Polacy zaczynają mocno oszczędzać na zakupach, głównie na słodyczach, odzieży i alkoholu

Z ogólnopolskiego badania, przeprowadzonego przez UCE RESEARCH i SYNO Poland dla programu branżowego AdRetail Inspirio, wynika, że 44,8 proc. Polaków zamierza w I kwartale 2021 roku ograniczyć swoje wydatki na zakupy. 43,7 proc. ankietowanych nie planuje tego. 8,3 proc. nie ma opinii na ten temat, a 3,2 proc. nie zwraca na to uwagi.

– Wyniki mogą odzwierciedlać podział społeczeństwa na tych, którzy ucierpieli z powodu pandemii i nie odczuli jej. W pierwszej grupie naturalnym odruchem jest analiza i optymalizacja wydatków. I oczywiście nie są to dobre informacje dla handlu detalicznego, ale mogą być wyraźnym sygnałem do nasilenia działań promocyjnych w celu utrzymania satysfakcjonującego poziomu sprzedaży – mówi Hubert Majkowski, ekspert rynku retailowego z Hiper-Com Poland.

Głównym powodem ograniczeń wydatków są rosnące ceny – 38,7 proc.. Konsumenci przyznają też, że nie mają odłożonych oszczędności – 19,3 proc. Kolejnym argumentem jest obawa o pogorszenie się sytuacji gospodarczej – 17,5 proc. Część osób boi się również utraty pracy – 10 proc.. Inni wykazują lęk przed zachorowaniem – 4,7 proc., a także martwią się, że zachorują ich bliscy – 3,8 proc..

– Po roku turbulencji w wielu sektorach gospodarki nadal znajdujemy się w okresie dużej niepewności. Rosnące ceny mają bezpośredni wpływ na możliwości nabywcze i poziom życia Polaków. Niestety obawiam się, że wciąż będą one wzrastały. Konsumenci proporcjonalnie do tego będą ograniczać wydatki. To jest im nad wyraz potrzebne, zwłaszcza że globalna sytuacja gospodarcza może jeszcze pogorszyć rzeczywistość zawodową – komentuje Karol Kamiński z Centrum Analiz Grupy AdRetail.

Jak podkreśla ekonomista Marek Zuber, Polacy żyją w poczuciu ogólnego wzrostu cen. Podwyższane rachunki i podatki potęgują wrażenie drożyzny. Faktem jest, że inflacja w Polsce, nawet po spadku jej dynamiki pod koniec 2020 roku, należy do najwyższych w Europie. I jak przewiduje ekspert, w całym 2021 roku wciąż będzie wysoka, choć w pierwszych miesiącach możemy obserwować jej obniżenie ze względów statystycznych.

– Obecnie stopa bezrobocia pozostaje stabilna i nie widać tu wyraźnych napięć, oczywiście z wyjątkiem wyłączonych z działalności branż. Stabilność zatrudnienia skłania do wniosku, że wydatki konsumentów, nawet jeśli będą ograniczane, to raczej nie w dużej skali. Do tego należy spodziewać się dalszego rozwoju segmentu e-commerce – uspokaja Emil Łobodziński z Biura Maklerskiego PKO Banku Polskiego.

Ci, którzy chcą zredukować wydatki, najczęściej planują cięcia rzędu 10-15 proc. Tak deklaruje 29 proc. badanych w tej grupie. Redukcję w wysokości 5-10 proc. zapowiada 26,8 proc., 15-20 proc. przewiduje 21,2 proc. osób, a 20-30 proc. – 9,5 proc. konsumentów. Do 5 proc. mniej będzie wydawało 2,9 proc. ankietowanych. Duże ograniczenia zapowiada mniejszość, tj. na poziomie 30-40 proc. – 2,7 proc. respondentów, 40-50 proc. – 2,2 proc., a ponad 50 proc. – 0,7 proc.

– Oszczędności będą oscylowały wokół 5-20 proc.. O tyle średnio drożeją różnego rodzaju produkty. I jeżeli zapowiadany przez konsumentów scenariusz stanie się realny, to branża w dłuższej perspektywie może mieć problem, bo ww. wartości wytną poważną dziurę w handlu. Jednak podejście konsumenta jest jak najbardziej racjonalne – dodaje Karol Kamiński.

Polacy zamierzają najbardziej ograniczyć wydatki na słodycze i przekąski – 43,1 proc., art. odzieżowe – 38,9 proc., a także alkohole – 37 proc.. Na kolejnych miejscach znalazły się sprzęty RTV-AGD – 23,5 proc., kosmetyki – 23 proc., papierosy – 22,8 proc., produkty spożywcze – 19,5 proc., jak również art. budowlano-remontowe – 16,2 proc. Pod koniec rankingu są napoje bezalkoholowe – 10,6 proc., a także takie używki, jak kawa i herbata – 7,3 proc.. Ostatnia jest chemia gospodarcza – 4,7 proc.

– Słodycze i przekąski, a także odzież i alkohol są na pierwszej linii redukcji, bo przynajmniej czasowo łatwiej jest z nich zrezygnować niż z produktów niezbędnych do życia. Dodatkowo na wybory konsumentów wpływają zmieniające się w nawyki. Szczególnie w czasie pandemii ludzie chcą bardziej dbać o zdrowie, a więc najchętniej oszczędzają na produktach o niskiej wartości odżywczej – analizuje ekspert z Hiper-Com Poland.

Natomiast osoby, które nie zamierzają w ogóle redukować wydatków, głównie tłumaczą to dobrą sytuacją finansową – 32,5 proc. Mają odłożone oszczędności – 28,9 proc. Nie boją się utraty pracy – 21,8 proc., pogorszenia sytuacji materialnej – 12,5 proc., a także rosnących cen – 8 proc. Nie martwią się też, że oni sami bądź ich bliscy zachorują – 5,2 proc. i 4,3 proc. Do tego 11,8 proc. wskazało inne niż ww. powody, a 13,4 proc. badanych nie miało zdania na ten temat.

– Te osoby są lepiej sytuowane i mają rezerwy finansowe. Działają w branżach, których nie dotknął koronawirus lub wręcz zwiększył ich obroty. Mogą to być też przedstawiciele poszukiwanych zawodów. Do tej grupy można zaliczyć m.in. informatyków, inżynierów procesu produkcji, elektroników, logistyków, ale także budowlańców i pracowników handlu – podsumowuje ekonomista Marek Zuber.

Badanie zostało przeprowadzone metodą CAWI w dniach 08-11.01.2021 r. na reprezentatywnej próbie 1008 dorosłych Polaków w wieku 18-80 lat.