MPiPS chce urlopów wychowawczych także dla rodziców prowadzących firmy

Resort pracy zwraca uwagę, że w ramach konsultacji nad projektem ustawy podwyższającej wiek emerytalny dla kobiet i mężczyzn partnerzy społeczni podkreślali konieczność podjęcia przez rząd działań w obszarze polityki rodzinnej. Jednym z postulatów było zrównanie praw kobiet - bez względu na formę zatrudnienia - w dostępie do urlopu wychowawczego.

Zgodnie z tym postulatem MPiPS przygotowało projekt ustawy rozszerzającej krąg osób, za które budżet państwa opłaca składki w związku ze sprawowaniem opieki nad dzieckiem.

Jak podkreślają autorzy projektu, ma on tę zaletę, że wymaga stosunkowo niskich nakładów, jednocześnie poprawiając oczekiwane zabezpieczenie emerytalne osób wychowujących dzieci.

MPiPS przypomniało, że zgodnie z aktualnymi przepisami tylko pracownik ma prawo do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego w okresie przerwy w zatrudnieniu w związku ze sprawowaniem opieki nad dzieckiem. W myśl Kodeksu pracy pracownik zatrudniony co najmniej sześć miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do trzech lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko czterech lat. Dodatkowo może skorzystać z urlopu wychowawczego w wymiarze do trzech lat, jeśli musi opiekować się niepełnosprawnym dzieckiem (do ukończenia przez nie 18 lat). Urlopu wychowawczego udziela się na wniosek pracownika i może być on wykorzystany maksymalnie w czterech częściach.

W czasie urlopu wychowawczego pracownik podlega ubezpieczeniom, co ma wpływ na wysokość jego emerytury. Od początku tego roku podstawa wymiaru składek na te ubezpieczenia to 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Składki te finansuje w całości budżet państwa za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zarówno osoby prowadzące działalność gospodarczą na własny rachunek, jak i zleceniobiorcy nie mogą obecnie korzystać z urlopu wychowawczego.

W przypadku konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem osoba prowadząca działalność gospodarczą może skorzystać z możliwości jej zawieszenia na okres od jednego do 24 miesięcy. Jednak nie podlega wtedy obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

W projekcie ustawy przyjęto, że ubezpieczeniu w związku z opieką nad dzieckiem podlegałyby osoby z co najmniej sześciomiesięcznym stażem, które zaprzestałyby w okresie sprawowania opieki prowadzenia działalności gospodarczej lub ją zawiesiły albo zaprzestałyby wykonywania przez okres co najmniej sześciu miesięcy pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług. Uprawnienia te przysługiwałoby również osobie duchownej.

Również osoba dotychczas nieubezpieczona lub ze stażem ubezpieczeniowym krótszym niż sześciomiesięczny, a także osoba bezrobotna po ustaniu prawa do zasiłku, która złoży wniosek do ZUS o zamiarze korzystania z przerwy na wychowywanie dziecka, będzie objęta ubezpieczeniem.

Przywilej dotyczy obojga rodziców, nie mogą jednak z niego korzystać równocześnie.

W projekcie wprowadzono dwie podstawy wymiaru składek: dla osób posiadających sześciomiesięczny staż ubezpieczeniowy bezpośrednio przed urlopem wychowawczym, miałaby to być kwota 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, natomiast dla osób nie posiadających stażu ubezpieczeniowego, osób bezrobotnych, oraz osób z krótszym niż półroczny stażem podstawę wymiaru składek stanowiłaby kwota 75 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Podstawowym warunkiem objęcia ubezpieczeniem w związku ze sprawowaniem opieki nad dzieckiem jest brak innego tytułu do ubezpieczenia. Aby skorzystać z tego uprawnienia, trzeba będzie złożyć wniosek do ZUS zawierający m.in. datę rozpoczęcia i zakończenia urlopu wraz ze skróconym odpisem aktu urodzenia dziecka.

Projekt zawiera również regulacje dotyczące objęcia ubezpieczeniem społecznym finansowanym ze środków publicznych osób wychowujących dzieci i ubezpieczonych w systemie rolniczym.

Jak poinformowało MPiPS, projekt został skierowany do uzgodnień zewnętrznych. Ustawa ma wejść w życie z początkiem przyszłego roku i ma dotyczyć dzieci, które urodzą się po 31 grudnia 2012 r.