Upał w pracy. Oto, jakie masz prawa

Bez względu na charakter wykonywanej pracy - czy to na budowie, czy w biurze - pracownicy mają prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków. Kiedy panuje 30-stopniowy upał, praca, zwłaszcza ta wykonywana na zewnątrz, staje się gehenną. Obowiązkiem szefa jest więc zapewnienie komfortu w trakcie godzin spędzanych w firmie. Oto kilka zasad, o których powinien pamiętać.

W upalne dni organizm potrzebuje nawodnienia. Jeśli pracownik pracuje na zewnątrz i temperatura przekroczy 25 st. C, a w zakładzie pracy 28 st. C, pracodawca musi zapewnić wszystkim wodę zdatną do picia. Kodeks pracy nie reguluje jednak konkretnej ilości płynów. Napoje powinny wystarczyć pracownikowi na całą zmianę. Ich rodzaj i temperatura mają być dostosowane do trybu wykonywanych czynności.

Forma podawania napojów nie jest określona przez przepisy. Może to być woda w butelkach albo z ogólnodostępnego zbiornika. Najważniejsze, żeby miejsce przechowywania nie znajdowało się dalej niż 75 metrów od stanowiska pracy. Oprócz wody zdatnej do picia osoby, zatrudnione stale lub czasowo w warunkach szczególnie uciążliwych, mają mieć do dyspozycji także napoje bogate w dodatkowe składniki odżywcze (sole mineralne i witaminy). Jeśli pracodawca odmówi spełnienia obowiązku, może liczyć się z donosem do inspekcji pracy, a w efekcie - nawet z karą grzywny.

Upalne lato na zewnątrz nie oznacza, że w biurze musi panować klimat nie do zniesienia. Wystarczy zadbać o odpowiednią cyrkulację powietrza i utrzymanie optymalnej temperatury. Można w tym celu zainstalować klimatyzatory czy wentylatory, których działanie poprawi wydajność pracowników. Montaż sprzętu nie jest co prawda obowiązkiem pracodawcy, ale nadzór nad jego sprawnością już tak. Klimatyzator musi być regularnie czyszczony i odgrzybiany. Nie należy też przesadzać z wychładzaniem pomieszczenia. Odczuwalna różnica temperatur może prowadzić do zachorowań.

Urządzenia chłodzące zapobiegają nadmiernemu nagrzaniu pomieszczenia, a sprawna wentylacja pozwala na zachowanie zrównoważonego bilansu ciepła i wilgoci. Okna przepuszczają jednak promienie świetlne, które nie tylko dodatkowo nagrzewają pomieszczenie, ale i naświetlają przestrzeń, rzucając rozpraszające refleksy na ekrany komputerów. Pracodawca powinien temu zapobiec i bezwzględnie zainwestować w przyciemniające rolety lub żaluzje. Wymagają tego przepisy BHP.

Przepisy nie regulują kwestii, ile powinna wynosić maksymalna temperatura w pomieszczeniu. Jedyny zapis dotyczy młodocianych pracowników. Nie należy im zlecać prac, gdy temperatura w pomieszczeniu jest wyższa niż 30 st. C, a wilgotność powietrza przekracza 65 proc. Przedsiębiorca powinien poświęcić uwagę także kobietom w ciąży i karmiącym piersią, osobom niepełnosprawnym oraz osobom starszym. Podwyższone temperatury mogą powodować omdlenia i osłabienie organizmu.

W Kodeksie pracy brakuje również jasnych zapisów odnośnie innych przywilejów dla pracowników, wynikających z wysokich temperatur. Pracodawca może jednak samodzielnie podjąć decyzję o skróceniu czasu pracy lub zarządzeniu przerwy w jej trakcie (np. wyłączenie godzin południowych z harmonogramu prac na budowie). Decyzja należy jednak do szefa i w związku z jej dobrowolnym charakterem nie ma on prawa do niewypłacenia wynagrodzenia w wyniku skrócenia zmiany.