Banki i SKOK-i będą szukać spadkobierców zmarłych klientów

Chodzi o projekt nowelizacji Prawa bankowego, ustawy o SKOK-ach oraz ustawy o ewidencji ludności, który został przygotowany przez senatorów PO - Kazimierza Kleinę i Mieczysława Augustyna.

- Projekt dotyczy sytuacji, gdy klient banku lub SKOK-u umiera, a na jego rachunku pozostają środki, o których spadkobiercy nie wiedzą, a więc nie zgłaszają do nich swoich praw. Nasza propozycja przewiduje nałożenie na instytucje finansowe obowiązku poszukiwania takich osób - wyjaśnił w rozmowie z PAP jeden z autorów projektu i jednocześnie przewodniczący senackiej komisji finansów Kazimierz Kleina (PO).

- Chcielibyśmy, aby w lutym projekt ten trafił do Sejmu - dodał Kleina.

Propozycja senatorów przewiduje, że bank lub SKOK widząc, iż przez 10 lat na danym koncie nie są wykonywane żadne operacje (nie ma wpływów, ani żadne środki nie są z niego wypłacane), byłyby zobowiązane, na co najmniej 6 miesięcy przed upływem dziesięcioletniego okresu nieaktywności, poinformować posiadacza rachunku bankowego o skutkach upływu tego okresu.

Dodatkowo instytucje finansowe już po 5 latach braku aktywności na danym koncie musiałyby wystąpić do ministra właściwego do spraw wewnętrznych o udostępnienie danych z rejestru PESEL umożliwiających ustalenie, czy posiadacz rachunku żyje.

"W projekcie proponuje się, aby środki pieniężne zgromadzone na rachunkach osób zmarłych oraz 'rachunkach uśpionych' w związku z brakiem aktywności po stronie posiadacza rachunku, były przekazywane przez banki do podmiotu, który zarządzałby nimi do czasu wypłacenia ich spadkobiercom, zapisobiercom, posiadaczom rachunków, czy też innym podmiotom mającym tytuł prawny do tych środków" - wskazano w uzasadnieniu projektu.

Dodano, że zadania związane z administrowaniem takimi środkami oraz dbania o utrzymywanie ich "należytej wartości" powinien realizować BGK.

"Przekazanie środków (do BGK-red.) będzie musiało nastąpić najpóźniej w terminie 3 miesięcy od dnia rozwiązania umowy rachunku bankowego albo, gdy w umowie rachunku bankowego dokonano dyspozycji wkładem na wypadek śmierci - w terminie 3 miesięcy od dnia zawiadomienia" - czytamy w uzasadnieniu.

Gdy środki znajdą się już w BGK, corocznie miałyby być waloryzowane o prognozowany w ustawie budżetowej na dany rok średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych. Waloryzacja miałaby być dokonywana na ostatni dzień roku kalendarzowego.

Projektodawcy obawiając się, że niektóre banki mogą niesumiennie wywiązywać się z obowiązku przekazywania "uśpionych środków" do BGK, chcą umożliwić Komisji Nadzoru Finansowego badanie wykonywania przez banki nowych obowiązków.

To jednak niejedyne zmiany, jakie zaproponowali senatorowie PO. Projekt zakłada bowiem również utworzenie centralnej informacji o rachunkach, która ma być wspólnym dla banków i SKOK-ów mechanizmem generowania zbiorczej informacji. "Projektodawca uznaje za jedną z najistotniejszych przeszkód, na które natrafiają osoby uprawnione z tytułu spadku lub zapisu, chcące skorzystać ze swego prawa do środków finansowych zgromadzonych na rachunku zmarłego klienta - brak informacji na temat tego, jaki bank, czy SKOK, prowadził rachunek" - wskazano w uzasadnieniu.

W ocenie projektodawców, umożliwienie uprawnionemu uzyskania zbiorczej informacji w dowolnym banku albo SKOK stanowić będzie rzeczywiste ułatwienie dostępu do informacji. "Uprawniony nie będzie musiał zastanawiać się nad tym, gdzie powinien się udać w celu uzyskania informacji i czy informacja zostanie mu udzielona. Co więcej, rozwiązanie takie będzie minimalizowało koszty uprawnionego. Nie tylko oszczędzi on pieniądze, ale również czas. Rolą ustawodawcy jest tworzenie prawa przyjaznego dla obywatela, biorąc także pod uwagę, zapewnienie ochrony interesów uprawnionego w relacjach z profesjonalnym podmiotem rynku finansowego" - podkreślono.

W projekcie zapisano, że nowe rozwiązania miałyby wejść w życie 1 stycznia 2016 r.