Mniej przymusów dla alkoholików

"Zaznaczam, że nie będzie likwidacji przymusowego leczenia alkoholików, chodzi tylko o urealnienie zapisów ustawy, aby były one skuteczne" - powiedział w rozmowie z PAP wicedyrektor departamentu wykonania orzeczeń i probacji w ministerstwie sprawiedliwości Sławomir Pałka.

Obecnie osoby uzależnione od alkoholu sąd rejonowy może zobowiązać do poddania się leczeniu, gdy na przykład w tej sprawie - na wniosek rodziny uzależnionego - wystąpi prokurator. Sąd może zobowiązać do leczenia osoby, które z powodu alkoholu "powodują rozkład życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, uchylają się od pracy albo systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny".

Jednak, jak zaznaczają przedstawiciele ministerstwa, aktualne przepisy nie spełniają swej roli. "Obecny system oparty na archaicznej ustawie z 1982 roku jest nieefektywny, a angażuje ogromne środki, wynoszące około 100 mln zł rocznie" - powiedziała PAP Wioletta Olszewska z wydziału informacji resortu.

"Wiadomo, że żadne leczenie nie jest skuteczne bez woli i zgody osoby, która ma być leczona, dlatego zdarza się, iż trzy czwarte orzeczeń o skierowaniu na przymusowe leczenie nigdy nie zostaje wykonana" - uzasadnił z kolei konieczność zmian Pałka. Każdego roku wniosków w sprawie przymusowego leczenia jest kilkadziesiąt tysięcy.

Jak wyjaśnił Pałka, po planowanych zmianach, przymusowe leczenie będzie można zastosować wobec alkoholików, którzy popełniają przestępstwa, cierpią na stany psychotyczne lub w sytuacjach ratujących ich życie.

Dodał, iż powiązanie przymusowego leczenia z postępowaniem w sprawie popełnionego przez alkoholika przestępstwa doprowadzi do zapewnienia skuteczności przepisów. "Jeśli na przykład uzależnimy warunkowe zawieszenie kary od zgody na leczenie, to będzie to realny środek oddziaływania na osobę uzależnioną" - ocenił.

Projekt nowelizacji resort sprawiedliwości przekazał ministerstwu zdrowia Ograniczenie orzekanego przez sąd przymusowego leczenia alkoholików m.in. do tych, którzy popełnili przestępstwo, przewidują rozważane w ministerstwie sprawiedliwości zmiany w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

Projekt nowelizacji resort sprawiedliwości przekazał ministerstwu zdrowia, gdzie trwają zaawansowane prace nad innymi zmianami w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Oba projekty mają zostać połączone.

Według nowelizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości, przekazanej w styczniu przez resort zdrowia do Rady Ministrów, reklamy piwa będą mogły być emitowane w mediach wyłącznie między godz. 23 a 6. W sklepach ma pojawić się więcej informacji o szkodliwości alkoholu i zakazie jego sprzedaży osobom do 18. roku życia.

Projekt resortu zdrowia wprowadza także obowiązek poddania osoby doprowadzonej do izby wytrzeźwień badaniom lekarskim oraz obowiązek natychmiastowego wezwania pogotowia w przypadku złego stanu zdrowotnego nietrzeźwego. Rozbudowano też przepisy dotyczące stosowania przymusu bezpośredniego wobec osób nietrzeźwych, które swoim zachowaniem dają powód do zgorszenia w miejscu publicznym lub w zakładzie pracy, znajdują się w okolicznościach zagrażających ich życiu lub zdrowiu albo zagrażają życiu lub zdrowiu innych.