Szef MF: musimy dbać także o beneficjentów janosikowego
MF jest zobowiązane do egzekwowania prawa także w interesie tych samorządów, które są beneficjentami janosikowego - tak szef MF Mateusz Szczurek odpowiedział w czwartek na pytanie o postulat Mazowsza, by resort zwrócił mu 1,82 mld zł nadpłaconego janosikowego.
Minister ocenił, że w tej sprawie prawo jest w mocy i było egzekwowane słusznie, a sąd to potwierdzi. Zwrócił ponadto uwagę, że ministerstwo jest tylko "agentem transferowym" tych płatności, a budżet centralny na nich nie korzysta.
Mazowsze jest głównym płatnikiem tej daniny. W ostatnich dniach zarząd woj. mazowieckiego ogłosił, że oczekuje od MF zwrotu 1,82 mld zł nadpłaconego janosikowego, co ma wynikać m.in. z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który orzekł, że region nie powinien oddawać do budżetu państwa więcej niż 30 proc. swoich dochodów podatkowych. Jednak według resortu finansów WSA nie był uprawniony do wydania takiego wyroku. MF zaskarżyło ten wyrok do NSA.
Szczurek w czwartek wziął udział w międzynarodowych warsztatach pt. "Transfery wyrównawcze w samorządach terytorialnych". Zorganizowały je MF i Bank Światowy. System janosikowego - mówił minister - dojrzał do zmiany; chodzi nie tylko o wyrok Trybunału Konstytucyjnego, ale też zmieniającą się sytuację ekonomiczną. W wypracowaniu nowego systemu ma pomóc zebranie doświadczeń innych krajów, czemu służyły warsztaty.
"Temat jest trudny, bo środki są ograniczone, więc by przekazać je komuś, trzeba zabrać je komuś innemu" - przyznał szef resortu.
Podkreślił też, że "trzeba oddzielić nowy system dystrybucji od prawa, które obowiązuje dziś". Dodał, że zmiana systemu dotyczy przyszłości, a nie przeszłości.
Janosikowe to system subwencji, który polega na przekazywaniu przez bogatsze samorządy części dochodów na rzecz biedniejszych. W marcu Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy o janosikowym dot. województw są niezgodne z konstytucją, gdyż nie gwarantują województwu zachowania istotnej części dochodów na realizację własnych zadań. Zgodnie z wyrokiem przestaną one jednak obowiązywać dopiero po 18 miesiącach od ogłoszenia orzeczenia.
Według starego systemu województwo mazowieckie miało zapłacić w przyszłym roku ok. 500 mln zł janosikowego. W październiku resort finansów przesłał jednak do samorządów wytyczne, zgodnie z którymi wpłata Mazowsza w 2015 roku miała wynieść 372 mln zł. Natomiast na początku listopada prezydent Bronisław Komorowski podpisał nowelizację ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, zgodnie z którą danina ta obniżona została jeszcze o ok. 100 mln zł. W związku z tym, województwo będzie musiało w przyszłym roku zapłacić 271 mln zł janosikowego.
Wiceminister finansów Hanna Majszczyk deklarowała w październiku w Sejmie, że w pierwszych miesiącach przyszłego roku przez rząd zostanie przedstawione nowe rozwiązanie dot. janosikowego, które będzie dotyczyło zarówno województw, powiatów, jak i gmin.
