Szybki dostęp do środków zamrożonych w należnościach

W odróżnieniu od innych form finansowania działalności gospodarczej, faktoring umożliwia przedsiębiorcy szybki dostęp do środków, zamrożonych w należnościach od odbiorców. Bez faktoringu, właściciel musiałby czekać na swoje płatności nierzadko tyle, ile wynoszą terminy płatności na wystawianych przez niego fakturach. W ten sposób, klient może uzyskać określoną procentowo wartość faktury, już w ciągu dwóch dni od jej wystawienia, co można porównać jedynie ze sprzedażą gotówkową.

Faktoring okazuje się pomocnym źródłem finansowania, na rynku mało jest bowiem podmiotów, które mogą wynegocjować zarówno z dostawcami, jak i odbiorcami takie same lub choćby zbliżone terminy płatności. A tylko w ten sposób skonstruowana zależność umożliwiłaby regulowanie zobowiązań z tytułu dostaw, spływającymi regularnie należnościami ze sprzedaży.

Zastosowanie faktoringu może więc paradoksalnie obrócić problem braku płynności w przewagę konkurencyjną. Wydłużając termin płatności, możliwe jest bowiem uzyskanie lepszych cen od swoich dotychczasowych odbiorców, jak również pozyskanie nowych. Z drugiej strony, gdy płacimy szybciej naszym dostawcom możemy często liczyć na atrakcyjne rabaty.

Warto podkreślić, że korzystanie z faktoringu nie wiąże się ze spłacaniem uzyskanego finansowania przez firmę, gdyż spłaca je odbiorca, płacąc za faktury. Koszty tej usługi składają się na prowizję naliczaną od wartości faktur i odsetek od udzielonego finansowania. Faktoring ułatwia również przedsiębiorcom współpracę z kontrahentami zagranicznymi oraz pozwala na przejęcie od klienta ryzyka wypłacalności odbiorców w przypadku faktoringu bez regresu.

Faktoring nie tylko zapewnia szybki dostęp do finansowania, ale również stanowi kompleksowy produkt wspomagający bieżące zarządzanie przedsiębiorstwem w zakresie sprzedaży, finansów oraz ryzyka prowadzonej działalności. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu usług dodatkowych, które mają przede wszystkim wpływ na dyscyplinę płatniczą dłużników.

Najczęściej stosowane w praktyce usługi dodatkowe to: prowadzenie przez faktora działań przedwindykacyjnych w imieniu faktoranta, przeprowadzenie procesu windykacji należności przez faktora, zarządzanie wierzytelnościami, sporządzanie okresowych raportów o kondycji finansowej aktualnych oraz potencjalnych dłużników.

Jednak część firm skarży się, że zakres usług dodatkowych oferowanych przez faktorów jest nieadekwatny do ich potrzeb. Firmy potrzebują bowiem regularnych informacji ekonomiczno-finansowych na temat obecnych i przyszłych kontrahentów, możliwości przeprowadzenia przez faktora pełnego procesu windykacji należności oraz doradztwa gospodarczego i konsultingu w sprawach prawno-finansowych. Klienci coraz częściej potrzebują więc pełnego pakietu. Nie chcą zlecać wybranych czynności, ale chcą pozbyć się kłopotu zupełnie. Największą barierą dla przedsiębiorców, zainteresowanych factoringiem jest nadal wysoki koszt pozyskania takiego finansowania, który jest wyższy od alternatywnego kredytu w bankowego. W szczególności dotyczy to firm, które znajdują się jeszcze w początkowym stadium rozwoju i nie przynoszą stałych przychodów. Małe firmy mają również problem ze spełnieniem innego kryterium, jakim jest poziom obrotów, wymagany przez faktora. Większość instytucji faktoringowych wyznacza bowiem minimalne limity
przychodów ze sprzedaży produktów, po przekroczeniu których podmioty mogą starać się o nawiązanie współpracy. Niedogodnością jest też ustalanie minimalnego poziomu wartości nominalnej wierzytelności, która może zostać objęta faktoringiem. Zwykle jest to kwota powyżej 5 tysięcy złotych, co w przypadku mniejszych podmiotów bądź firm zarabiających na ogromnej ilości niewielkich transakcji jest granicą nie do pokonania. Należy tu dodać, iż nie są to oficjalne wymogi jakie nakłada na faktora prawo. Wymagany poziom obrotów jak i wysokość należności zależy bowiem tylko i wyłącznie od polityki danej instytucji factoringowej, więc nie ma podstaw, aby uzależniać dostępność tej usługi od któregokolwiek z tych czynników.

Problem stwarza też zbiurokratyzowanie umowy faktoringu. Niektóre banki stosują wobec potencjalnych faktorantów te same skomplikowane, szczegółowe i zawiłe procedury co w przypadku kredytobiorców. Istotnym utrudnieniem jest tu konieczność dostarczenia faktorowi dokumentów i informacji dotyczących dłużników. Ponieważ dłużnicy nie chcą ujawniać swoich danych finansowych dostawcom, potencjalni faktoranci są zazwyczaj skazani na kosztowne pozyskanie danych z wywiadowni gospodarczej.

Jednak w porównaniu z kredytem bankowym, factoring charakteryzuje się znacznie łagodniejszymi regulacjami dotyczącymi wymaganych zabezpieczeń, ponieważ instytucja faktoringowa opiera ocenę ryzyka również na portfelu odbiorców klienta oraz jakości bieżących należności.

Istnieje też ryzyko, że dłużnik zrezygnuje z dalszej współpracy z dostawcą, kiedy dowie się, że jego wierzyciel zawarł umowę faktoringu – bowiem potraktuje to jako obrazę i podejrzenie co do swojej domniemanej nielojalności. Może obawiać się też, że nie sprosta wymaganiom terminowej zapłaty za faktury, bo profesjonalny faktor okaże się trudniejszym partnerem w negocjacjach. Zatem po wstąpieniu w tryb rozliczeń handlowych z instytucją faktoringową, możliwa jest utrata indywidualnego traktowania każdego kontrahenta.

Prawda jest jednak często zgoła odmienna, ponieważ faktoring nie rozluźnia powiązań handlowych, a wręcz przeciwnie wzmacnia je, poprzez przestrzeganie zasad uczciwej współpracy handlowej.

Ostatnią kwestią są koszty, które musi ponieść faktorant na włączenie w obieg dokumentów firmowych faktora. Chodzi o przekazywanie kopii faktur sprzedaży i innych informacji wynikających z umowy faktoringowej. Potrzeba na to czasu i nieco pieniędzy, żeby nowy system działał sprawnie, bez opóźnień i jakichkolwiek przykrych niespodzianek. Z drugiej strony owe koszty można w łatwy sposób zmniejszyć, poprzez ograniczenie personelu administracyjnego. Zachodzi to dzięki temu, że faktor przejmuje na siebie obowiązek prowadzenia księgowości dłużników i obsługę wierzytelności, sprawuje kontrolę nad nimi oraz informuje o stanie niespłaconych wierzytelności.

Z pozoru bardzo atrakcyjna forma finansowania w świetle przedstawionych powyżej argumentów wydaję się mieć również parę istotnych wad. Jednak jak wiadomo nie ma produktów idealnych, są natomiast lepsze i gorsze rozwiązania dla poszczególnych firm. Wszystko zależy od tego jakiego profilu prowadzimy działalność i czego oczekujemy od instytucji finansującej. Jeśli tylko poświęcimy trochę czasu na wnikliwą analizę możliwości i potrzeb to na pewno dokonamy trafnego wyboru.

Autor: Rafał Pałgan,
redaktor portalu IPO.pl