Miniony rok był udany i dla dużych, i dla małych firm doradczych

W zestawieniu „Rz” zwyciężyły firmy PricewaterhouseCoopers i Ernst & Young. Pierwsza nie miała sobie równych pod względem liczby zatrudnionych doradców, druga – przychodów uzyskanych z doradztwa.

To była druga edycja rankingu organizowanego przez naszą redakcję. Zwycięstwo w nim zapewniło odpowiednio: zatrudnienie 98 doradców podatkowych oraz wypracowanie w 2007 r. ponad 103 mln zł przychodu netto z samych tylko usług doradztwa podatkowego. Bez uwzględniania szkoleń czy działalności wydawniczej. Pierwszym zwycięzcą okazał się Deloitte Doradztwo Podatkowe oraz KPMG Tax M. Michna, drugim – spółki PricewaterhouseCoopers oraz Deloitte Doradztwo Podatkowe.

Ścisła czołówka

Tegoroczni triumfatorzy to firmy tzw. wielkiej czwórki – duże, międzynarodowe firmy doradcze, które na naszym rynku mogą tak naprawdę rywalizować tylko ze sobą. W pierwszej kategorii rankingowej, w której firmy ocenialiśmy pod względem liczby doradców podatkowych, pierwsza czwórka wyglądała następująco: PricewaterhouseCoopers (98 doradców), Deloitte (85), KPMG (68) oraz Ernst & Young (58). Piąta w kolejności spółka – MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy – mogła pochwalić się 26 zatrudnionymi doradcami podatkowymi, a szósta (czyli Instytut Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy – Grupa ISP) – 19. Dalej uplasowały się kancelaria Roedel, Jamroży, Majchrowicz-Bączyk, Smagowicz-Tokarz (16 doradców), Spółka Doradztwa Podatkowego Ożóg i Wspólnicy (15), Accreo Taxand (15) i kancelaria prawna Baker & McKenzie Gruszczyński i Wspólnicy (12).
W drugim rankingowym zestawieniu prześwietliliśmy firmy pod względem osiąganych przychodów netto. O miejscu w tej kategorii decydował przychód uzyskany tylko i wyłącznie z doradztwa podatkowego. Uznaliśmy bowiem, że prawdziwym miernikiem wielkości firmy w tej kategorii może być tylko taki przychód – bez uwzględniania tego, co firmom udało się wypracować m.in. dzięki organizowaniu szkoleń czy działalności wydawniczej, czyli z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 31 ust. 2 – 4 ustawy o doradztwie podatkowym. Także pod tym względem bezkonkurencyjne były firmy z wielkiej czwórki. Dwie z nich okazały się liderami tego zestawienia – mianowicie spółka Ernst & Young, która zajęła pierwsze miejsce z przychodami w wysokości 103,1 mln zł, oraz PricewaterhouseCoopers (102,4 mln zł).

Trzecia na liście firma Deloitte Doradztwo Podatkowe na doradztwie zarobiła 85 mln zł, a czwarta (KPMG Tax M. Michna) – trochę ponad 80 mln zł. Od tego wyniku piątą w tej kategorii spółkę MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy dzieli prawdziwa przepaść (23,5 mln zł). Na dalszych miejscach uplasowały się Accreo Taxand i ISP Modzelewski i Wspólnicy – Grupa ISP z przychodami w wysokości po 11 mln zł każda, oraz SDP Ożóg i Wspólnicy (9,1 mln zł wypracowane w ciągu 11 miesięcy ubiegłego roku). W czołówce znalazły się ponadto spółka BDO Numerica, kancelaria Roedel, Jamroży, Majchrowicz-Bączyk, Smagowicz-Tokarz oraz TPA Horwath Sztuba Kaczmarek. Ich przychód sięgnął 8,5 mln zł.

Konkurencja ostrożna w pochwałach

Jak się okazało, ta stosunkowo młoda korporacja nie tylko się uczy i zdobywa doświadczenie, ale i ostro konkuruje na rynku. Z tego też powodu przedstawiciele branży ostrożnie wskazywali najlepszych specjalistów w poszczególnych dziedzinach prawa podatkowego i branżach. Mimo to udało się nam wyłonić liderów w podatkach i dwóch z sześciu branż. I tak w VAT i akcyzie za najlepszego specjalistę uznany został Tomasz Michalik z MDDP, w podatku dochodowym od osób fizycznych – Janusz Marciniuk z kancelarii Marciniuk i Wspólnicy, a w podatku dochodowym od osób prawnych – Piotr Żarski z firmy Deloitte Doradztwo Podatkowe. Najlepszą specjalistką od postępowań podatkowych została natomiast Dorota Szubielska z kancelarii Chadbourne & Parke. Za najlepszych w obsłudze branży farmaceutycznej i usług finansowych środowisko uznało z kolei odpowiednio Karinę Furgę z kancelarii Salans oraz Andrzeja Paczuskiego z firmy KPT Doradcy Podatkowi.

Dynamiczny rozwój to podstawa

Zdecydowana większość firm, które uczestniczyły w rankingu, zaliczy miniony rok do udanych. Duże zapotrzebowanie na usługi doradztwa podatkowego przełożyło się bowiem na ich przychody. W tegorocznej edycji rankingu zauważalny był znaczny wzrost przychodów w porównaniu z rokiem poprzednim, liczony zarówno w milionach złotych, jak i procentach. Zwycięzcy tego zestawienia (choć niemającego wpływu na zajęte miejsce w klasyfikacji według przychodów) mogli pochwalić się wzrostem przychodów o kilkanaście milionów złotych. Najwięcej, bo o 19,3 mln zł, swój przychód zwiększyła spółka KPMG Tax M. Michna.

Znaczący wzrost odnotowały też firmy zdecydowanie mniejsze niż cztery znane na polskim rynku firmy doradcze. Pierwszą w zestawieniu firm, które odnotowały największy procentowy wzrost przychodów, była spółka Europejskie Centrum Doradztwa i Dokumentacji Podatkowej. Jej przychody w 2007 r. wzrosły w porównaniu z rokiem 2006 o 100 proc. Niewiele mniejszy wzrost (bo o 80,8 proc.) odnotowała druga na tej liście spółka TPA Horwath Sztuba Kaczmarek.

Dynamiczny rozwój firm doradczych potwierdzają nie tylko uzyskiwane przez nie przychody. Coraz powszechniejsze staje się bowiem tworzenie oddziałów w innych miastach. Ta zupełnie nowa tendencja nie jest przywilejem jedynie dużych firm doradczych. Chętnie po tę formę działalności sięgają także mniejsze kancelarie i spółki. Częściowo jest ona odpowiedzią na oczekiwania klientów, którzy mają siedziby w innej części kraju niż ta, w której znajduje się siedziba firmy doradczej. Dzięki oddziałowi jest szansa na bliski i codzienny kontakt z klientem.

Dla lokalnego rynku usług doradczych jest to bardzo korzystna tendencja. Bo firmy tworzące oddziały w innych częściach kraju zazwyczaj zatrudniają lub podejmują stałą współpracę z doradcami podatkowymi z danego terenu. W ten sposób zyskują specjalistów, którzy nie tylko znają lokalny rynek i jego uwarunkowania, mają kontakty w urzędach i organach podatkowych czy skarbowych, ale i dysponują czasem, by być w pełni dyspozycyjnymi dla klientów. Oprócz takich stałych doradców w oddziałach działają też doradcy, którzy dojeżdżają z siedziby firmy za każdym razem, gdy tylko zaistnieje taka potrzeba.

Rynek się uzupełnia

Kompleksowa obsługa, jakiej oczekują przedsiębiorcy, stała się powodem zmian na rynku usług doradztwa podatkowego. Do nowych wymagań biznesu dostosowują się nie tylko duże firmy doradcze dysponujące zespołami specjalistów. Podobny trend widoczny jest również w kancelariach prawniczych, które poszukują prawników specjalizujących się w podatkach, a niektóre tworzą nawet u siebie działy podatkowe. Chcą w ten sposób rozszerzyć swoją ofertę usług prawnych o aspekty podatkowe związane z transakcjami i restrukturyzacją firm, a także z uczestnictwem w postępowaniach sądowych.

O tym, jak ważna jest możliwość zapewnienia przedsiębiorcy kompleksowej obsługi, wiedzą także mniejsze firmy świadczące usługi doradztwa podatkowego. Dlatego coraz więcej z nich oprócz profesjonalnych doradców podatkowych zatrudnia lub współpracuje na stałe także z innymi osobami mającymi uprawnienia – czyli z adwokatami i radcami prawnymi. Powstaje też coraz więcej spółek zakładanych przez doradców podatkowych wspólnie z księgowymi czy biegłymi rewidentami. Z kolei duże firmy coraz chętniej widzą w szeregach swoich pracowników także radców prawnych.

Grażyna J. Leśniak

Powiedzieli „Rzeczpospolitej”

prof. Ryszard Mastalski, Uniwersytet Wrocławski
W stosowaniu prawa podatkowego w Polsce uczestniczą także podmioty niebędące podmiotami publicznymi. A to dlatego, że obowiązujący u nas system samoobliczania nakłada na podatników obowiązek interpretowania przepisów prawa. Często więc muszą oni korzystać z pomocy fachowców, głównie doradców podatkowych. Dla niektórych przedsiębiorców są to ich własne służby prawne, w większości jednak zajmują się tym kancelarie prawnicze specjalizujące się w prawie podatkowym. Dokonując interpretacji przepisów, biorą oni na siebie odpowiedzialność przed klientem, co nie zwalnia podatników z odpowiedzialności wobec organów podatkowych. Przed korporacją widzę więc świetlaną przyszłość. Zwłaszcza jeżeli ustawodawca nadal będzie komplikował prawo.

Jacek Kędzior, partner w Ernst & Young
Zaletą rankingów jest popularyzacja profesji doradców podatkowych i udostępnianie danych dotyczących firm z branży. Co szczególnie istotne, rankingi stwarzają okazję do dyskusji i wymiany poglądów. Uważam, że publikacja rankingów jest znakomitą okazją nie tylko do refleksji nad profesją doradców, ale również do zastanowienia się nad formułą wymiany poglądów między doradcami a przedstawicielami organów podatkowych. Taka wymiana poglądów, z udziałem sędziów sądów administracyjnych, przyczyniłaby się z pewnością do lepszego zrozumienia otoczenia, w którym funkcjonuje każda ze stron, a może i doprowadziłaby do lepszego stosowania prawa podatkowego przez administrację.

Tomasz Grunwald, partner w KPMG
Nie uważam, aby wprowadzenie specjalizacji w obrębie doradców podatkowych było dobrym rozwiązaniem. Jeżeli już, to należałoby powrócić do koncepcji wydzielenia z tej korporacji rachmistrzów, którzy nie zajmują się doradzaniem, lecz tylko prowadzą ewidencje podatkowe – od kilometrówki poczynając, poprzez podatkową księgę przychodów i rozchodów po pełną rachunkowość. Tak jak w każdym zawodzie, tak i w tym są zarówno osoby dobre, mające wiedzę i doświadczenie, jak i słabsze merytorycznie. Najlepszym weryfikatorem ich umiejętności jest rynek. Nie miałbym natomiast nic przeciwko wyodrębnieniu dwóch kategorii zawodowych: doradców i rachmistrzów.

Agnieszka Kunc, partner w kancelarii Roedl, jamroży, Majchrowicz-Bączyk, Smagowicz-Tokarz
W naszej kancelarii już od ponad czterech lat łączymy w ramach usług CATL (Corporate and Tax Law) doradztwo prawne z doradztwem podatkowym. Każda decyzja prawna, np. założenie spółki w Polsce, ma przecież – w zależności od jej formy – swoje konsekwencje podatkowe. Dlatego stworzyliśmy zespoły pracowników (teamy) składające się zarówno z doradców podatkowych, jak i radców prawnych czy adwokatów. Dziedziny podatków i doradztwa prawnego ściśle się zazębiają, a rynek, na którym działamy, staje się coraz bardziej wymagający. Dzięki połączeniu usług doradztwa prawnego i podatkowego w jednej kancelarii można świadczyć je kompleksowo. To pozwala rozszerzać i wzmacniać pozycję na rynku. Daje też gwarancję, że klient otrzymuje usługę, która w pełni odpowiada jego potrzebom.