Od nowego roku zmiany w urlopach

Od 1 stycznia 2012 r. dodatkowy urlop macierzyński zostanie wydłużony z dwóch do czterech tygodni - w przypadku urodzenia jednego dziecka. Z trzech do sześciu tygodni – kiedy urodzi się co najmniej dwójka. Z dłuższego wolnego skorzystają także ci, którym urodziło się dziecko w ostatnim czasie.

Z dłuższej opieki nad dzieckiem skorzystają także ojcowie. Tylko do końca tego roku wymiar urlopu tacierzyńskiego będzie wynosił tydzień. Już od 1 stycznia 2012 wzrośnie on do 2 tygodni.

„Z dłuższych urlopów rodzicielskich będą mogli skorzystać niektórzy rodzice dzieci urodzonych jeszcze w tym roku. Prawo do cztero- lub sześciotygodniowego dodatkowego macierzyńskiego zyskają bowiem osoby, które 1 stycznia 2012 r. będą przebywać na zwykłym lub dodatkowym urlopie macierzyńskim w jego dotychczasowym wymiarze - czytamy w 'Gazecie Prawnej'. - W tym dniu trwał będzie jeszcze urlop macierzyński osób, które rozpoczęły go np. 8 sierpnia tego roku. 22. tydzień wolnego (20 tygodni zwykłego macierzyńskiego i dwa dodatkowego) upłynie bowiem 8 stycznia 2012 r. 1 stycznia przyszłego roku nadal będzie on trwał, więc dwutygodniowy dodatkowy urlop macierzyński takiej osoby zostanie wydłużony do czterech tygodni."

Pracodawca nie powie „nie”

Urlopu ojcowskiego udziela się na pisemny wniosek ojca. Pracownik powinien go złożyć w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Warto wyraźnie zaznaczyć, że pracodawca nie ma prawa odmówić udzielenia ojcu takiego urlopu.

Trzeba jednak pamiętać, że dla wymiaru urlopu liczy się data urodzenia się dziecka, a nie data wystąpienia z wnioskiem o urlop. Nie ma znaczenia czy w tym czasie przypadają święta lub dni wolne. Urlopu ojcowskiego nie można dzielić i wykorzystywać w poszczególnych dniach.

Pracownikowi przysługuje za ten czas zasiłek macierzyński. Wynosi on 100% podstawy wymiaru. Wysokość zasiłku to 100% średniej pensji z ostatnich 12 miesięcy. Na dłuższy urlop mogą też liczyć ci ojcowie, którym dziecko urodziło się w tym roku, jeśli do tej pory nie wykorzystali tacierzyńskiego.

„Dla przykładu jeżeli dziecko urodziło się 1 września tego roku, mężczyzna ma prawo wziąć urlop ojcowski do 1 września 2012 (czyli zanim dziecko ukończy pierwszy rok życia) – podaje 'Gazeta Prawna'. - Jeśli ojciec wstrzyma się z jego wykorzystaniem w tym roku, od 1 stycznia będzie mógł przebywać na urlopie dwa, a nie jeden tydzień. Dzięki wydłużeniu urlopów od nowego roku mężczyźni będą mogli mieć rekordowo długi czas wolny na opiekę nad dzieckiem. W niektórych przypadkach może on wynieść nawet 12 tygodni. Stanie się tak, jeśli matka dziecka zrezygnuje z części zwykłego urlopu macierzyńskiego po 14 tygodniach korzystania z niego. Wówczas z pozostałej części (6 tygodni) będzie mógł skorzystać ojciec dziecka. Jeśli wykorzysta on także dodatkowy urlop macierzyński (podwyższony wymiar – 4 tygodnie) oraz ojcowski (podwyższony 2 tygodnie), na opiekę nad dzieckiem będzie mógł poświęcić prawie trzy miesiące.”

„Jeszcze dłuższy czas wolny może przysługiwać ojcom bliźniaków. Jeśli matka zrezygnuje po 14 tygodniach z dalszej części urlopu macierzyńskiego, na opiekę nad dzieckiem będą mogli łącznie poświęcić aż 25 tygodni – wyjaśnia na łamach 'Gazety Prawnej' Krzysztof Misztal, radca prawny z kancelarii Kobierzyński i Wspólnicy - Oznacza to, że może nie być ich w pracy przez prawie pół roku (bez tygodnia).”

Natomiast w przypadku adopcji dziecka pracownik może wykorzystać urlop ojcowski do upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie, jednak nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia.

Prawo a nie obowiązek

Jak wynika ze statystyk, w Polsce zaledwie jeden na stu pracujących ojców decyduje się na urlop tacierzyński. Dla porównania: w Szwecji 42% ojców korzysta z urlopu rodzicielskiego. Ponura polska statystyka w dużym stopniu wynika z niewiedzy.

Bonus w postaci pełnopłatnego urlopu dla świeżo upieczonych ojców przysługuje wyłącznie pracownikom (zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, mianowania, powołania, wyboru lub spółdzielczej umowy o pracę). Nie może więc z niego skorzystać osoba zatrudniona na podstawie umowy zlecenia, dzieła czy też tzw. współpracy.

Na urlop tego rodzaju trzeba się jednak szybko zdecydować. Pracujący tata może skorzystać z tego przywileju do ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia. Jeżeli w tym czasie tego nie uczyni - urlop przepadnie.

Istotną zaletą urlopu ojcowskiego jest to, że można z niego skorzystać w tym samym czasie, kiedy z urlopu macierzyńskiego korzysta kobieta.

Celem wprowadzenia urlopu tacierzyńskiego było stworzenie pracującym ojcom szansy pogodzenia rodzicielstwa z życiem zawodowym. Wydaje się, że ustawodawca uregulował tę kwestię w sposób bardzo korzystny. To czy pracownicy będą korzystać z tej możliwości zależy już jednak tylko od nich.