Prezent dla pracownika

Ostrożnie z hojnym obdarowywaniem podwładnego z okazji świąt. Pracownik w niektórych przypadkach będzie musiał zapłacić podatki za otrzymane prezenty i talony, pisze "Rzeczpospolita".

Pracodawcy często pytają przed świętami, czy od bożonarodzeniowych prezentów dla zatrudnionych muszą naliczać składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz podatek dochodowy. Odpowiedź zależy od źródła sfinansowania prezentów.

Do podstawy wymiaru składek nie wchodzą świadczenia pokryte ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Przesądza o tym § 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia. Obowiązek tworzenia funduszu spoczywa na:
- jednostkach budżetowych i ich gospodarstwach pomocniczych oraz zakładach budżetowych niezależnie od liczebności załogi,
- zatrudniających 1 stycznia co najmniej 20 osób w przeliczeniu na pełny etat.

Ci ostatni mogą jednak odstąpić od tworzenia funduszu, zmieniając układ zbiorowy pracy lub regulamin wynagradzania. Oczywiście przy przekazywaniu pomocy z funduszu obowiązują zasady określone w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych – przyznanie i wysokość świadczeń musi zależeć od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej zainteresowanego pracownika. Jeśli tak jest, są one wyłączone od składek w pełnej wysokości. Dotyczy to również świątecznych talonów czy bonów. Od wartości tych sfinansowanych z funduszu socjalnego nie naliczamy zatem składek na ubezpieczenia społeczne ani zdrowotne, bez względu na ich wysokość.

Z preferencji korzystają też talony pochodzące z funduszu utworzonego na cele socjalno-bytowe zgodnie z obowiązującym w firmie układem zbiorowym. Nie potrącamy z nich żadnych składek do wysokości odpisu podstawowego określonego w art. 5 ust. 2 ustawy na pełnozatrudnionego w normalnych warunkach pracy, czyli rocznie do 804,60 zł. Zastrzegam jednak, że dotyczy to wyłącznie funduszy socjalno-bytowych utworzonych na podstawie układu zbiorowego ewentualnie u pracodawców, którzy nie tworzą funduszu socjalnego. A więc u większych, zatrudniających 1 stycznia przynajmniej 20 osób w przeliczeniu na pełne etaty, którzy zrezygnowali z funduszu socjalnego, jak i u mniejszych. Szef, wypłacając pracownikowi świadczenie z takiego funduszu socjalnego-bytowego, musi więc ustalić, czy w tym roku otrzymał on już pomoc z tego źródła. Od składek jest bowiem zwolnione tylko wsparcie do wysokości odpisu podstawowego. Przewyższające ten pułap wchodzi do podstawy wymiaru składek.

Jeśli pracodawca zdecyduje się przekazać pracownikom talony, które nie są finansowane ze środków zfśs lub funduszu utworzonego na cele socjalno-bytowe, ich wartość stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne. Zamiast talonów część pracodawców funduje paczki świąteczne. Wówczas o tym, czy od ich wartości należy płacić składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, decyduje to, z jakiego funduszu zostały sfinansowane. Należy więc postępować tak samo jak przy talonach i bonach. Gdy szef finansuje paczki z innych środków niż wymienione (np. z obrotowych), to ich wartość stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Wartość pieniężną świadczeń w naturze pracodawca ustala wówczas według cen ich zakupu.

Jeśli szef przekazuje talony lub bony, pracownik musi się liczyć z koniecznością zapłaty podatku dochodowego. Świadczenia te są bowiem przychodem z jego stosunku pracy. Za przychody ze stosunku pracy uważamy wszelkie wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty bez względu na źródło ich finansowania. W szczególności: wynagrodzenie zasadnicze, za godziny nadliczbowe, różne dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop, inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, oraz świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika i wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń.

Z podatku zwolniona jest tylko wartość rzeczowych świadczeń otrzymywanych przez pracownika, pokryta w całości z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł. Rzeczowymi świadczeniami nie są jednak bony, talony i inne znaki uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi. Stąd otrzymane przez pracowników bony towarowe podlegają podatkowi dochodowemu od osób fizycznych niezależnie od tego, z jakich źródeł pochodzą.
Michał Jakubowski

Zobacz też:
Moda na zakładową choinkę
Gorąco wokół czasu pracy