Rezydentem być

Certyfikat rezydenta tymczasowego to nic innego jak urzędowy dokument potwierdzający twoje prawo do przebywania na obszarze Zjednoczonego Królestwa, które Polacy, jako mieszkańcy kraju członkowskiego Unii Europejskiej, nabyli od 1 maja 2004 r. Warto się o niego postarać najszybciej, jak to tylko możliwe – ten formalny papier może być niezwykle pomocny.

Patrzą innym okiem...

Jak podkreślają Polacy mieszkający na Wyspach, posiadanie Registration Certificate (czyli certyfikatu potwierdzającego rezydenturę tymczasową) ma duży wpływ na sposób postrzegania i traktowania ich przez urzędników, policjantów, pracodawców czy pracowników banków. To po prostu jawny dokument, który mówi o tym, że mieszkając w Wielkiej Brytanii, legalnie tu pracujesz i płacisz podatki.

W jakich konkretnych sprawach certyfikat rezydentury tymczasowej bywa niezbędny lub pomocny? Jest ich wiele. Przede wszystkim zawsze wtedy, gdy będziesz chciał kupić mieszkanie czy dom. O pokazanie tego dokumentu zostaniesz poproszony, gdy będziesz chciał wziąć pożyczkę w banku albo zdecydujesz się zainwestować zarobione pieniądze. Może cię o niego także poprosić potencjalny pracodawca. Rezydenci są zazwyczaj chętniej przyjmowani do pracy, bo w oczach Brytyjczyków uchodzą za bardziej wiarygodnych. Korzyści z certyfikatu rezydenta tymczasowego mają także członkowie twojej rodziny, którzy mieszkają w Wielkiej Brytanii (np. niepracująca żona lub dzieci). W ten sposób ich prawo pobytu w Wielkiej Brytanii również jest potwierdzone. Ale uwaga: jeśli dwoje małżonków pracuje w momencie, gdy o rezydenturę stara się jedno z nich, drugie także musi o nią wystąpić. Wreszcie – koniecznie postaraj się o ten dokument, jeśli zamierzasz zostać w Wielkiej Brytanii na stałe. Jest on niezbędny, byś mógł się w przyszłości starać
o prawo do pobytu stałego, a potem o obywatelstwo brytyjskie.

Dla kogo?

Aby uzyskać certyfikat rezydenta tymczasowego, musisz udowodnić, że twój pobyt w Zjednoczonym Królestwie nie jest tylko „krótkim wypadem”, że chcesz przebywać tu legalnie, że pracujesz i jesteś w stanie sam się utrzymać, a nie żyć na koszt państwa. Home Office (Ministerstwo Spraw Wewnętrznych)
, do którego wysyłasz wniosek o przyznanie Temporary Residence Permit, czyli tymczasowej rezydentury (formularz EEA1), dokładnie określił warunki, jakie musisz spełniać, starając się o ten certyfikat.

Pierwszy i najważniejszy – musisz pracować w Wielkiej Brytanii przez pełny rok, bez przerwy dłuższej niż 30 dni. Musisz także udowodnić, że jesteś w stanie utrzymać się w Wielkiej Brytanii, nie korzystając z zasiłków socjalnych (Income Support, Housing Benefit, Council Tax Benefit). Urzędnicy poproszą cię o dołączenie stosownych dokumentów: certyfikatu WRS (Worker Registration Scheme, czyli Programu Rejestracji Pracowników), potwierdzenia wypłat (payslips), zechcą też zobaczyć twoją umowę o pracę (contract) lub list od pracodawcy potwierdzający zatrudnienie.

Nieco inaczej sprawa wygląda w przypadku osób samozatrudnionych, czyli pracujących na własny rachunek. Mogą one starać się o Residence Permit od razu, a nie – jak zatrudnieni na podstawie umowy o pracę – dopiero po roku. Do Home Office należy wtedy wysłać tzw. audited report, czyli raport audytowy, oceniający kondycję twojej firmy. Taki dokument może przygotować ci tylko księgowy, posiadający odpowiednie kwalifikacje. Uważaj na wszelkich doradców, którzy za niewielką opłatą obiecają przygotowanie wniosku. Mogą okazać się fałszywi, a ty narazisz się na odrzucenie wniosku i będziesz musiał przygotowywać go jeszcze raz. Okoliczności szczególne

Jest pewna okoliczność, która pozwala otrzymać certyfikat rezydenta tymczasowego nawet wtedy, gdy nie pracujesz. Stanie się tak, jeśli potrafisz wykazać, że dysponujesz środkami pieniężnymi pozwalającymi utrzymać się bez korzystania z pomocy socjalnej. W tym celu musisz przedstawić odpowiednio wysoki stan konta bankowego lub funduszu emerytalnego. Jak zaznaczają doradcy imigracyjni, w wyjątkowych sytuacjach rezydentura tymczasowa może być przyznana także w przypadku, gdy pracujesz przez okres krótszy niż rok. Wszystko jednak zależy od indywidualnych okoliczności rozpatrywanych przez urzędników Home Office.

Indefinite Leave to Remain, czyli pobyt stały

Polacy mieszkający w Wielkiej Brytanii bardzo często mylą prawa rezydenta tymczasowego (o których potwierdzenie możesz wystąpić już po roku pobytu) z prawem stałego pobytu, zwanym Indefinite Leave to Remain. Pamiętaj, że o rezydenturę stałą możesz starać się (jako obywatel Unii Europejskiej) dopiero po pięciu latach pobytu w Zjednoczonym Królestwie!

Ubiegając się o prawo stałego pobytu, musisz przedstawić dokumenty potwierdzające pięcioletnie zatrudnienie, samozatrudnienie bądź finansową niezależność – te same co w przypadku rezydentury tymczasowej tylko dotyczące dłuższego okresu. Będziesz też musiał wziąć udział w teście „Live in the UK” („Żyć w Wielkiej Brytanii”). Home Office stanowczo zaleca, aby obywatele Unii Europejskiej, przed złożeniem wniosku o pobyt stały, postarali się o rezydenturę tymczasową. Po roku pobytu stałego można zacząć ubiegać się o obywatelstwo brytyjskie (czyli w praktyce posiadanie paszportu brytyjskiego), co jest ostatnim już krokiem, by zostać pełnoprawnym obywatelem Wielkiej Brytanii.

Sebastian Kuniszewski