Zakaz odliczenia VAT sprzeczny z prawem UE

.

Wynika tak z wczorajszego orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE. Prawo wspólnotowe sprzeciwia się przepisom krajowym, na mocy których przedsiębiorca nie może odliczyć podatku zapłaconego z tytułu nabycia usług od podmiotu, który nie zarejestrował się do celów VAT.

Trybunał podkreślił, że aby dokonać odliczenia, faktury powinny jednak spełniać wymagania dyrektywy. W szczególności muszą zawierać informacje niezbędne do ustalenia tożsamości osoby, która je wystawiła, oraz rodzaju wykonanych usług.

Z winy kontrahenta

Sprawa dotyczyła przedsiębiorcy, który w latach 2004 – 2006 kupował usługi podlegające opodatkowaniu od podmiotu, który nie dopełnił obowiązku rejestracji jako podatnik VAT ani nie rozliczał tego podatku. Mimo to wystawiał faktury dokumentujące wykonane przez niego usługi z wykazanym podatkiem należnym.

W 2007 r. dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi wydał decyzję, w której odmówił przedsiębiorcy prawa do odliczenia od podatku należnego podatku naliczonego wykazanego na tych fakturach. Uzasadnił, że w sytuacji, w której wystawca faktur nie zarejestrował się jako podatnik VAT, dokumenty te nie stanowią podstawy do odliczenia.

Pytanie sądu

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego podatnik uzasadniał, że rejestracja do celów VAT jest tylko czynnością techniczną, mającą na celu umożliwienie kontroli. Nie może mieć jednak wpływu na prawo do odliczenia. Skarga została oddalona, a przedsiębiorca wniósł kasację do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Ten skierował do Trybunału Sprawiedliwości UE pytania prejudycjalne dotyczące zgodności z prawem wspólnotowym polskich przepisów podatkowych, które wyłączają prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury VAT wystawionej przez podmiot niezarejestrowany w ewidencji podatników podatku od towarów i usług.

Trybunał przyznał rację polskiemu podatnikowi. Wskazał, że krajowe przepisy stanowią środek o charakterze ogólnym, ograniczający prawo do odliczenia naliczonego VAT w odniesieniu do wszelkich czynności dokonywanych przez podatnika, który nie dopełnił obowiązku zarejestrowania się do celów VAT. Takie ograniczenie prawa do odliczenia wykracza poza zakres dopuszczalny na mocy szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG.

Obowiązki podatnika

– W całości popieram ten wyrok. Podatnikiem jest się przez dokonywanie czynności opodatkowanych, a nie przez wypełnianie obowiązków rejestracyjnych. Przedsiębiorcy nie powinni ponosić konsekwencji tego, że ich kontrahent nie dopełnił tych obowiązków. Podatnikowi, który spełnił odpowiednie wymogi materialne, przysługuje prawo odliczenia, nawet jeżeli niektóre wymogi formalne zostały pominięte – mówi Andrzej Nikończyk, partner w Kancelarii KNDP Kolibski Nikończyk Dec i Partnerzy.

Wcześniej, 21 października, Trybunał wydał orzeczenie w sprawie holenderskiej spółki (sygn. C-385/09), w którym uznał, że firma, która poczyniła wydatki przed rejestracją, może odliczyć podatek z tego tytułu.

Monika Pogroszewska