Zmiany w dowodach osobistych i prawie meldunkowym

Od 1 stycznia 2015 r. będzie obowiązywał nowy wzór dowodu osobistego. Dokument nie będzie już zawierał informacji o adresie zameldowania, kolorze oczu i wzroście. Nie będzie też zeskanowanego podpisu posiadacza. Po nowym roku dotychczasowe dowody osobiste zachowają ważność - nie będzie konieczności ich wymiany. Co jeszcze się zmieni?

Z początkiem przyszłego roku wejdą w życie: ustawa o ewidencji ludności z dnia 24 września 2010 r. oraz ustawa o dowodach osobistych z dnia 6 sierpnia 2010 r.

Już w 2013 r. zaczęto wprowadzać zmiany, których zadaniem było zniesienie wielu niedogodności oraz problemów pojawiających się podczas meldunku. Każdy, kto chciał zmienić miejsce pobytu, nie musiał już zgłaszać tego w urzędzie, zaś wymeldowanie następowało w sposób automatyczny wraz ze zgłoszeniem chęci meldunku w nowym miejscu. Konieczność zameldowania na pobyt czasowy, który nie przekraczał 3 miesięcy została również usunięta. Przedłużono także termin zgłoszenia takiego pobytu do 30 dni i zniesiono sankcję, która była przewidziana za niedopełnienie obowiązku meldunkowego.

- Przepisy, które wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2015 r., utrzymują wcześniej zastosowane ułatwienia. Zgodnie z art. 33 nowej ustawy o ewidencji ludności, każdy obywatel może wymeldować się z dotychczasowego miejsca pobytu stałego lub czasowego, poprzez zameldowanie się w urzędzie na terenie nowego miejsca zamieszkania. Wszystkie formalności związane z meldunkiem, a więc także formularze i odpowiedni zakres wymaganych danych, również zostały uproszczone. Dotychczas istniejące „zbiory meldunkowe” zostaną zastąpione przez „rejestr mieszkańców” oraz „rejestr zamieszkania cudzoziemców”, które będą prowadzone przez właściwego, miejscowego wójta (burmistrza lub prezydenta miasta), a zbiory danych osobowych PESEL ustąpią miejsca „rejestrowi PESEL” – tłumaczy Bartłomiej Urbanek, adwokat TGC Corporate Lawyers.

Podstawową rolą nowego rejestru będzie gromadzenia kluczowych danych osobowych, a więc: nazwisk (w tym rodowych), imion, dat, miejsc oraz krajów urodzenia, stanów cywilnych itd. Nie zmieni się numer PESEL, który nadal będzie składał się z 11 cyfr, zawierających datę urodzenia, numer porządkowy, oznaczenie płci oraz liczbę kontrolną (10. cyfra w numerze określa płeć, cyfry parzyste, łącznie z 0, przeznaczone są dla kobiet, a nieparzyste dla mężczyzn).

Znaczące zmiany będą dotyczyć też samych dowodów osobistych.

- Podobnie jak w przypadku numeru PESEL, zacznie funkcjonować nowy system tj. rejestr dowodów osobistych, kierowany przez właściwego ministra do spraw wewnętrznych. Będzie on prowadzony w formie elektronicznej, co ułatwi jego centralizację i zarządzanie. Wszystkie dane pozyskiwane będą od osób posiadających ważny dowód i następnie gromadzone. To, w jaki sposób mogą zostać udostępnione przez ministra i odpowiednie organy gminy, szczegółowo i jasno określa ustawa. Najważniejsze zmiany, jakie będzie mógł dostrzec obywatel na nowych dokumentach tożsamości, to przede wszystkim zakres danych uwidacznianych na dokumencie - mówi Bartłomiej Urbanek.

Od 1 stycznia 2015 r. z dowodu osobistego zniknie informacja o miejscu zameldowania, co automatycznie zwolni z konieczności jego wymiany w przypadku zmiany meldunku (do czasu jego funkcjonowania). Zrezygnowano także z umieszczania na dowodzie informacji dotyczącej wzrostu oraz koloru oczu. Jednak wypełniając wniosek o wydanie dowodu osobistego, będzie trzeba podać adres korespondencyjny, poczty elektronicznej lub numer telefonu.

Przydatną zmianą wynikającą z wprowadzenia rejestru dowodów osobistych jest umożliwienie obywatelom złożenia wniosku o wydanie dowodu w organie dowolnej gminy na terytorium całego kraju. Należy w tym miejscu także zaznaczyć, że dowody osobiste, które zostały wydane przed 1 stycznia 2015 r., a więc wejściem w życie nowych przepisów, zachowają swoją ważność.

1. wniosek o wydanie dowodu będzie można złożyć w dowolnej gminie, będzie też możliwość elektronicznego przesłania wniosku o wydanie dowodu,
2. wniosek będziemy musieli podpisać własnoręcznie, ale formularz będzie mógł wypełnić pracownik gminy w oparciu m.in. o dane zawarte w rejestrze PESEL,
3. do wniosku musimy dołączyć fotografię, która powinna być wykonana nie wcześniej niż 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku; dowód osobisty będzie też mógł odebrać w gminie pełnomocnik,
4. format i wymiary nowego dowodu pozostaną takie same jak dotychczas; fotografia będzie taka sama jak ta, która obowiązuje w paszportach,
5. dowód osobisty będzie ważny przez 10 lat od daty wydania, z wyjątkiem dowodu osobistego wydawanego dzieciom poniżej 5. roku życia, który będzie ważny przez 5 lat,
6. w przypadku unieważnienia dowodu osobistego odpowiednia adnotacja zostanie wprowadzona do rejestru dowodów osobistych.

Poniżej wzory nowego dowodu (przód i tył dokumentu)