Od 1 lipca zmiany w świadczeniach pielęgnacyjnych

Zmiany wprowadziła nowelizacja ustawy o świadczeniach rodzinnych obowiązująca od początku tego roku, która zawęziła grono osób uprawnionych do pomocy finansowej ze strony państwa. Zgodnie z jej zapisami zasiłek pielęgnacyjny przysługuje tylko rodzicom i najbliższym krewnym dzieci niepełnosprawnych. Ustawa wprowadziła też nowe świadczenie - specjalny zasiłek opiekuńczy uzależniony od dochodu rodziny.

Ustawa przewidywała, że osoby otrzymujące świadczenia pielęgnacyjne przed jej wejściem w życie zachowają do nich prawo przez sześć miesięcy (do końca czerwca). Od 1 lipca świadczenie pielęgnacyjne będzie wypłacane już tylko uprawnionym do niego na podstawie nowych przepisów.

W związku z tym resort pracy przypomina, że osoby, które spełniają nowe warunki otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego, powinny złożyć wnioski, aby otrzymywać je także po 30 czerwca.

W myśl ustawy prawo do świadczenia pielęgnacyjnego mają rodzice dzieci z niepełnosprawnością, wymagających stałej opieki. Zasiłek, z opłacanymi przez budżet państwa składkami na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, będą otrzymywać co miesiąc, niezależnie od dochodu na osobę w rodzinie.

Prawo do tego świadczenia będą miały także inne osoby niż rodzice, na przykład dziadkowie, brat lub siostra, czyli osoby zobowiązane do alimentacji, jednak pod warunkiem, że rodzice dziecka albo sami są niepełnosprawni, albo zostali pozbawieni praw rodzicielskich.

Obecnie zasiłek ten wynosi 620 zł. Do końca roku osoby uprawnione do zasiłku otrzymują dodatkowe 200 zł, czyli w sumie 820 zł. Zgodnie z zapowiedziami rządu, w ciągu pięciu lat średnia wartość świadczenia pielęgnacyjnego ma wynieść tyle, ile płaca minimalna.

Nowela wprowadziła też do systemu świadczeń rodzinnych nowe świadczenie - specjalny zasiłek opiekuńczy - w wysokości 520 zł miesięcznie - przysługujący wtedy, gdy niepełnosprawność została stwierdzona czy nabyta po 25. roku życia lub związana jest np. z wiekiem osoby, nad którą trzeba sprawować opiekę. Zasiłek przyznawany jest rodzicom, ale tylko w przypadku, kiedy jedno z nich zrezygnowało z pracy zawodowej. Nie przysługuje rodzicowi, który nigdy pracy nie podejmował lub ma np. prawo do renty czy emerytury.

Otrzymywać go mogą również inne osoby, na których ciąży obowiązek alimentacyjny i które zrezygnują z pracy w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad członkiem rodziny legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności.

Specjalny zasiłek uzależniony jest od kryterium dochodowego. Ma przysługiwać, gdy łączny dochód dwóch rodzin: rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki - w przeliczeniu na osobę - nie przekroczy obowiązującego kryterium dochodowego dla osób otrzymujących świadczenia rodzinne - obecnie 623 zł netto.

Od 2010 r., kiedy zniesiono kryterium dochodowego warunkującego przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego, liczba osób ubiegających się o nie gwałtownie wzrosła. Ze statystyk MPiPS wynika, że wśród osób, które uzyskały prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, aż 83 proc. stanowią osoby inne niż rodzice niepełnosprawnych dzieci, do których początkowo kierowana była ta pomoc. Zauważalna jest tendencja do wyszukiwania niepełnosprawnych członków rodziny przez osoby nieaktywne zawodowo, by uzyskać świadczenie bez faktycznego sprawowania opieki. Zdarza się nawet pobieranie świadczenia na krewnego mieszkającego w innej miejscowości.