90 mln monet dla upamiętnienia wprowadzenia monet i banknotów euro

Wyłoniony w konkursie awers monety został zaprojektowany przez Austriaka Helmuta Andexlingera, zawodowego projektanta mennicy austriackiej. Projekt przedstawia symbol euro wyciśnięty na zarysie kuli ziemskiej, który ma ukazywać, jak w ciągu ostatniej dekady euro stało się ważną walutą światową. Zamieszczone wokół globu cztery symbole podkreślają znaczenie euro w codziennym życiu zwykłych ludzi (przedstawionych na monecie jako czteroosobowa rodzina), dla handlu (na monecie symbol statku), dla przemysłu (symbol fabryki) oraz dla energii (symbolizowanej przez elektrownie wiatrowe).

Specjalne monety euro będą mogły być używane jako pełnoprawny środek płatniczy. Ich emisja jednocześnie przez wszystkie kraje eurolandu 1 stycznia 2012 roku upamiętni dziesiątą rocznicę wprowadzenia do obiegu wspólnych monet i banknotów euro.

Jest to już trzecia seria monet okolicznościowych wypuszczanych wspólnie przez wszystkie państwa eurolandu. W 2007 roku upamiętniono w ten sposób 50. rocznicę podpisania traktatów rzymskich, które powołały do życia Wspólnoty Europejskie, a w 2009 roku - dziesięciolecie euro. Wspólna waluta została najpierw wprowadzona do transakcji bezgotówkowych 1 stycznia 1999; monety i banknoty euro weszły do obiegu dopiero 1 stycznia 2002.

Monety okolicznościowe występują jedynie w nominale 2 euro (największym dla monet). Każdy kraj należący do strefy może wyemitować jedną monetę okolicznościową w roku. Monety te mają identyczną stronę wspólną jak zwykłe monety o nominale 2 euro. Wyróżnia je motyw okolicznościowy na stronie narodowej. Wyjątkowo dopuszcza się emisję drugiej monety, pod warunkiem, że jest to emisja wspólna, upamiętniająca wydarzenie o znaczeniu ogólnoeuropejskim. Strona narodowa takich monet przedstawia wspólny motyw oraz nazwę kraju-emitenta i nazwę wydarzenia w języku lub językach tego kraju.

Euro jest drugą, po dolarze amerykańskim, używaną walutą na świecie i stanowi jedną czwartą światowych rezerw walutowych (według danych z pierwszego kwartału 2011 podanych przez Komisję Europejską). Jest używane przez 17 państw UE oraz państwa spoza niej. Euro stanowi bowiem oficjalną walutę Watykanu, Monako i San Marino, a od 1 stycznia 2013 także Andory. Używają jej także Kosowo i Czarnogóra.

Początkowo do unii walutowej przystąpiło 11 państw (Belgia, Niemcy, Francja, Irlandia, Hiszpania, Włochy, Luksemburg, Holandia, Austria, Portugalia i Finlandia). W 2001 r. przyjęto do niej Grecję, w 2007 r. Słowenię, a w rok później Cypr i Maltę. W 2009 r. wspólnej waluty zaczęła używać Słowacja, a w 2011 r. Estonia. W 2014 do strefy przyłączy się także Łotwa.

Według danych KE, obecnie na świecie istnieje 14,4 mld banknotów i 97 mld monet euro.

W przeciwieństwie do emisji banknotów, emisja monet euro należy do kompetencji krajowych, a nie do Europejskiego Banku Centralnego (EBC). Seria monet euro obejmuje osiem nominałów: 1, 2, 5, 10, 20 i 50 centów oraz 1 i 2 euro. Monety euro mają stronę wspólną (europejską) i stronę narodową. Strona narodowa wskazuje na kraj, który monetę wyemitował. Wszystkich monet euro można używać w całej strefie euro. Strony wspólne monet zaprojektował Luc Luycx z Królewskiej Mennicy Belgijskiej. Jeśli zostały wyemitowane przed rozszerzeniem UE z 2004 r., podczas którego do UE przystąpiła także Polska, przedstawiają mapę ówczesnej UE. Jeśli po, jest to mapa całej Europy. Centy ukazują Europę na mapie świata obok Afryki i Azji

Wspólna emisja monet nie jest jedynym wydarzeniem upamiętniającym rocznicę wprowadzenia monet i banknotów euro. EBC organizuje też od 1 stycznia konkurs internetowy "Wyścig po Euro" dla dzieci z "pokolenia euro", czyli w wieku 9-12 lat, mieszkających w UE, oraz dzień otwartych drzwi 29 kwietnia. Na specjalnie zorganizowanej w tym dniu wystawie zwiedzający będą mogli zgłębić tematykę banknotów i monet euro - od historii pieniądza po jego produkcję.

Z Brukseli Agata Byczewska