Pracodawcy RP: Trybunał dał zielone światło dla wyższej kwoty wolnej w PIT
Trybunał dał zielone światło dla podwyższenia kwoty wolnej od podatku w PIT - ocenił ekspert ekonomiczny Pracodawców RP Łukasz Kozłowski. Jego zdaniem stanowisko TK nie dziwi, gdyż wysokość kwoty wolnej od podatku nie była zmieniana przez ostatnich 7 lat.
28.10.2015 | aktual.: 30.10.2015 11:42
Zdaniem Kozłowskiego uznanie przez TK obecnie obowiązujących przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określających kwotę wolną od podatku za niezgodne z konstytucją da nowemu rządowi kolejny argument za jej zwiększeniem. Ekspert przypomniał, że był to jeden z najważniejszych postulatów zgłaszanych w trakcie kampanii wyborczej.
"Stanowisko Trybunału Konstytucyjnego nie budzi zdziwienia - wysokość kwoty wolnej od podatku nie była zmieniana już przez 7 ostatnich lat, co sprawia, że realny poziom opodatkowania dochodów Polaków stopniowo się zwiększał za sprawą wzrostu cen w gospodarce. Było to jedno z działań oszczędnościowych, które pomagały w redukcji nadmiernego deficytu sektora finansów publicznych, jakie uwzględniano w corocznych aktualizacjach programu konwergencji" - zwrócił uwagę Kozłowski.
Przypomniał, że nawet po uchyleniu wobec Polski procedury nadmiernego deficytu, w projekcie ustawy budżetowej na przyszły rok nie przewidziano podwyżki kwoty wolnej od podatku.
"Głównym celem rozstrzygnięcia Trybunału nie jest jednak powstrzymanie wzrostu realnej stawki podatkowej (np. poprzez uwzględnienie mechanizmu indeksacyjnego), lecz określenie kwoty zmniejszającej podatek na poziomie gwarantującym co najmniej minimum egzystencji. Z naszych wcześniejszych szacunków wynika, że podniesienie kwoty wolnej od podatku do takiego poziomu uszczupliłoby dochody budżetu państwa i samorządów maksymalnie o 14,3 mld zł rocznie. Szybka realizacja orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego byłaby więc możliwa jedynie pod warunkiem pojawienia się dodatkowych wpływów budżetowych z innych źródeł" - zastrzegł Kozłowski.
W środę TK uznał, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustalające kwotę wolną od podatku w wysokości 3089 zł, są niezgodne z konstytucją i tracą moc 30 listopada 2016 r. Według TK regulacje te są niezgodne z konstytucją w zakresie, w jakim nie przewidują mechanizmu korygowania kwoty wolnej gwarantującego co najmniej minimum egzystencji.
Sędzia Mirosław Granat uzasadniając orzeczenie, mówił, że brak tego mechanizmu w odniesieniu do minimum egzystencji, utrzymywanie kwoty wolnej na niezmienionym poziomie niezależnie od sytuacji gospodarczej państwa, oznacza, że prawo podatkowe jest wadliwe, co jest niezgodne z konstytucyjną zasadą państwa prawa.
Zdaniem TK podatek nie powinien być ciężarem większym niż jest to absolutnie konieczne, a obowiązek jego płacenia nie może prowadzić do nędzy podatnika. "Obowiązkiem państwa jest pozostawienie dochodu podatnikowi bez obciążania go podatkiem, w zakresie w jakim jest to niezbędne do stworzenia minimalnych warunków godnej egzystencji człowieka. Dopiero dochód przekraczający tę kwotę powinien podlegać opodatkowaniu" - mówił.
Według Trybunału kwota wolna w obecnym kształcie jest instytucją pozorną, jest bowiem niewiarygodnie niska - wynosi ok. 250 zł miesięcznie. Tymczasem, jak zaznaczył TK, konstytucja zakazuje kreowania w prawie instytucji pozornych; nawet konieczność zachowania równowagi budżetowej nie uzasadnia wprowadzania do systemu takich rozwiązań.
O zbadanie przepisów dotyczących kwoty wolnej zwrócił się do TK Rzecznik Praw Obywatelskich. Wskazywał, że ustalenie kwoty wolnej na poziomie 3089 zł powoduje, iż opodatkowane są dochody niewystarczające na zapewnienie minimum egzystencji. Zgodnie z danymi za ubiegły rok wynosiły one ok. 6500 zł rocznie, czyli ponad dwukrotnie więcej od kwoty wolnej od podatku w obecnej wysokości (natomiast próg dochodowy, poniżej którego nabywa się prawa do pomocy socjalnej od października br. wynosi 7608 zł rocznie). Zdaniem RPO należy zastanowić się, czy osoby żyjące poniżej granicy ubóstwa są w stanie ponosić ciężary płacenia podatków.