Twórcom grozi przerwa w uzyskiwaniu opłat od firm

Zakłady usługowe, czy restauracje nawet przez kilka lat nie będą płacić organizacjom twórców, jeśli w życie wejdą znowelizowane przepisy prawa autorskiego.

Nowe zasady ustalania stawek opłat, które wnoszą firmy za korzystanie z utworów, przewiduje projekt nowelizacji prawa autorskiego przygotowany w Ministerstwie Kultury. Projekt jest teraz w konsultacjach międzyresortowych, a następnie ma trafić pod obrady rządu.

Paraliż płatności

Organizacje zbiorowego zarządzania (OZZ) ostrzegają, że przyjęcie nowego systemu ściągania opłat może nawet na kilka lat sparaliżować ich pobór od korzystających z muzyki i utworów emitowanych w radiu i telewizji. Chodzi o restauracje, sklepy, zakłady usługowe i rzemieślnicze. Dlaczego? Minister musiałby bowiem najpierw wydać rozporządzenie określające, które stowarzyszenie będzie w imieniu wszystkich pobierać te opłaty. Ponadto najpierw trzeba by zebrać od nich wnioski o zatwierdzenie tabel wynagrodzeń (bo stare wygasną w ciągu sześciu miesięcy) i rozpatrzyć je. Potem jeszcze będzie czas na ich kwestionowanie w sądzie.

_ Do czasu wskazania przez ministra właściwej organizacji i zatwierdzenia tabel wynagrodzeń pobór będzie sparaliżowany. A co za tym idzie, niemożliwe będzie sprawowanie zbiorowego zarządu _ - podkreślała w konsultacjach społecznych Urszula Kezik ze Stowarzyszenia Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno-Muzycznych.

ZAiKS nie podoba się natomiast, że stare tabele wynagrodzeń (określające stawki opłat na rzecz OZZ) stracą moc już po pół roku obowiązywania ustawy. Tyle czasu będą bowiem miały te stowarzyszenia, aby przedstawić nowe propozycje tabel.
_ Spowodowałoby to dotkliwą dla twórców lukę _- to zdanie Witolda Kołodziejskiego, dyrektora generalnego ZAiKS.

Gdy tabele przestaną obowiązywać, wiele podmiotów może bowiem przestać płacić. Stowarzyszenie Filmowców Polskich oszacowało, że okres bez wpłat od firm na rzecz twórców może trwać nawet od czterech do pięciu lat. Dlatego organizacje chciałyby tzw. tabel tymczasowych do rozliczeń.

Obowiązkowe audyty

To jeszcze nie koniec problemów ZAiKS i innych organizacji zbiorowego zarządzania. Nawet zatwierdzanie tabel wynagrodzeń przed Komisją Prawa Autorskiego, szybkie i bezproblemowe (podobnie jak rozpatrywanie odwołań w sądzie), nie załatwi sprawy. Resort kultury proponuje bowiem, aby przed wyznaczeniem organizacji uprawnionej do poboru opłat przeprowadzić ich obowiązkowe audyty.

Problem w tym, że pierwsze takie badania miałyby się odbyć dopiero po zakończeniu całego roku obrotowego następującego po wejściu w życie nowelizacji, czyli najwcześniej na wiosnę 2010 r. Projekt nie uwzględnia też wszystkich postulatów biznesu. Konsorcjum Przyjazne Prawo Autorskie sugeruje, aby np. korzystne dla przedsiębiorców określenie maksymalnych stawek wynagrodzeń rozszerzyć na nadawanie i reemisję programów przez kablówki.

Michał Kosiarski
Rzeczpospolita