Resort rolnictwa chce zmienić sposób monitorowania suszy rolniczej

Na podstawie wskaźników KBW wyznaczany jest obszar suszy dla poszczególnych upraw. Stwierdzenie występowania suszy na danym terenie jest podstawą do powołania przez wojewodę komisji szacującej straty. Jeżeli ogłoszenia o suszy nie ma, to rolnik odszkodowania nie dostanie, nawet jeżeli faktycznie stracił całe plony. Sposób wyznaczania suszy budził wiele emocji wśród rolników i organizacje rolnicze postulowały by go zmienić.

Monitoringiem suszy zajmuje się Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, który bada to zjawisko od 1 kwietnia do 30 września danego roku. W systemie monitoringu warunki powodujące suszę są określane za pomocą klimatycznego bilansu wodnego (KBW). Wyraża on różnicę pomiędzy opadem atmosferycznym a ewapotranspiracją (parowaniem) potencjalną (jest to wskaźnik klimatyczny mówiący o tym, jak szybko mogłoby zachodzić parowanie, gdyby dostępność wody była wystarczająca).

Wystąpienie suszy (czyli osiągniecie wartości krytycznych KBW) oznacza przeciętnie 20 proc. spadek plonów w stosunku do wartości średnich wieloletnich.

W związku z suszą, która wystąpiła w ubiegłym roku i szczególnie dotknęła uprawy kukurydzy ministerstwo rolnictwa proponuje zmianę wartości progowych KBW dla kukurydzy uprawianej na ziarno i na kiszonkę. Wartości te były wyznaczane na podstawie danych o plonach dla tej uprawy pochodzących z rejonów o dobrych glebach i o dużej retencji wodnej, w projekcie rozporządzenia zaproponowano wprowadzenie nowych wielkości progowych wyznaczających zagrożenie suszą dla upraw kukurydzy na ziarno oraz na kiszonkę.

W projekt rozporządzenia nie podaje wartości krytycznych KBW dla upraw kukurydzy, buraka cukrowego oraz rzepaku i rzepiku uprawianych na glebach bardzo lekkich i podatnych na suszę, gdyż na tych glebach uprawa powyższych upraw nie jest wskazana. "W latach, w których warunki wilgotnościowe gleb są dobre, plony powyższych upraw są na zadowalającym poziomie, jednakże już przy małym deficycie wody plony tych upraw ulegają gwałtownemu obniżeniu. Z tych też powodów, uprawy te zlokalizowane na glebach bardzo lekkich nie wykazywane w systemie monitoringu suszy rolniczej" - podkreśla resort.

Projektowane przepisy skracają okres raportowania do 31 sierpnia dla roślin strączkowych. Obecnie raportowanie dla tej grupy roślin, kończyło się 10 września, co w opinii resortu, jest zbyt długim okres monitoringu dla tej grupy roślin. Ponadto usunięto z okresu raportowania okres od 11 VII do 10 IX, "celem dokonania zgodności pomiędzy faktycznie występującymi okresami zagrożenia suszą" - informuje w komunikacie resort rolnictwa.

Wartości Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW) dla poszczególnych gatunków i grup roślin uprawnych oraz gleb są jednakowe dla wszystkich województw, dlatego nie zachodzi potrzeba wyznaczania tych wartości z podziałem na województwa- zaznacza ministerstwo.

Projekt rozporządzenia został przesłany do uzgodnień społecznych i międzyresortowych. Obecne przepisy obowiązują od 2007 roku.

Proponuje się, aby nowe rozporządzenie weszło w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.