Ukraińcy gotowi do masowego wyjazdu. Znikną z Polski za dwa miesiące

Ukraińscy pracownicy nie widzą szans na rozwój zawodowy - wynika z badania przeprowadzonego przez agencję zatrudnienia Grupę Progres. 29 proc. ankietowanych deklaruje, że niebawem opuści Polskę. Wśród nich dominują głównie relatywnie młodzi (poniżej 45 lat) i wykształceni (2/3 zna język angielski) mężczyźni.

Co istotne, 41 proc. respondentów chce wyjechać z Polski w ciągu 1-2 miesięcy. Kolejne 44 proc. daje sobie nieco więcej czasu, ale ich plany trudno uznać za perspektywę długoterminową, bo obejmują horyzont jednego roku.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Autorzy raportu wskazują, że miejscami emigracji są zazwyczaj Niemcy, Hiszpania oraz Stany Zjednoczone.

Aby zatrzymać pracowników z Ukrainy, polscy przedsiębiorcy powinni podjąć szereg działań. Przede wszystkim umożliwiać im pracę w ich zawodzie, zgodną z wykształceniem i umiejętnościami oraz dawać szansę na awans i rozwój kompetencji, a nie oferować im jedynie etaty na niskich stanowiskach i pracę fizyczną - komentuje w rozmowie z WP Finanse Natalia Myskova, dyrektor ds. rekrutacji międzynarodowej w Grupie Progres.

Kolejki w urzędach przyczyną wyjazdów?

Zapytani przez nas eksperci wskazują, że jednym z głównych powodów braku chęci cudzoziemców do pozostania w Polsce są przedłużające się procedury administracyjne.

- Część państw w Europie oferuje szybsze oraz skuteczniejsze ścieżki legalizujące pobyt i pracę, a także otrzymanie obywatelstwa. Tymczasem w Polsce, przy dłuższym pobycie, trudno jest zachować legalny tytuł pobytowy. Urzędy są tak zakorkowane, że rozpatrywanie wniosków zajmuje nawet kilka lat - mówi Nadia Kurtieva z Konfederacji Lewiatan.

Ekspertka nie ma wątpliwości, że wyjazd pracowników z zagranicy z Polski to z punktu widzenia gospodarki negatywne zjawisko. - Ewentualny odpływ siły roboczej uderzy w polskich przedsiębiorców. Znamy przecież przypadki firm, gdzie większość zatrudnionych pochodzi spoza Polski - opowiada.

Piłka jest także po stronie pracodawców. Zdaniem Natali Myskovej trzeba pójść o krok dalej i skupić się na sferze społecznej, czyli m.in. realizować programy integrujące Ukraińców. W tym celu pracodawcy mogliby organizować lub finansować kursy języka polskiego.

- Przydałoby się też wsparcie całych rodzin. Wiele osób chciałaby mieszkać w Polsce ze swoją rodziną, co też deklaruje w naszych badaniach. Nie zawsze jednak są w stanie poradzić sobie ze ściągnięciem bliskich m.in. z uwagi na to, że obawiają się kosztów utrzymania i szeregu skomplikowanych formalności. Wsparcie pracodawcy w ich załatwieniu i zagwarantowanie etatu lub pomoc w jego znalezieniu partnerowi, lub partnerce z pewnością byłoby mocną kartą przetargową w podejmowaniu przez Ukraińców decyzji o życiu w Polsce - uważa ekspertka.

Ukraińcy uciekają do Niemiec

Wyniki wspomnianego badania trudno bagatelizować. Podobne deklaracje padały w ostatnim czasie także w innych sondażach. Jeden z nich pod koniec ubiegłego roku przeprowadziła platforma EWL i Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego. "Gazeta Wyborcza" pisała, że badacze starali się zrozumieć, dlaczego obywatele Ukrainy zaczęli preferować Niemcy jako kraj emigracji. Według Eurostatu między sierpniem 2022 r. a sierpniem 2023 r. nad Łabę przyjechało 410 tys. uchodźców. W tym czasie z Polski wyjechało aż 350 tys. osób.

Okazało się, że ten exodus to zjawisko wywołane efektem kuli śniegowej. Prawie połowa Ukraińców twierdziła, że do wyjazdu do Niemiec motywuje ich fakt, że żyje tam ich bliska rodzina albo znajomi.

Podobny odsetek deklarował, że duże znaczenie przy decyzji o wyjeździe miały świadczenia socjalne, na które uchodźcy mogą liczyć w Niemczech. Co trzeci ankietowany stwierdził natomiast, że za zachodnią granicą znajdzie po prostu wyższe zarobki.

Ile zarabiają Ukraińcy w Polsce

Wynagrodzenie ma dla Ukraińców duże znaczenie, bo w Polsce pensje większości z nich pozostają dużo poniżej średniej krajowej. Na początku bieżącego roku twórcy "Barometru Polskiego Rynku Pracy" z firmy Personnel Service zauważyli, że większość pracowników ze Wschodu zarabia poniżej 5 tys. zł brutto.

Wynagrodzenie połowy badanych wynosiło w granicach płacy minimalnej, co trzeci z nich mógł się natomiast pochwalić zarobkami rzędu 4-5 tys. zł brutto.

Z naszych obserwacji wynika, że istnieje oczywiście potencjał na zastąpienie pracowników z Ukrainy, którzy planują wyjazd, nowymi osobami z Ukrainy chcącymi przyjechać do Polski. Jednak uważam, że nie są oni w stanie w pełni zaspokoić potrzeb rynku - podkreśla Myskova.

Dodaje również, że polski rynek potrzebuje do pracy mężczyzn, a Ukraińcy, którzy nadal są w swojej ojczyźnie z powodu ustawy mobilizacyjnej, nie mają większych szans na wyjazd zarobkowy do Polski.

- Z pewnością potrzebujemy zwiększenia liczby krajów wchodzących w skład procedury uproszczonej, które ze strategicznego punktu widzenia są kluczowe dla polskiej gospodarki. Nie musi być ono powszechne, ale np. stopniowe, jak w przypadku Indii. Wtedy mieszkańcy tego państwa mogliby przyjeżdżać do Polski i pracować na podobnych zasadach, jak robią to Ukraińcy - podsumowuje Myskova.

Adam Sieńko, dziennikarz WP Finanse