NSA skierował do Trybunału pytanie o podatek od nieodpłatnych świadczeń

Problem tzw. nieodpłatnych świadczeń dotyczy głównie pracowników - chodzi o bezpłatny transport z pracy i do pracy, koszty zakwaterowania, wyżywienia i dojazdu na firmowe imprezy integracyjne oraz inne wydatki ponoszone przez pracodawców, z których bezpłatnie korzystają zatrudnieni.

Sędzia Grzegorz Krzymień powiedział w poniedziałek, że NSA zawiesił wydanie uchwały ws. imprez integracyjnych do czasu rozpatrzenia sprawy przez Trybunał, ponieważ "TK prezentuje nowe spojrzenie na prawo podatkowe". Wyjaśnił, że wprawdzie sprawa, która stała się przyczyną skierowania wniosku do Trybunału dotyczyła tylko finansowania dojazdów pracowniczych, ale TK powinien w ogóle odnieść się do pojęcia nieodpłatnych świadczeń.

Pojęcie to jest użyte w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Naczelny Sąd Administracyjny ma wątpliwości, czy przepisy te, nie mówiąc dokładnie, czym są nieodpłatne świadczenia, są zgodne z art. 2 i art. 217 konstytucji. Pierwszy z nich mówi o zasadzie demokratycznego państwa prawa i zasadzie sprawiedliwości społecznej. Z drugiego wynika, że nakładanie podatków, określanie stawek i ulg podatkowych jest możliwe tylko w ustawie.

W Trybunale Konstytucyjnym znajduje się już jeden wniosek w sprawie tzw. nieodpłatnych świadczeń - złożyła go w styczniu br. Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych "Lewiatan". Przedsiębiorcy domagają się uznania za niezgodne z konstytucją przepisów pozwalających urzędom skarbowym żądać podatku od dodatkowych świadczeń pracowniczych, w tym m.in. właśnie od udziału w imprezie integracyjnej. Nie został jeszcze wyznaczony termin tej rozprawy w TK.

Z wnioskiem o uchwałę w sprawie imprez integracyjnych zwrócili się do Naczelnego Sądu Administracyjnego: rzecznik praw obywatelskich Irena Lipowicz i prokurator generalny Andrzej Seremet. Chcieli, by NSA orzekł, czy pracodawca ma potrącać i wpłacać do urzędu skarbowego podatek, gdy zaprosił pracownika na firmową imprezę integracyjną.

W swoim wniosku Lipowicz wskazywała, że byłoby to absurdalne, ponieważ w takiej sytuacji pracodawca, jako organizator imprezy, musiałby każdemu z zaproszonych wręczyć PIT-8, w którym wykazywałby przychód i potrącałby podatek.

Dotychczas sądy orzekały różnie w takich sprawach. 12 marca br. NSA wydał wyrok, w którym orzekł, że przychodem pracownika jest sama już możliwość wzięcia udziału w firmowej imprezie integracyjnej (sygn. II FSK 1428/11). Natomiast 25 kwietnia br. NSA oddalił skargę kasacyjną izby skarbowej (sygn. II FSK 1828/11) - stwierdził, że "nie wszystko, co finansowane przez pracodawcę, jest przychodem pracownika, należy wykazać się zdrowym rozsądkiem przy naliczaniu podatku".

W maju 2010 r. i w październiku 2011 r. Naczelny Sąd Administracyjny wydał natomiast dwie uchwały dotyczące opodatkowania pakietów medycznych. W obu orzekł, że pakiety medyczne jako nieodpłatne świadczenia są opodatkowane i że można wyliczyć przychód przypadający na poszczególnych pracowników. Takie stanowisko NSA uzasadniał tym, że jeżeli pracownik sam chciałby zapłacić za opiekę medyczną, musiałby zdobyć na to pieniądze, czyli zapracować i zapłacić podatek.