Prof. Jemielniak: jednym z motorów napędowych Wikipedii jest konflikt

Naukowiec z Akademii Leona Koźmińskiego, wybrany niedawno do Board of Trustees Fundacji Wikimedia, podkreśla, że "konflikt oraz współzawodnictwo są motorem napędowym tego największego ruchu społecznego w historii".

Nieodłącznym elementem rozwoju Wikipedii są spory, w które podczas edycji haseł popadają aktywiści tego ruchu. Według profesora stanowią one jednak istotny czynnik animujący aktywność Wikipedystów. Sama encyklopedia jest w ocenie profesora fenomenem - od wielu lat witryna jest jedną z najczęściej odwiedzanych stron internetowych.

Społeczność Wikipedii cechuje bardzo płaska hierarchia środowiska - administrator ma być wzorem dla innych, nie zaś wykorzystywać swoją pozycję, by egzekwować władzę. Jedną z podstawowych zasad Wikipedii jest więc powstrzymywanie się od osobistych ataków, stosowania mowy nienawiści itp. Jednak to w dużej mierze napięcia i nieporozumienia napędzają jej rozwój.

"Jednym z najgłośniejszym sporów na Wikipedii był konflikt o poprawną pisownię nazwy miasta Gdańsk w anglojęzycznej wersji encyklopedii. Spór między zwolennikami wersji +Danzig+, +Gdańsk+ i +Gdansk+ trwał 4 lata, jego uczestnicy korzystając z różnych typów źródeł i kryteriów, zaangażowali się w dyskusję liczącą 400 tys. słów. O jego rozstrzygnięciem zadecydowało głosowanie, które odbyło się w 2005 r." - opowiada Jemielniak.

Badacz podkreśla, że rozwiązanie sporu wymagało od jego uczestników analizy różnego typu źródeł, sam proces edycji przebiegał bardzo dynamicznie - w latach 2004-2005 zanotowano 1400 edycji w haśle i 127 przywróceń wersji.

"Wikipedia to wirtualna organizacja współpracy - łatwo można wnieść coś do jej funkcjonowania, ale nie wymaga to ogromnego zainteresowania. Dlatego właśnie edycje poszczególnych haseł są zwykle samotne i indywidualne, edytorzy nie mają poczucia działania grupą nad konkretnymi hasłami. Rozwijaniu Wikipedii nie towarzyszy jasny podział zadań i koordynacji. Cała +współpraca+ nie różni się od dokładania cegiełek przez przechodniów" - podsumowuje profesor.

"Społeczność Wikipedii rozwiązuje zwykle kwestie sporne na zasadzie konsensusu, głosowanie jest ostatecznością. Jednak sam konflikt animuje społeczność - można powiedzieć, że Wikipedia żywi się konfliktem, który obok innych czynników, podtrzymuje zaangażowania aktywnych Wikipedystów" - wyjaśnia Jemielniak.

Dariusz Jemielniak jest profesorem zarządzania, antropologiem organizacji, oraz aktywistą ruchu Wikipedia. Polska Wikipedia była tematem jego książki, która wyszła nakładem Stanford University Press. Profesor jest też członkiem Komitetu Socjologii PAN i Komitetu Nauk o Organizacji i Zarządzaniu PAN. Odbywał jedno- i dwusemestralne staże na Harvardzie, Berkeley, Cornell, MIT. Działalność profesora jest doceniana także w Polsce: jest m.in. tegorocznym finalistą plebiscytu " Polacy z werwą".