Śląskie/ W subregionie zachodnim kampania przeciw niskiej emisji

Subregion zachodni to jeden z czterech subregionów woj. śląskiego. Działający na jego terenie Związek Gmin i Powiatów Subregionu Zachodniego (ZGiPSZ) współtworzy 28 miejscowych samorządów, m.in. miasta Jastrzębie Zdrój, Rybnik i Żory. W subregionie mieszka ok. 640 tys. osób, a znajdująca się tam aglomeracja rybnicka - jedno z miejsc regionu, gdzie szczególnie zimą oddycha się bardzo zanieczyszczonym powietrzem.

Przyczyną jest głównie smog, efekt przede wszystkim tzw. niskiej emisji. To efekt spalania w prymitywnych, głównie domowych paleniskach, paliw niskiej jakości, czasem odpadów. Aby temu przeciwdziałać, w ub. roku ZGiPSZ zaczął starać się - we współpracy z urzędem marszałkowskim - o finansowanie i możliwość realizacji modelowej kampanii na rzecz ograniczania niskiej emisji oraz promocji efektywności energetycznej w tej części województwa.

Gminy Związku porozumiały się, że wspólnie, przy wsparciu partnerów merytorycznych, wyłożą na kampanię blisko 200 tys. zł. O ponad drugie tyle skutecznie wnioskowały do marszałkowskiej instytucji - Wojewódzkiego Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.

Warta ok. 410 tys. zł, przewidziana do maja 2018 r., kampania zakłada edukowanie o niskiej emisji i związanych z nią zagrożeniach (w sezonie grzewczym) oraz informowanie o zapobieganiu niskiej emisji oraz o związanych z tym możliwościach technologiczno-inwestycyjnych (w okresie inwestycyjnym). Na koniec cały przekaz ma być utrwalany.

Poszczególne działania mają być dostosowywane do odbiorców: dla dzieci i młodzieży przygotowane zostaną warsztaty, konkursy i akcje społeczne prowadzone za pomocą mediów społecznościowych czy mobilnych aplikacji. Dla dorosłych, organizacji pozarządowych, samorządowców i przedstawicieli instytucji miejskich przewidziano m.in. kalkulator efektywności i poradnik inwestora.

"Jak tylko dowiedzieliśmy się, że (przedstawiciele gmin ZGiPSZ - PAP) myślą o takiej kampanii, zaczęliśmy namawiać ich, by na tym nie poprzestali. To pierwsze takie porozumienie na tę skalę, że gminy robią coś wspólnie i dają na to pieniądze. Tylko przyklasnąć, o to chodzi, od dwóch lat mówię, że potrzebujemy większych projektów, wychodzących poza gminy" - powiedział PAP marszałek woj. śląskiego Wojciech Saługa, który dał przedsięwzięciu swój patronat.

Jego zdaniem kampania w subregionie zachodnim może "przetrzeć ścieżki" i dać doświadczenie, które przełoży jej założenia na cały region. "Ta część edukacyjna walki ze smogiem jest niezwykle istotna" - podkreślił Saługa, przypominając, że zebraniem i zaplanowaniem działań edukacyjnych zajmuje się jeden z trzech zespołów powołanego przezeń wiosną br. zespołu ekspertów, który ma m.in. opracować założenia do wojewódzkiej "uchwały antysmogowej".

"Jeżeli kampania wypali, będziemy ją kopiowali na całe województwo, a na pewno wypali. Ewentualnie będziemy coś korygować, ucząc się na błędach lub łączyć różne rzeczy, bo podobną propozycję mają samorządowcy z powiatu żywieckiego" - zasygnalizował marszałek woj. śląskiego. "Trzeba zaangażować szkoły, kościół, wszystkich, którzy docierają do ludzi - musimy mówić, że sami siebie trujemy i musimy zdać sobie z tego sprawę" - dodał.

Saługa przekazał ponadto PAP, że "do przodu posuwają się" prace zespołu ds. przygotowania uchwały antysmogowej. Jej założenia mają być gotowe do końca tego roku.

Pod wpływem prac zespołu wydział ochrony środowiska wnioskował też o uruchomienie procedury ogłoszenia przetargu na: "Opracowanie Programu ochrony powietrza dla terenu województwa śląskiego mającego na celu osiągnięcie poziomów dopuszczalnych substancji w powietrzu oraz pułapu stężenia ekspozycji i przygotowanie regionalnej inwentaryzacji emisji zanieczyszczeń i modelowania warunków meteorologicznych".

Działania te zaplanowano od grudnia br. do lutego 2018 r. Na 2017 r. założono: opracowanie narzędzia dla gmin w zakresie wykrywania nielegalnego spalania odpadów w gospodarstwach domowych, przygotowanie inwentaryzacji źródeł emisji w regionie, opracowanie scenariuszy możliwych działań do uchwały antysmogowej oraz przygotowanie modelowania jakości powietrza na potrzeby aktualizacji Programu Ochrony Powietrza dla woj. śląskiego, a także samej aktualizacji POP.