DLA Piper: budżet mógł zyskać 500 mln zł na odwróconym VAT w elektronice

Eksperci DLA Piper przeanalizowali dane Eurostatu dotyczące przywozu do Polski z innych krajów UE i wywozu z naszego kraju na teren UE urządzeń elektronicznych, na które w lipcu ubiegłego roku wprowadzono odwrotne obciążenie VAT (zgodnie z nim podatnikiem jest nabywca towaru, a nie dostawca). Pod uwagę brano okres przed i po wprowadzeniu zmian.

Przed lipcowymi zmianami dane wprost wskazywały na występowanie dużych nieprawidłowości w handlu smartfonami, tabletami, laptopami i konsolami do gier. Wartość ich eksportu i importu raportowana przez polskie podmioty znacząco różniła się od tej, którą podawały podmioty z innych krajów Unii (tzw. asymetria danych).

"Takie rozbieżności utrzymujące się na stałym, wysokim poziomie asymetryczności danych świadczyły o istnieniu nieprawidłowości w obrocie telefonami komórkowymi, które swe źródło miały w przestępczej działalności polegającej na wyłudzeniach podatku VAT" - napisano w raporcie przygotowanym przez DLA Piper na zlecenie Związku Importerów i Producentów Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego Branży RTV i IT - ZIPSEE "Cyfrowa Polska".

Zgodnie z raportem zdecydowany spadek takich anomalii nastąpił zaraz po wejściu w życie nowych regulacji, już w lipcu 2015 r. Najbardziej widoczna zmiana zauważalna jest w zakresie danych dotyczących wywozu z Polski do UE laptopów, notebooków i tabletów. "Asymetryczność danych sięgająca w pierwszym półroczu 2015 r. prawie 175 proc., w drugim półroczu 2015 r. spadła w ujęciu miesięcznym do średnio 4,62 proc" - wyjaśniono.

Zauważono, że wartość wywozu notebooków, laptopów i tabletów, po wprowadzeniu odwrotnego obciążenia VAT na te produkty spadła średniomiesięcznie z 26,5 mln euro w I półroczu 2015 r. do 18,9 mln euro w II półroczu 2015 r. Oznacza to, że wartość wywozu takich urządzeń wynikająca z danych statystycznych urealniła się po wprowadzeniu mechanizmu odwrotnego obciążenia VAT.

"Również w zakresie pozostałych produktów (zwłaszcza konsol do gier wideo, ale również telefonów komórkowych) widać zmianę w asymetryczności danych. Średniomiesięczna wielkość asymetryczności za I półrocze 2015 r. w zakresie danych statystycznych dotyczących przywozu do Polski konsol wideo oraz telefonów komórkowych spadła z ok. 53 proc. do ok. 20 proc. dla konsol oraz z ok. 35 proc. do ok. 21 proc. dla telefonów komórkowych" - poinformowano.

Według autorów raportu date te świadczą o tym, że wprowadzenie odwróconego obciążenia VAT przyczyniło się do zmniejszenia się liczby wyłudzeń VAT w obrocie objętymi nim produktami elektroniki użytkowej.

"Biorąc pod uwagę szacowaną wielkość wyłudzeń VAT w branży elektronicznej (...) należy mieć oczekiwania, że wprowadzenie odwrotnego obciążenia VAT na przenośne komputery, tablety, konsole do gier wideo oraz telefony komórkowe przyniesie pozytywne skutki dla dochodów budżetu Państwa w kwocie nie mniejszej niż 0,5 mld zł rocznie" - wyliczono.

W dokumencie zaznaczono, że po wprowadzeniu odwrotnego VAT przestępcy w widoczny sposób zmniejszyli swoją aktywność lub wręcz ją porzucili, niestety część przeniosło swoją działalność na inne produkty elektroniczne takie jak dyski twarde (HDD i SSD) i procesory.

W przygotowanej wcześniej przez resort finansów ocenie funkcjonowania odwróconego VAT na niektóre wyroby stalowe MF informowało, że mechanizm ten pozwolił ograniczyć straty budżetu państwa 424 mln zł rocznie. Według MF wprowadzona w październiku 2013 r. zmiana objęła ponad 3,3 tys. firm, które zadeklarowały jako główny przedmiot działalności sprzedaż hurtową metali i rud metali oraz pozostałych półproduktów.

Jej celem była walka z oszustami, którzy uchylali się od zapłaty należnego VAT z tytułu sprzedaży wyrobów stalowych oraz działającymi w tej branży przestępcami wyłudzającymi zwrot tego podatku.