Ustawa o Narodowym Funduszu Mieszkaniowym prawdopodobnie w marcu w Sejmie

W czwartek odbyło się posiedzenie sejmowych komisji infrastruktury oraz samorządu terytorialnego i polityki regionalnej, na którym wiceminister infrastruktury i budownictwa Kazimierz Smoliński przedstawił informację o stanie budownictwa mieszkaniowego w Polsce oraz proponowanych kierunkach zmian.

Podczas posiedzenia odniósł się do Narodowego Programu Mieszkaniowego, który - jak podkreślił - jest jednym z elementów Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Przypomniał, że został on przyjęty przez Radę Ministrów we wrześniu ubiegłego roku.

Narodowy Program Mieszkaniowy tzw. "Mieszkanie plus", składa się z trzech filarów. Pierwszym jest stworzenie zasobu tanich mieszkań na wynajem z opcją dojścia do własności, które będą budowane na gruntach Skarbu Państwa i spółek Skarbu Państwa.

Jak wyjaśnił wiceminister finansowanie tanich mieszkań na wynajem zapewni Narodowy Fundusz Mieszkaniowy, który jest na końcowym etapie konsultacji. Smoliński poinformował, że projekt ustawy o Narodowym Funduszu Mieszkaniowym został już pozytywnie zaopiniowany przez Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów. Wyraził nadzieję, że Rada Ministrów rozpatrzy go na posiedzeniu w przyszłym tygodniu, a w marcu projekt trafi do Sejmu.

Narodowy Fundusz Mieszkaniowy - jak tłumaczył wiceminister - będzie bankiem ziemi, w którym będą gromadzone grunty z przeznaczeniem pod budownictwo mieszkaniowe. Będą to grunty zarówno w większych miejscowościach jak i małych gminach. Fundusz będzie gospodarował tymi gruntami.

"Zakładamy, że będziemy realizowali zasadę zrównoważonego rozwoju kraju, czyli to budownictwo powinno być realizowane w całej Polsce - niezależnie od wielkości miast czy wielkości gmin" - podkreślił Smoliński.

Wskazał, że na etapie pilotażu programu jest trochę problemów związanych z przygotowaniem gruntów pod zabudowę. "Myślę, że po przeprowadzeniu pilotażu znajdziemy takie metody finansowania tego budownictwa aby można je było realizować wszędzie" - ocenił.

Jak zapowiedział, pierwsze budynki w ramach rządowego programu Mieszkanie plus powinny powstać jeszcze w tym roku. Do tej pory podpisano ponad 60 umów z samorządami, co stwarza możliwość powstania 16 tys. mieszkań.

Drugi filar będzie wspierał budownictwo komunalne m.in. przy wykorzystaniu istniejących już zasobów mieszkalnych. Wyjaśnił, że gmina nie będzie musiała wydzielać odrębnego zasobu socjalnego i komunalnego - będzie jeden zasób lokali.

"W przyszłości gmina będzie mogła zawierać umowę socjalną i tę umowę socjalną będzie mogła zawrzeć w dowolnym swoim zasobie" - mówił. Tłumaczył, że jeżeli ktoś mieszkający w lokalu komunalnych straci dochody i będzie mu przysługiwało mieszkanie socjalne, to nadal będzie zamieszkiwał w tym samym mieszkaniu, a gmina zawrze z nim umowę socjalną z mniejszym czynszem. Do tej pory taką osobę trzeba było eksmitować do innego lokalu.

Smoliński zapowiedział, że gminy będą mogły zawierać umowy dot. mieszkań komunalnych na czas określony z możliwością weryfikowania dochodów mieszkańców co 2,5 roku. Jeżeli status majątkowy danego lokatora uległ poprawie i mieszkanie komunalne już mu nie przysługuje, wówczas zacznie go obowiązywać czynsz rynkowy. "Ta osoba będzie nadal mogła mieszkać w zasobie komunalnym, jednak jeżeli go nie opuści będzie musiała płacić czynsz rynkowy" - podkreślił Smoliński. Takie rozwiązanie daje dwie korzyści - jeżeli ktoś nie opuści lokalu gmina ma dodatkowy budżet, natomiast jeśli lokal zostanie zwolniony będzie przydzielony następnemu mieszkańcowi w potrzebie.

Ostatnim - trzecim - filarem Narodowego Programu Mieszkaniowego będą Indywidualne Konta Mieszkaniowe. "Chcemy w 2018 r. uruchomić Indywidualne Konta Mieszkaniowe. Każdy bez wyjątku będzie mógł takie konto założyć w banku, banku spółdzielczym, w kasie oszczędnościowo-kredytowej" - powiedział. Wyjaśnił, że po 5 latach (minimalny okres oszczędzania), corocznie właściciel konta, oprócz zaoferowanego przez bank oprocentowania, będzie otrzymywał premię od państwa.

"W tej chwili jeszcze nie jesteśmy w stanie określić jaka będzie wysokość tej premii. Wymaga to uzgodnień z Ministerstwem Finansów" - powiedział. Dodał, że projekt ustawy dot. IKM ma zostać przedstawiony w drugiej połowie 2017 r. oraz uchwalony tak, aby wejść w życie w 2018 r. Resort zakłada wypłatę pierwszych premii w 2019 r., czyli wtedy gdy zakończy się program Mieszkanie dla Młodych.

Oszczędności będzie można przeznaczyć na budownictwo indywidualne, wkład własny do kredytu, a także - w ograniczony sposób - na remont.

"W przyszłości chcemy doprowadzić do tego, żeby zmienić system dodatków mieszkaniowych" - zapowiedział wiceminister. Dodał, że do tej pory były one symboliczne i nie rozwiązywały problemu. Ponadto IKM będą zwolnione z tzw. "podatku Belki", czyli od podatku z zysków kapitałowych.

Smoliński zwrócił także uwagę, na potrzebę reformy senioralnej polityki mieszkaniowej, bowiem seniorzy często mieszkają w lokalach nieprzystosowanych do ich potrzeb. Wskazał, że w perspektywie do 2030 r. rząd chciałby rozwiązać ten problem.

Wiceminister powiedział także, że projekt noweli ustawy o wspieraniu budownictwa społecznego jest na końcowym etapie konsultacji i w marcu powinien trafić do Sejmu.

Na 2018 r. resort przewidział przyjęcie założeń do nowej ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz aktualizację długofalowych założeń dot. polityki senioralnej.