MIR: ustawa o rewitalizacji stworzy system na miarę potrzeb miast

Propozycje wprowadzenia tych rozwiązań MiR zapisało w założeniach do ustawy o rewitalizacji, które już zostały skierowane do konsultacji społecznych. Jak poinformował w poniedziałek dziennikarzy Paweł Orłowski, wiceszef resortu infrastruktury, przyjęcie tych założeń przez rząd jest planowane na luty 2015 r. Resort zapowiada, że sam projekt ustawy będzie gotowy jeszcze w tej kadencji Sejmu - na czerwiec planowane jest przyjęcie ustawy przez rząd i skierowanie jej do Sejmu.

Orłowski przypomniał, że według szacunkowych danych ok. 20 proc. obszarów miejskich w Polsce, zamieszkiwanych przez 2,4 mln obywateli, jest uznawanych za zdegradowane. Jego zdaniem obszary te wymagają skutecznej, kompleksowej rewitalizacji - łączącej techniczne procesy modernizacyjne z rozwojem społecznym, przeciwdziałaniem bezrobociu, rozwijaniem przedsiębiorczości i samozatrudnienia, aktywizacją społeczną, zwiększeniem oferty edukacyjnej i szkoleniowej itp. - w miejsce punktowo realizowanych przedsięwzięć polegających głównie na odbudowie infrastruktury np. skwerów miejskich czy remontów budynków.

W obecnym stanie prawnym przywracanie takich obszarów do życia nie jest prowadzone na podstawie całościowych przepisów, a jedynie rozporządzeń. Zdaniem Orłowskiego projektowana ustawa stworzy nie tylko ramy prawne do prowadzenia rewitalizacji, ale też pozwoli zastosować szereg ułatwień i zachęt do jej prowadzenia, da samorządom narzędzia do prowadzenia rewitalizacji i pozwoli traktować takie działania jako zadania własne gmin.

Zdaniem wiceszefa MIR uregulowanie tej działalności jest istotne, bo rewitalizacja będzie w perspektywie 2014-2020 jednym z głównych celów inwestowania środków unijnych - przewidziano na to środki z polityki spójności w wysokości ok. 25 mld zł. Rewitalizacja ma też być ważnym elementem Krajowej Polityki Miejskiej, przygotowywanej przez resort infrastruktury.

Jak zapewnił Orłowski, resort wprowadzając ustawę nie chce utrudniać już prowadzonych procesów rewitalizacyjnych. Dlatego w początkowym etapie obowiązywania ustawy resort zakłada, że samorządy będą mogły zastosować narzędzia i rozwiązania wprowadzone ustawą dobrowolnie - Orłowski szacuje, że taka fakultatywność może obowiązywać nawet "kilka lat", bo tyle mogą trwać już rozpoczęte rewitalizacje. Docelowo resort chce, by wszystkie działania były prowadzone w trybie ustawowym.

W okresie przejściowym samorządy będą miały wybór: prowadzić rewitalizacje po swojemu albo skorzystać z możliwości, jakie da im ustawa. Orłowski zapowiedział , że adoptowanie już rozpoczętych procesów do wymagań ustawowych ma być łatwe.

Najważniejszymi narzędziami, które ułatwią rewitalizację, mają być: gminny program rewitalizacji (GPR), strategia uchwalana przez radę gminy, wyznaczająca obszar zdegradowany i będąca podstawą do wydania aktów prawa miejscowego, regulujących sposób prowadzenia rewitalizacji; komitet rewitalizacji - to opiniotwórcze ciało, w którym zasiądą przedstawiciele władz lokalnych, mieszkańców, właścicieli nieruchomości i biznesu. Jak zapowiedział Orłowski, ustawa szczegółowo opisze kompetencje komitetu rewitalizacji i ustali zasady partycypacji społecznej w tym procesie .

Nowe prawo da też gminom możliwość ustanawiania specjalnych stref rewitalizacji (SSR). Pozwoli to na stosowanie konkretnych zachęt dla podmiotów rewitalizacji, w tym podmiotów prywatnych - jako przykład Orłowski przytoczył wprowadzenie wyższej rocznej stawki amortyzacyjnej właścicieli budynków, jeśli wykonają zaplanowane prace inwestycyjne. SSR powoli też gminom nałożyć na nich obowiązki związane z rewitalizacją np. przez narzucenie wybranych form działalności gospodarczej, by obszar rewitalizowany nie został zdominowany przez działalność bankową czy instytucje finansowe.

Gmina będzie mogła przyjąć w drodze uchwały nowy akt planistyczny, jakim będzie miejscowy plan rewitalizacji (MPR). Na jego mocy będzie mogła wprowadzać zachęty dla inwestorów, np. zwalniając ich z płacenia lub obniżając im niektóre opłaty. Gmina będzie mogła też w ramach MPR nakładać obowiązki na inwestorów, np. wiązać prawo do zabudowy z koniecznością wybudowania drogi.

Ustawa ma rozszerzyć katalog celów publicznych m.in. poprzez dodanie do nich działań prowadzących do rozwoju wybranych form społecznego budownictwa, jak np. TBS-y. Ustawowe określenie rewitalizacji, jako zadanie własne gminy, pozwoli na przekazywanie dotacji remontowych na rzecz budynków niebędących zabytkami.