Chytry fiskus pomniejsza ulgę rodzinną

“Urodziłam córkę 28 września 2009 r. W urzędzie skarbowym powiedziano mi, że odpis przysługuje tylko za trzy ostatnie dni września, a nie za cały miesiąc” – pisze czytelniczka “Rz”.

– Zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o PIT preferencja przysługuje za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego albo sprawował opiekę nad dzieckiem w rodzinie zastępczej. Urząd wprowadził czytelniczkę w błąd – wyjaśnia Damian Kubiś, doradca podatkowy w TPA Horwath.

Ulga za 2009 r. wynosi 1112,04 zł, więc za miesiąc wypada 92,67 zł. Czytelniczka może odpisać 370,68 zł – za cztery miesiące, łącznie z wrześniem.

– Ustawa o PIT przewiduje możliwość odliczenia 1/30 miesięcznej kwoty za każdy dzień wykonywania władzy rodzicielskiej, pełnienia funkcji opiekuna prawnego lub sprawowania opieki, ale dotyczy to sytuacji szczególnych, kiedy np. dziecko spod opieki rodziców zostaje przekazane w trakcie miesiąca do rodziny zastępczej. Z tego sposobu rozliczenia korzystają także rozwiedzeni rodzice, jeśli dziecko przebywa u jednego z nich np. pół miesiąca. Odliczają wówczas 3,09 zł za każdy dzień opieki nad dzieckiem – mówi Paweł Nocznicki, doradca podatkowy w Accreo Taxand.

Jak podzielić odpis

Wielu rodziców nie może się jednak porozumieć w kwestii podziału odpisu lub chcą go przekroczyć.

“Mój były zamierza odliczyć połowę ulgi, chociaż widuje syna dwa razy w miesiącu. Nie chcę potem tłumaczyć w urzędzie, że to ja mam prawo do odpisu” – pisze inna czytelniczka.

– Ulga przysługuje temu rodzicowi, który faktycznie sprawuje opiekę. Urząd może łatwo zweryfikować, że została odliczona podwójnie. Przepisy nie przewidują co prawda takiego obowiązku, ale w tej sytuacji mogłoby pomóc oświadczenie, że dziecko nie przebywa u ojca (faktycznie nie sprawuje on nad nim pieczy) – mówi Paweł Nocznicki.

Czytelnicy pytają też, jak postępować, gdy dziecko zdało maturę w maju 2009 r., a od października studiuje zaocznie. Niektóre urzędy bowiem kwestionują prawo do ulgi za wakacje.

– Ulga przysługuje za cały rok. Przerwa wynikająca z zasad systemu szkolnictwa nie jest przeszkodą – wyjaśnia Damian Kubiś.

Co z dochodami

Wątpliwości powstają też, gdy dziecko ma własne dochody. Syn czytelnika skończył 18 lat w październiku 2009 r. Otrzymał w darowiźnie mieszkanie, które wynajmował, a przychód rozliczał ryczałtem według stawek 8,5 proc. i 20 proc. Ojciec odliczy ulgę za dziesięć miesięcy, łącznie z październikiem. Przychody z wynajmu mieszkania, który nie jest działalnością gospodarczą, niezależnie od kwoty, nie pozbawiają ulgi. Rodzice mają też prawo do odpisu na niepełnosprawne dziecko bez względu na jego wiek i dochody.

Sytuacja zmienia się, gdy dziecko bierze ślub.
“Moja 26-letnia córka otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny na podstawie zaświadczenia o stopniu niepełnosprawności. Jej dochody z pracy przekroczyły w 2009 r. 3088,68 zł, a w październiku wyszła za mąż” – pisze czytelnik.

Ma on prawo do ulgi za dziewięć miesięcy, bo odliczenie nie przysługuje, począwszy od miesiąca kalendarzowego, w którym jego dziecko wzięło ślub.

Monika Pogroszewska