Współpraca nie podlega VAT

Tak wynika z orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 26 kwietnia 2010 r.

Sprawa dotyczyła wniosku o interpretację. Wystąpił z nim bank. Zawarł z jednym z operatorów telefonii komórkowej porozumienie o prowadzeniu wspólnej akcji marketingowej. Strony ustaliły, że operator telefonii będzie dostarczał do placówek banku witryny wystawiennicze, w których umieszczone będą modele aparatów, na które klientom banku przyznany zostanie rabat. Ponadto będą oni mogli pobrać za darmo z Internetu i zainstalować w swoich telefonach dodatkowe aplikacje. Strony porozumienia zobowiązały się do wysłania do swoich klientów newslettera ze szczegółami akcji. Dla banku miało to oznaczać różne koszty, np. związane z przygotowaniem miejsc do zainstalowania witryn wystawienniczych i wydrukowaniem materiałów reklamowych, a dla drugiej strony wydatki na wstawienie witryn do placówek banku oraz zmiany strony internetowej.

Wnioskodawca podkreślił, że założeniem porozumienia jest korzyść dla każdej ze stron w postaci zwiększonej sprzedaży. Bank spytał, czy wykonywane na mocy porozumienia czynności podlegają VAT. Jego zdaniem ustawa o VAT nie ma do nich zastosowania. To dlatego, że zgodnie z jej art. 5 ust. 1 pkt 1 opodatkowaniu podlega odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Tymczasem żadna ze stron nie będzie otrzymywać wynagrodzenia. Ich działania skierowane zostaną do wspólnych klientów, a korzyścią ma być zwiększenie obrotów. Nie można więc mówić o istnieniu wzajemnych świadczeń.

Bank powołał się m.in. na wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-384/95, z którego wynika, że świadczenie podlega opodatkowaniu, gdy istnieje konsument danej usługi. Jeśli w ramach transakcji nie można go zidentyfikować, to nie może ona podlegać VAT.

Izba skarbowa nie zgodziła się z taką interpretacją. Podkreśliła, że zawarta w ustawie o VAT definicja usługi jest niezwykle szeroka, bo uznaje się za nią każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów. Jednocześnie przepisy nie określają postaci wynagrodzenia za usługę. Może więc nim być świadczenie wzajemne. Zdaniem izby tak było w sytuacji opisanej we wniosku. Nie zgodziła się zatem ze stanowiskiem, że każda z firm promowała tylko swoje usługi.

Sprawa trafiła do sądu. Ten przyznał rację bankowi i uchylił interpretację. Podzielił poglądy wyrażone w przytaczanym przez bank wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 października 2008 r. (sygn. akt I FSK 291/08). Orzeczenie to dotyczyło podobnej sytuacji (programu partnerskiego). NSA uznał w nim, że nie stanowią wzajemnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT wspólne działania marketingowe dwóch podmiotów, których celem jest zachęcenie ich klientów do dokonania zakupów towaru u jednego z nich przy wykorzystaniu produktu drugiego.

NSA przyznał, że w podejmowanych przez współpracujące podmioty działaniach obydwa promują siebie i partnera. W ten sposób nie świadczą jednak wzajemnych usług odpłatnych. Opodatkowaniu podlega bowiem dopiero efekt wspólnego przedsięwzięcia, czyli będący konsekwencją akcji promocyjnej zakup towarów lub usług (sygn. III SA/Wa 1655/09).

Konrad Piłat