Nowe prawo przeciwko mobbingowi strażników więziennych

Sejm przyjął ponad 20 poprawek do tej ustawy. Zgodnie z przyjętą poprawką do katalogu podstawowych działań Służby Więziennej zaliczono "prowadzenie oddziaływań resocjalizacyjnych" oraz obowiązek "humanitarnego traktowania osób pozbawionych wolności". Za nieprzestrzeganie przez funkcjonariuszy tych wytycznych, a w szczególności za niehumanitarne traktowanie, uwłaczające godności osadzonego, będą grozić sankcje dyscyplinarne.

Przyjęto też poprawkę, zgodnie z którą obowiązek przeciwdziałania mobbingowi miałby każdy przełożony w Służbie. W przypadku uniewinnienia lub uznania niewielkiej szkodliwości czynu funkcjonariusza, przeciwko któremu toczyłoby się postępowanie karne w związku ze służbą, Skarb Państwa zwracałby poniesione koszty związane z procesem. Inna z przyjętych poprawek przewiduje wprowadzenie dodatku za wysługę lat.

Według uchwalonej w lutym nowej ustawy o Służbie Więziennej, strażnicy więzienni będą mogli używać paralizatorów i środków utrudniających więźniom ucieczkę. Nowe przepisy zmienią też zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej funkcjonariuszy.

Ustawa określa katalog środków przymusu bezpośredniego, które mogą zostać użyte przez strażników zarówno wobec osadzonych, jak i osób, które przychodzą do nich na widzenie, a zakłócą porządek w więzieniu. Do użycia dopuszczone zostaną elektryczne paralizatory oraz specjalna blokada na kolano, którą zakłada się skazanemu, by nie mógł uciec.

Wobec odwiedzających skazanego, którzy zakłócą porządek na terenie więzienia, możliwe będzie stosowanie: siły fizycznej, kajdanek lub prowadnic, siatki obezwładniającej, chemicznych środków obezwładniających, urządzeń oślepiających, paralizatorów, pałek służbowych i pocisków niepenetracyjnych z broni gładkolufowej.

Zlikwidowane mają zostać sądy dyscyplinarne Służby Więziennej. W zamian za to wymierzaniem odpowiedzialności służbowej mają się zająć dyrektorzy jednostek. Według autorów projektu, funkcjonowanie sądów dyscyplinarnych nie sprawdziło się w praktyce, a orzeczenia, które zapadły przed tymi sądami, były kwestionowane przez sądy administracyjne, zaś w skład sądów dyscyplinarnych wchodziły czasem osoby nieposiadające jakiejkolwiek wiedzy prawniczej. Sądów dyscyplinarnych nie ma w wojsku, policji ani straży granicznej, podobnie ma być teraz w Służbie Więziennej.

Będą ograniczenia dla funkcjonariuszy i pracowników SW, co do podejmowania przez nich działań mogących podważyć ich autorytet urzędowy lub co do działalności, w której wykorzystuje się służbowe informacje do celów pozasłużbowych. W przepisie pojawił się zakaz utrzymywania przez nich jakichkolwiek pozasłużbowych kontaktów z osobami pozbawionymi wolności, a także zobowiązanie do utrzymania w tajemnicy informacji o "podopiecznych".

W ustawie zapisano, że kandydat do SW musi poddać się m.in. procedurze sprawdzającej (przesłanka dawania rękojmi zachowania tajemnicy) i otrzymać poświadczenie bezpieczeństwa na mocy ustawy o ochronie tajemnicy.

Ustawa wymienia też przesłanki do zawieszenia funkcjonariusza w czynnościach służbowych i jego uprawnienia co do wysokości otrzymywanego uposażenia. Chodzi o doprecyzowanie przepisów określających zasady zawieszenia w czynnościach służbowych funkcjonariusza Służby Więziennej, gdy zostanie aresztowany.

Zastrzeżono, że zawieszenie w czynnościach służbowych powinno trwać przez cały okres aresztu. Obligatoryjne zawieszenie ma następować w przypadku przestępstw umyślnych, a fakultatywne - w przypadku przestępstw nieumyślnych i naruszenia przepisów dyscyplinarnych. Proponowane przepisy mają też wypełnić lukę prawną dotyczącą zakresu gromadzenia, przetwarzania informacji i danych osobowych o aresztowanych i skazanych - w tym także czekających na odbycie kary oraz zasad i trybu udzielania przez SW informacji o osobach obecnie lub w przeszłości pozbawionych wolności. Na mocy ustawy Służba Więzienna będzie mogła przetwarzać informacje i dane osobowe, także bez zgody i wiedzy osób, których dotyczą.