Sejm przyjął większość senackich poprawek do ustawy o rewitalizacji

Posłowie w piątkowym głosowaniu przyjęli większość senackich poprawki do ustawy o rewitalizacji, poza jedną.

Przyjęte przez Sejm senackie poprawki, dotyczyły m.in. trybu wyznaczania obszarów zdegradowanych i obszarów rewitalizacji. Wprowadzają m.in. obowiązek przeprowadzenia konsultacji społecznych dotyczących projektu uchwały w sprawie wyznaczenia takich obszarów niezależnie od tego, kto jest inicjatorem podjęcia uchwały. W uchwalonej przez Sejm ustawie pominięto bowiem ten obowiązek, w przypadku gdy inicjatorem była rada gminy.

Inna poprawka doprecyzowuje, że o świadczenie pieniężne lub wskazanie nieruchomości zamiennej, mogą się ubiegać jedynie właściciele tych nieruchomości, które na mocy uchwały samorządu znalazły się na terenie Specjalnej Strefy Rewitalizacji (SSR) przed dniem wejścia w życie ustawy. W myśl kolejnej poprawki, świadczenia pieniężne mają dotyczyć wyłącznie nieruchomości objętych przedsięwzięciami rewitalizacyjnymi służącymi realizacji celu publicznego, a nie wszystkich nieruchomości na terenie SSR.

Pozostałe poprawki izby wyższej, miały na celu doprecyzowanie zapisów i terminów zawartych w ustawie.

W toku prac nad ustawą, wprowadzono do niej przepis umożliwiający budowę wielkopowierzchniowych obiektów handlowych niezależnie od miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, czyli nawet przy sprzeciwie rady gminy. Przeciwko takiemu rozwiązaniu protestował m.in. przewodniczący klubu Zjednoczonej Prawicy Jarosław Gowin, domagając się wprowadzenia ograniczeń co do wielkości supermarketów i uzależnienia ich budowy od wpisania ich do miejscowych planów zagospodarowania.

Jednak jak tłumaczył PAP przewodniczący komisji infrastruktury Stanisław Żmijan (PO), ze względu na konieczność przestrzegania wymogów legislacyjnych, wprowadzenie takiej poprawki do ustawy o rewitalizacji było niemożliwe. "Wychodzi ona poza kształt przedłożenia wnioskodawców" - tłumaczył.

W związku z tym grupa posłów PO zdecydowała się wprowadzić taką poprawkę, nowelizując ustawę o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Zdaniem autorki tego projektu - Krystyny Sibińskiej (PO), poprawka ta ostatecznie doprecyzowuje kwestię, że lokalizacja obiektów handlowych o powierzchni powyżej 2000 m kw. może się odbywać wyłącznie w oparciu o miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, a nie np. lokalne plany zabudowy.

Sibińska przypomniała również, że taka norma obowiązywała do 2007 r., kiedy została zmieniona z 2000 m kw. na 400 m kw. ustawą o tworzeniu i działaniu wielkopowierzchniowych obiektów handlowych. Przepis ten został jednak zakwestionowany wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 2008 r. i od tamtej pory w tej kwestii funkcjonowała luka prawna. Stało się tak, ponieważ wyroki TK nie mają mocy przywracania poprzedniego brzmienia przepisów. Dopiero nowela autorstwa posłów PO, przywróciła normę 2000 m kw. dla supermarketów.

Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, które przygotowało ustawę o rewitalizacji, szacuje, że w Polsce jest zdegradowanych ok. 20 proc. obszarów miast, zamieszkanych przez ok. 2,4 mln osób.

W myśl rządowej ustawy na obszarach rewitalizowanych przez maksymalnie 10 lat, można by tworzyć specjalne strefy rewitalizacji. Będą tam ułatwienia w procedurze administracyjnej, możliwość przyznawania dotacji remontowych oraz zwalniania z trybu przetargowego. Na terenie strefy gmina będzie miała pierwszeństwo przy zakupie nieruchomości. W strefach tych ma powstawać m.in. budownictwo czynszowe.

Według przyjętej 23 lipca przez Sejm ustawy rewitalizacja to "kompleksowy proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych". Jego istotę mają stanowić "zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy na podstawie gminnego programu rewitalizacji".

Efektem tych działań ma być znacząca poprawa jakości życia osób zamieszkujących te tereny. Ważnym elementem rewitalizacji będzie włączenie społeczności lokalnej w procesy rewitalizacyjne przez udział we wszystkich etapach odnowy - począwszy od planowania, przez realizację aż po ocenę działań.

Istotnym elementem procesu ma być też prowadzenie szerokich i różnorodnych konsultacji społecznych (ankiety, wywiady, debaty, warsztaty) obejmujących wszystkich interesariuszy. Wyniki konsultacji muszą być upublicznione.

Interesariuszem procesów rewitalizacyjnych będzie każdy podmiot zainteresowany przebiegiem rewitalizacji, a przede wszystkim: mieszkańcy i władze gminy, organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy.

Realizacja przez gminę programu rewitalizacji obszarów zdegradowanych będzie poprzedzona gruntowną analizą uwarunkowań m.in. o charakterze społecznym.

Ponadto wszystkie działania przewidziane w procesie rewitalizacji muszą być prowadzone w taki sposób, aby zapobiegać wykluczeniu mieszkańców obszaru objętego rewitalizacją.

Najważniejszym dokumentem przyjmowanym przez gminy, na podstawie którego będzie prowadzona rewitalizacja, ma być gminny program rewitalizacji (GPR), który ma integrować wszystkie podejmowane działania. GPR będą przyjmowane przez radę gminy w formie uchwały. Zgodnie z proponowanymi przepisami ich podstawą powinno być wyznaczenie obszarów wymagających interwencji oraz przedstawienie całościowej strategii prowadzenia działań rewitalizacyjnych.

Rewitalizacja będzie zadaniem własnym gminy, jednak będzie to zadanie dobrowolne - nowe przepisy nie są obligatoryjne, tj. nie nakładają na gminy obowiązku uchwalania gminnych programów rewitalizacyjnych.