacyjnych.