Największe spółki ulubieńcami OFE
Około 47 mld zł miały ulokowane na koniec roku otwarte fundusze emerytalne w akcjach spółek wchodzących w skład WIG20. To o około 16 mld zł więcej niż rok wcześniej. Papiery te stanowiły prawie 60 proc. całej wartości portfeli OFE.
Zaczął się gorący czas dla maklerów. Otwarte fundusze emerytalne opublikowały właśnie roczne struktury portfela. Prezentują w nich wszystkie instrumenty, w jakie zainwestowały i miały je wciąż w swoich aktywach na koniec minionego roku. Fundusze emerytalne, które mają zbyt mało albo zbyt dużo akcji czy obligacji w porównaniu z konkurencją, przystępują więc teraz do korekt w portfelach.
Udział akcji większy
Zarówno wartość, jak i udział tych instrumentów istotnie wzrosły w minionym roku. Wpłynęły na to zwyżki kursów akcji na giełdzie oraz zakupy dokonane przez OFE szacowane na prawie 17 mld zł (ok. 12 mld zł w 2009 r.).
– Szacujemy, że w całym 2010 roku OFE wypracowały na części akcyjnej stopę zwrotu lepszą niż indeks WIG, który wzrósł o 18,77 proc. Bardzo istotną rolę odegrał również dobór spółek, przez co nawet przy niższej alokacji możliwe było wypracowanie zadowalającej stopy zwrotu. Większość tych zwyżek zrealizowała się w II połowie 2010 roku – mówi Grzegorz Zubrzycki, członek zarządu i dyrektor departamentu zarządzania aktywami PTE Allianz.
Analiza rocznych portfeli OFE nie przynosi większego zaskoczenia. Nieco mniej niż 60 proc. ich wartości stanowiły akcje spółek z WIG20, czyli skupiającego najbardziej płynne walory. W sumie ich wartość wyniosła ok. 47 mld zł, wobec prawie 31 mld zł rok wcześniej. Mimo że akcje największych spółek stanowią największą część portfeli OFE, to łącznie znajdują się w nich papiery 265 spółek (242 rok wcześniej). Dla porównania, na głównym rynku GPW są notowane akcje około 400 spółek.
Jak ocenia Tomasz Publicewicz z Analiz Online, portfele funduszy są zbliżone, zresztą od wielu już lat, do składu indeksu WIG. Oparte są więc na dużych i płynnych spółkach, co wymusza w dużej mierze wielkość ich portfeli inwestycyjnych. Różnice w porównaniu z tym indeksem dotyczą pojedynczych spółek.
KGHM niedoważony
– OFE mają mniej choćby akcji KGHM, niż wynikałoby to z udziału tej spółki w WIG. Zarządzający nie wierzą także w PZU czy PGNiG. Od lat nie lubią także akcji Telekomunikacji Polskiej. Więcej akcji, niż wynikałoby z udziału spółki w indeksie, mają z kolei w przypadku Bogdanki. Przeważenie tej spółki jest dwukrotne – mówi Publicewicz.
Trzeba pamiętać, że Skarb Państwa sprzedał pakiet akcji Bogdanki o wartości 1,1 mld zł tylko OFE w minionym roku. Łączna wartość akcji kopalni w portfelach OFE na koniec 2010 r. wyniosła 2,3 mld zł.
Dominującą część portfela akcyjnego OFE stanowią niezmiennie banki. Jak mówi Publicewicz, to jedna czwarta ich portfela, włączając w to papiery zagranicznych instytucji, takich jak węgierskiego OTP czy austriackiego Erste. Ciekawym przypadkiem jest Bank Handlowy, którego udział w portfelach OFE wzrósł, mimo że nie wydarzyło się nic, co mogłoby na to wskazywać.
– Już po prezentacji półrocznych portfeli OFE (publikują wówczas swoje największe pozycje inwestycyjne – red.) można było odnieść wrażenie, że OFE robią miejsce na planowaną sprzedaż kolejnego pakietu akcji PKO BP, ograniczając inwestycje w inne banki. Sprzedawały choćby akcje Pekao – mówi Paweł Klimkowski, członek zarządu i zarządzający portfelem akcji w Aviva PTE.
Tomasz Publicewicz mówi, że oprócz banków, sektorami dominującymi w portfelach funduszy są także budowlanka, handel detaliczny czy drzewno-papierniczy. Znaczącą część stanowią także spółki energetyczne. Co nie dziwi o tyle, że w minionym roku OFE dokupiły istotne pakiety akcji Enei czy PGE sprzedawane przez Skarb Państwa. Do tego na giełdzie zadebiutował Tauron. Tylko na akcje tych trzech spółek fundusze emerytalne wydały ponad 4 mld zł.
Debiutanci są, akcji GPW mało
Jak co roku zarządzający aktywnie kupowali akcje debiutantów. Z 34 spółek, które pojawiły się na głównym parkiecie GPW, OFE zdecydowały się kupić (a przynajmniej miały akcje tych spółek na koniec roku) papiery 20 z nich. Nie dziwi, że wszystkie fundusze miały walory największego polskiego ubezpieczyciela PZU (za wyjątkiem OFE PZU – zgodnie z prawem fundusze nie mogą kupować papierów spółek powiązanych kapitałowo).
12 z 14 funduszy miało także akcje Tauronu. Udział OFE w kapitalizacji tych spółek wynosi odpowiednio 10,4 i 11,9 proc. Poza tym OFE kupiły jeszcze znaczącą część akcji PZU sprzedawanych przez Eureko.
Zaskakiwać może nieco małe zaangażowanie OFE w akcje Giełdy Papierów Wartościowych, także ubiegłorocznego debiutanta. Jedenaście OFE miało na koniec roku akcje tej spółki warte 185,5 mln zł (udział w jej kapitalizacji to 9 proc.).
Z ciekawostek warto zwrócić uwagę na pojawienie się w portfelach OFE akcji Towarzystwa Ubezpieczeń Europa, co jest efektem przeprowadzanej emisji akcji.
Dostrzeżony NewConnect
Poza tym znalazły się także akcje dwóch spółek notowanych na rynku NewConnect. Amplico i Pekao miało akcje ADV, firmy zajmującej się marketingiem internetowym, z kolei AXA i PZU Złota Jesień – akcje Domu Maklerskiego TMS Brokers. To spora nowość. Do tej pory OFE nie inwestowały w walory spółek z NewConnect, tłumacząc, że obecne na tym rynku przedsiębiorstwa są niewielkie, a ich akcje mało płynne.
Roczne struktury portfeli pozwalają pokazać, w których spółkach fundusze mają największy udział w kapitalizacji. Od lat łącznie posiadają znaczącą część akcji spółki Elektrobudowa (łącznie mają 77 proc. w jej akcjonariacie). A także Kęt, Bogdanki, PEP, ACE, Asseco Poland czy Polimeksu-Mostostalu.
– W większości spółek, w których OFE są mocno zaangażowane, ich udział w 2010 r. jeszcze rósł – zauważa Tomasz Publicewicz.
Największy skok nastąpił w przypadku Bogdanki. Udział OFE w kapitalizacji lubelskiej kopalni zwiększył się o prawie 41 pkt proc., do ponad 61 proc.