Nie tylko Polska ma problem z nauczycielami. Na świecie brakuje chętnych

Przewodniczący węgierskiego związku nauczycielskiego Tamas Totyik wezwał do stworzenia narodowego planu ratunkowego. Jest to o tyle potrzebne, bo - jak twierdzi portal Daily News Hungary - "świeże badania wskazują, że około 40 proc. uczniów jest funkcjonalnymi analfabetami".

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Globalny problem z brakiem nauczycieli

Węgry nie są odosobnione w problemie braku chętnych do pracy w szkołach. Piątkowy "Times of Israel" zauważa, że w izraelskich szkołach podstawowych jest 3 tys. wakatów, zaś średnim szkołom brakuje około 20 proc. nauczycieli.

Podobne informacje płyną z USA, Wielkiej Brytanii, Polski, Holandii, Belgii. Jak podaje "De Telegraaf", w Holandii szacuje się, że w szkołach podstawowych jest około 9,7 tys. wolnych miejsc pracy, a w szkołach średnich prawie nie ma nowych nauczycieli przedmiotów takich jak niderlandzki, matematyka i francuski. Z powodu braków kadrowych szkoły są zmuszone do stosowania awaryjnych rozwiązań.

Jak dodaje holenderski portal Dutch News, w tym roku szkolnym co dziewiąty uczeń dozna na własnej skórze braku co najmniej jednego nauczyciela. Problem jest też w innych krajach na całym świecie. Francuskojęzyczny kanadyjski Quebec doliczył się braku ponad 8 tys. nauczycieli, a w Laosie resort edukacji tłumaczy słabe wyniki uczniów niedoborem wykładowców.

Amerykańskie NBC News zauważa, że nauczyciele rezygnują ze stanowisk (najbardziej dotknięta Pensylwania straciła w ciągu ostatniego roku pond 7,7 proc. personelu), a jednocześnie od 2010 r. liczba chętnych występujących o potwierdzenie przez ten stan uprawnień do nauczania spadła o 67 proc. Podobny problem występuje też w innych stanach, m.in. Illinois.

W Wielkiej Brytanii, gdzie również brakuje tysięcy nauczycieli, dane ujawniły dramatyczne kurczenie się grupy zainteresowanych zawodem. Jak pisał "Independent", liczba zgłoszeń na wstępny kurs szkolenia nauczycieli, która jeszcze przed trzema laty przekraczała 40 tys., spadła w ubiegłym roku do zaledwie 28 tys. Do programu zgłosiło się więc tylko 71 procent potrzebnych kandydatów.

Za niskie pensje, za duże obciążenie

Redakcja "Forbesa" przypomina o analizie światowych badań nad skutecznymi metodami przyciągania i zatrzymywania w szkołach personelu, zrealizowanej przez brytyjską fundację edukacyjną Education Endowment Foundation. Wynika z niej prosty wniosek: dla skuteczniejszej rekrutacji nauczycieli ważne są bonusy finansowe. Chilijskie badanie wykazało, że premie w wysokości około 16 proc. rocznego wynagrodzenia przyciągnęły chętnych do pracy w uboższych, gorzej rozwiniętych regionach.

Jednak dwa amerykańskie badania wykazały, że choć zwiększone wynagrodzenie przyciąga nowych chętnych, to nie zapobiega odejściom nauczycieli od zawodu. Natomiast istnieje związek między obciążeniem pracą a odchodzeniem personelu. Im większe obciążenie pracą, tym więcej nauczycieli składało wymówienia. Poczucie nadmiernego obciążenia pracą było wręcz ważniejsze niż wynagrodzenie — podkreśla "Forbes".

Jeśli uda nam się zażegnać kryzys odchodzenia z pracy, wyjdziemy również z kryzysu rekrutacji. Powinniśmy nie tylko przywrócić nauczycielom równowagę życiową, ale także odbudować reputację zawodu - powiedziała Shinead McBrearty, przewodnicząca fundacji Education Support.

Brakuje nauczycieli w Polsce

Polska również zmaga się z brakami kadrowymi w szkołach. Łączną liczbę wakatów kuratorium oświaty szacuje na 4,3 tys., ale wliczani są do niej również logopedzi, pedagodzy specjalni oraz psycholodzy.

Jak informował minister edukacji Przemysław Czarnek, w Polsce jest 2,9 tys. wakatów na stanowiska nauczycieli. Choć problem występuje głównie w centrach dużych miast, to jak zaznacza minister, nie są to pełne etaty.

Z kolei Związek Nauczycielstwa Polskiego szacuje, że w polskich szkołach może brakować nawet 40 tys. nauczycieli.