UOKiK: trzy towarzystwa obniżą opłaty likwidacyjne za polisolokaty

Jak podał Urząd, Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie SA, Towarzystwo Ubezpieczeń Allianz Życie Polska SA i Nationale-Nederlanden Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie SA (dawniej: ING Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie SA), przedstawiły propozycje ugody w ramach postępowań przed Prezesem UOKiK dotyczących polis z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, a Urząd "zaakceptował te zobowiązania jako wychodzące naprzeciw konsumentom".

"Przyjęliśmy zobowiązania ubezpieczycieli, gdyż w naszej ocenie znacząco i niezwłocznie poprawiają one sytuację konsumentów dotkniętych problemem wysokich kosztów rezygnacji z polis. Na podkreślenie zasługuje wola współpracy z Urzędem i determinacja zarządów, by odbudować zaufanie konsumentów poprzez dobrowolne działania eliminujące niekorzystne skutki zarzucanych praktyk" - poinformował prezes UOKiK Adam Jasser.

UOKiK zarzucił w sumie siedemnastu towarzystwom ubezpieczeniowym, że wprowadzając opłaty likwidacyjne przerzucają na konsumentów koszty początkowe zawarcia ubezpieczenia - głównie wynagrodzenie pośredników ubezpieczeniowych. W ocenie Urzędu powinny one obciążać w głównej mierze ubezpieczycieli, a ich poniesienie stanowi zwyczajne ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej.

Aviva, Allianz i Nationale Nederlanden jako pierwsze zobowiązały się, że produkty obarczone opłatami likwidacyjnymi zostaną wycofane lub nie będą pobierane opłaty likwidacyjne, a konsumenci odstępujący od już zawartej umowy poniosą dużo niższe koszty. Towarzystwa mają poinformować konsumentów o decyzji UOKiK zarówno w listach skierowanych do klientów, jak i na stronach internetowych.

Według UOKiK Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie SA zobowiązało się do wycofania ze swojej oferty produktu ubezpieczeniowego z kwestionowanymi opłatami oraz umożliwienia konsumentom bezterminowego aneksowania posiadanych umów. W tym drugim przypadku wysokość opłaty likwidacyjnej nie przekroczy 15 proc. środków na rachunku, jednak nie więcej, niż 1,5 tys. zł, a wartość wykupu będzie równa wartości wszystkich środków pomniejszonej o zadłużenie z umów dodatkowych. Ubezpieczyciel będzie też informował o możliwości skorzystania z tych warunków każdego konsumenta, który wyrazi wolę wcześniejszego rozwiązania umowy.

Z kolei Towarzystwo Ubezpieczeń Allianz Życie Polska SA zobowiązało się do obniżenia kosztu wykupu polisy do poziomu 25 proc., nie więcej niż 5 tys. zł dla umów opłacanych składką regularną i 4 proc. dla umów opłacanych składką jednorazową. O obniżeniu opłat przedsiębiorca powiadomi konsumentów listownie i za pośrednictwem strony internetowej.

Także Nationale-Nederlanden Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie SA (dawniej: ING Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie SA) zobowiązało się nie stosować opłat likwidacyjnych w odniesieniu do polis zawartych po 1 stycznia 2016. Dla dotychczasowych klientów opłaty te nie będą wyższe niż 15 proc. wartości rachunku w przypadku składek regularnych oraz 1 tys. w przypadku składki jednorazowej.

UOKiK będzie monitorował wykonanie decyzji w oparciu o sprawozdania złożone przez ubezpieczycieli.

UOKiK nadal prowadzi 14 postępowań w sprawie ubezpieczeń z UFK wobec kolejnych przedsiębiorców, którzy oferowali te produkty. Są to: Aegon TUnŻ, AXA Życie TU, Compensa TUnŻ, Generali Życie TU, MetLife TUnŻiR, Open Life TU Życie, PKO Życie TU (dawniej: Nordea Życie), PZU Życie, Pramerica Życie TUiR, Skandia Życie TU, Sopockie TUnŻ Ergo Hestia, TUnŻ Europa, TUnŻ WARTA oraz UNIQA TUnŻ. Według Urzędu mogą one zakończyć się przyjęciem zobowiązań do podjęcia działań usuwających skutki niezgodnych z prawem praktyk albo wydaniem decyzji stwierdzających naruszenie zbiorowych interesów konsumentów, w których nałożone zostaną obowiązki usunięcia skutków stosowania zarzucanych praktyk w postaci wyeliminowania opłat likwidacyjnych z wykonywanych umów, a także mogą zostać nałożone kary finansowe.

Jak poinformował Adam Jasser, negocjacje z ubezpieczycielami objętymi pozostałymi postępowaniami są w toku, ale przyjęcie zobowiązań, tak jak i w tych trzech przypadkach, będzie możliwe, gdy korzyści dla konsumentów będą znaczące.

"Pragnę również podkreślić, że choć jesteśmy na nie otwarci, negocjacje nie mogą trwać w nieskończoność. Byłoby to nie fair w stosunku do tych firm, które już podjęły działania" - zaznaczył prezes UOKiK.

Ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (UFK) to produkty zakładające podział środków częściowo na ubezpieczenie, częściowo na inwestowanie. Umowa jest zawierana na wiele lat. Inwestycja może przynieść zysk dopiero po wielu latach. Możliwa jest również strata. Zazwyczaj wcześniejsza rezygnacja z zawartej umowy oznacza utratę całości lub części środków w związku z opłata likwidacyjną. Udział polis z UFK w całym rynku ubezpieczeń na życie w Polsce wynosi blisko 50 proc. Wartość zgromadzonego w tych produktach kapitału sięga 56 mld zł.

Według UOKiK także KNF i Rzecznik Ubezpieczonych otrzymywały liczne skargi konsumentów na te produkty i sposoby ich sprzedaży, dlatego też wszystkie trzy instytucje blisko współpracują celem przywrócenia równowagi na tym rynku w ramach sieci na rzecz ochrony konkurencji i konsumentów.

"Ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym charakteryzują się dużym stopniem złożoności, dlatego istotne jest, by ubezpieczyciele przykładali większą wagę do rzetelnego informowania klientów o ryzyku i kosztach" - powiedział cytowany przez UOKiK Andrzej Jakubiak, Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego.

Jak - według Urzędu - zadeklarował Jakubiak, w KNF trwają publiczne konsultacje wytycznych dla zakładów ubezpieczeń dotyczących systemu zarządzania produktem oraz badania adekwatności produktu, które zwiększą poziom ochrony osób zamierzających zawrzeć tego rodzaju umowę.

UOKiK podał, iż także Rzecznik Ubezpieczonych Aleksandra Wiktorow poparła inicjatywę działań naprawczych, do których zobowiązały się trzy towarzystwa ubezpieczeniowe oraz oczekuje podobnych decyzji ze strony pozostałych towarzystw ubezpieczeniowych.

Urząd podkreślił, że decyzje Prezesa UOKiK nie wyczerpują możliwości dochodzenia przez konsumentów swoich praw na drodze indywidualnej. W ocenie UOKiK przedsiębiorcy powinni umożliwiać konsumentom bezkosztowe odstąpienie od umowy zawartej w wyniku nieuczciwej sprzedaży - bez ponoszenia opłat likwidacyjnych. Gwarantuje to ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym.

Decyzje odnośnie trzech towarzystw ubezpieczeniowych są kontynuacją działań na tym rynku. W październiku 2014 UOKiK stwierdził naruszenie zbiorowych interesów konsumentów przez cztery instytucje finansowe (jednego ubezpieczyciela i trzech pośredników) zaangażowane w sprzedaż polis z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym. Zarzuty dotyczyły nierzetelnego informowanie o tych skomplikowanych produktach finansowych oraz o prawach i obowiązkach stron umowy. Urząd nałożył wówczas kary o łącznej sumie przekraczającej 50 mln zł na czterech przedsiębiorców: Aegon TU na Życie, Idea Bank, Open Finance i Raiffeisen Bank Polska - wszyscy odwołali się od decyzji do sądu.