PFRON czeka na podpis prezydenta

Od nowego roku zmienia się system dofinansowań dla pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne. Dofinansowanie wynagrodzeń zastąpi obowiązujące obecnie dofinansowania wynagrodzeń i refundacji składek. Pracodawcom udało się wylobbować korzystniejsze zasady udzielania wsparcia, niż przewidywał projekt rządowy.

Znowelizowana ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych 17 grudnia została przesłana do prezydenta i czeka już tylko na jego podpis. Termin mija dopiero 7 stycznia, ale - jak ustaliliśmy - decyzja w tej sprawie zapadnie wcześniej. Ustawa ma bowiem wejść w życie 1 stycznia 2009 r., musi więc najpierw zostać opublikowana w Dzienniku Ustaw.

Nikt nie ma jednak pewności, czy tak się rzeczywiście stanie. Do kancelarii głowy państwa napłynęło bowiem wiele pism z prośbą o zawetowanie tych przepisów.
_ Jeśli znowelizowane przepisy nie wejdą w życie 1 stycznia, to w nowym roku nie będziemy mieć podstawy prawnej do wypłacania pracodawcom dofinansowań do płac niepełnosprawnych _ - mówi Wojciech Skiba, prezes Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

_ Drżymy, czekając na decyzję prezydenta _ - dodaje Edyta Sieradzka, ekspert ds. dofinansowań z PFRON. _ Słyszeliśmy, że niektóre zakłady pracy chronionej apelują o zawetowanie tych przepisów. Jeśli nie wejdą w życie, żaden przedsiębiorca nie dostanie dofinansowania na zatrudnienie niepełnosprawnych, a wówczas tysiące takich osób mogą stracić pracę. _

Przedsiębiorcy z jednej strony obawiają się weta, z drugiej - mają wiele wątpliwości co do nowego systemu. Martwią się także, czy nie dojdzie do zamieszania związanego z wprowadzaniem kolejnej reformy. Rok temu musieli się zmierzyć z poprzednią. PFRON uspokaja, że zdąży wprowadzić odpowiednie zmiany do systemu obsługi dofinansowań i refundacji. Dofinansowań do grudniowych wynagrodzeń, zgodnie z przepisami przejściowymi, będzie się udzielać według dotychczasowych zasad, także wówczas gdy będą one wypłacane dopiero w styczniu.

Zmiany najbardziej odczują zakłady pracy chronionej, które zatrudniają niepełnosprawnych z najcięższymi schorzeniami. Wskutek zmniejszenia dofinansowania do zatrudnienia te osoby mogą stracić pracę. Nie znajdą wówczas zatrudnienia na otwartym rynku.

W myśl nowych przepisów przedsiębiorcy dostają z PFRON dofinansowanie na wszystkich niepełnosprawnych zatrudnionych do końca tego roku. Wynagrodzenie osób zatrudnianych po wejściu nowych przepisów będzie dofinansowywane, jeśli ich przyjście do firmy spowoduje i wzrost zatrudnienia niepełnosprawnych, i ogólny wzrost zatrudnienia wszystkich pracowników w firmie w stosunku do średniej liczby pracujących z zeszłego roku. PFRON wyjaśnia, że ustawa przewiduje wiele wyjątków od tej zasady. Faktycznie jedynie zwolnienie pracownika za wypowiedzeniem i zatrudnienie na jego miejsce niepełnosprawnego spowoduje niemożność uzyskania dofinansowania.

Szkopuł w tym, że wiele firm zatrudniających osoby niepełnosprawne - tak samo jak te, które zatrudniają wyłącznie pełnosprawnych - zdecydowało się w ostatnich miesiącach na częściową redukcję zatrudnienia i wypowiedziało umowy części pracowników. Kiedy nowe przepisy wejdą w życie, bardzo trudno będzie im spełnić wymóg wzrostu zatrudnienia netto.

_ Wychodzi na to, że w wielu wypadkach trzeba będzie zatrudnić wszystkie te osoby z powrotem _- mówi Sieradzka.
_ Nowe przepisy kładą duży nacisk na ochronę zatrudnienia niepełnosprawnych. Po prostu nie opłaca się ich zwalniać. _

Pracodawcy mają również wątpliwości, jak ten wzrost dokumentować. _ Nie spodziewam się trudności w tym zakresie. Do końca stycznia zapewne uda się w drodze interpretacji rozstrzygnąć wszelkie wątpliwości. Będzie też odpowiedni moduł w systemie obsługi dofinansowań i refundacji, który pozwoli generować te dane _- zapowiada Skiba.

Nowe przepisy mają także wiele korzystnych dla przedsiębiorców rozwiązań. Z pewnością należy do nich rezygnacja z konieczności rocznego rozliczania z uzyskanej pomocy. Ostatnie takie rozliczenie czeka pracodawców za ten rok, a muszą go dokonać do 15 lutego 2009 r. Nie będą też musieli składać wniosku o przedłużenie wypłaty dofinansowania na kolejny rok.

Oprócz ryczałtowo określonej pomocy zakłady pracy chronionej, w których wskaźnik zatrudnienia niepełnosprawnych wynosi 50 proc., będą miały prawo do refundacji dodatkowych kosztów ich zatrudniania. Będzie to odrębny tytuł do udzielania pomocy przyznawanej na podstawie umów zawartych z pracodawcami.

_ Pomoc ta stanie się osiągalna, jeśli zostanie wydane odpowiednie rozporządzenie _ - mówi Skiba.

Wysokość dofinansowania będzie liczona od minimalnego wynagrodzenia z bieżącego roku, a nie z poprzedniego, jak dotychczas.

Włodzimierz Sobczak,
prezes Krajowej Izby Gospodarczo-Rehabilitacyjnej
Czekamy na podpis prezydenta pod nowymi przepisami. Te regulacje muszą wejść w życie 1 stycznia 2009 r. Mamy jednakże wiele wątpliwości co do nowych przepisów. To, co nas najbardziej martwi, to pytanie, czy PFRON zdąży przygotować systemy informatyczne tak, by były w pełni sprawne. Czekamy też na interpretację przepisów uzależniających prawo do dofinansowania na niepełnosprawnych od wzrostu liczby zatrudnionych w firmie. Chcielibyśmy także zmian w przepisach wykonawczych do ustawy dotyczących refundacji dodatkowych kosztów zatrudnienia niepełnosprawnych. Projekt przygotowany przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej stawia zbyt wiele barier biurokratycznych. Musimy także pamiętać o kryzysie gospodarczym. Gdy będą redukcje zatrudnienia, spadną też wpłaty do PFRON od firm, które nie zatrudniają wystarczającej liczby niepełnosprawnych.

Magdalena Januszewska, Mateusz Rzemek
Rzeczpospolita