Sądy życzliwie o pakietach medycznych

Spór w tej sprawie trwa od trzech lat, kiedy to organy podatkowe zmieniły stanowisko na niekorzystne dla pracowników. Twierdzą od tego czasu, że wykupiony przez firmę abonament medyczny jest dla pracownika przychodem podlegającym opodatkowaniu.

Wynika tak m.in. z interpretacji dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie nr IPPB4/415-560/09-4/JK. Sprawa dotyczyła spółki, która wykupiła pracownikom pakiet w prywatnej przychodni i nie ma informacji, czy faktycznie korzystali oni z konkretnych usług. Niezależnie od tego ponosi zryczałtowane opłaty za pakiet. W tej sytuacji trudno ustalić, czy powstał przychód podlegający opodatkowaniu. Trudno też określić, jaka była faktyczna wartość usługi przypadająca na każdego zatrudnionego.

Organy podatkowe jednoznacznie odpowiadają, iż pracodawca, płacąc za pakiet, zna zarówno ogólną opłatę, jak też liczbę uprawnionych do świadczenia. Ustalenie przychodu poszczególnych osób powinno być więc sprawą oczywistą. Spółka – jako płatnik – musi doliczyć wartość wykupionych usług medycznych do miesięcznego wynagrodzenia i od tej wartości odprowadzić zaliczkę na PIT.

Orzecznictwo sądów było dotychczas rozbieżne w tej kwestii, ostatnio jednak zaczęło się to zmieniać. – Od początku 2009 r. sądy konsekwentnie kwestionują stanowisko fiskusa i opowiadają się po stronie podatników. Wyroki poszczególnych wojewódzkich sądów administracyjnych potwierdzają, iż opłacone przez firmę świadczenia medyczne nie są przychodem pracownika i nie należy płacić od nich podatku – podkreśla Grzegorz Grochowina, ekspert w firmie KPMG.

Przykładem jest m.in. wyrok WSA w Warszawie z 10 listopada 2009 r. (sygn. III SA/Wa 623/09). Sąd orzekł, że gdy wartości świadczeń nie można przyporządkować do konkretnej osoby, nie ma podstaw do ustalenia jej przychodu. Dotyczy to sytuacji, gdy opłata jest wnoszona ryczałtowo. Nie sposób bowiem stwierdzić, czy pracownik rzeczywiście otrzymał owo świadczenie i jaka jest jego wartość.

Podobne stanowisko zajął WSA w Poznaniu w wyroku z 12 lutego 2009 r. (sygn. I SA/Po 1423/08). Orzekł, iż w świadczeniach nieodpłatnych opodatkowaniu może podlegać tylko przychód rzeczywiście otrzymany, a nie możliwy do otrzymania.

Zgodnie z orzeczeniem WSA w Białymstoku z 17 lutego 2009 r. (sygn. SA/Bk 1/09), jeśli opłata wnoszona jest ryczałtowo, to nie ma podstaw do ustalenia przychodu.

Według Grzegorza Grochowiny podatnicy niechętnie występują o zwrot nadpłaty, ponieważ z reguły nie są to duże kwoty. Koszt pakietu to ok. 30 zł miesięcznie na jednego zatrudnionego.
- W praktyce coraz więcej przedsiębiorstw przestaje doliczać wartość abonamentów medycznych do przychodu pracowników. Co ciekawe, jeśli do firmy przychodzi kontrola podatkowa, bardzo często nie kwestionuje takich praktyk - dodał.

WSA w Warszawie zaznaczył w swoim wyroku, iż organ wydający interpretację musi analizować orzecznictwo sądów, zwłaszcza gdy powołuje się na nie pytający podatnik. A to daje nadzieję pracownikom, iż fiskus weźmie pod uwagę korzystne dla nich orzeczenia.

Marek Gadacz, doradca podatkowy w PricewaterhouseCoopers
Zgodnie z ustawą o PIT przychodem pracownika są świadczenia otrzymane. Jednakże przepisy są na tyle niejednoznaczne, że bywają interpretowane na dwa sposoby. Organy podatkowe konsekwentnie twierdzą, iż samo posiadanie pakietu medycznego podlega PIT niezależnie od tego, czy pracownik z niego korzysta. Z kolei większość sądów uznaje, że opodatkowane może być tylko świadczenie rzeczywiście otrzymane, co trudno stwierdzić w wypadku abonamentu. Jednak za wcześnie twierdzić, że korzystne wyroki sądów dają jednoznaczną podstawę ubiegania się o zwrot podatku. Sprawa trafi zapewne niedługo przed Naczelny Sąd Administracyjny, który powinien to rozstrzygnąć.

Monika Pogroszewska
Rzeczpospolita