Dlaczego tak bardzo kochamy gotówkę? Znaleźli odpowiedź
Obecność fizycznej gotówki nie tylko wpływa na nasze nawyki wydatkowe, ale także wywołuje silne poczucie posiadania, którego płatności cyfrowe nie są w stanie odtworzyć. To wniosek z badania przeprowadzonego w dwóch różnych kulturach i okresach.
Naukowcy sprawdzili, jak gotówka oddziałuje na ludzi
Badanie przeprowadzone przez naukowców z University of Surrey w Wielkiej Brytanii sugeruje, że utrzymanie gotówki może być kluczowe dla zachowania umiaru w wydatkach.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Zarobki w pierwszej pracy. Zapytaliśmy ludzi, ile powinny wynosić
– Namacalna natura gotówki – jej zapach, dotyk i akt liczenia – tworzy emocjonalne połączenie, którego brakuje płatnościom cyfrowym. Kiedy posługujemy się z gotówką, nie tylko wydajemy pieniądze. Rozstajemy się też z częścią siebie – podkreśla prof. Jashim Khan, autor pracy opublikowanej w piśmie "Qualitative Market Research".
Zespół przeprowadził badania w Nowej Zelandii w 2013 roku oraz w Chinach w 2023 roku. W ankietach naukowcy zebrali szczegółowe dane na temat związanych z gotówką i bezgotówkowymi metodami płatności doświadczeń konsumentów. Uczestników poproszono m.in. o opisanie swoich odczuć i zachowań związanych z używaniem różnych form płatności.
Wyniki wskazały, że gotówka zwiększa świadomość wydatków, podczas gdy cyfrowe metody płatności, takie jak karty czy aplikacje, mogą prowadzić do utraty poczucia kontroli nad finansami.
Przykładem jest sytuacja w Chinach, gdzie połowa transakcji odbywa się przez aplikacje płatnicze. W takich przypadkach uczestnicy często wskazywali na osłabione poczucie posiadania pieniędzy. Jeden z respondentów zauważył:
Cyfrowe pieniądze nie sprawiają wrażenia, jakby wydawało się własne zasoby; nie ma poczucia posiadania pieniędzy. Gotówka to co innego – zawsze czujesz, że ilość twoich pieniędzy się zmniejsza, gdy je wydajesz – zauważył jeden z respondentów.
Bezmyślne wydawanie pieniędzy
To odczucie pojawiło się u badanych z obu krajów, podkreślając emocjonalny ciężar, jaki niesie ze sobą gotówka w porównaniu z jej cyfrowymi odpowiednikami.
Ankiety wykazały również, że choć ludzie są zadowoleni i mają poczucie bezpieczeństwa korzystając z aplikacji płatniczych, to zmagają się z poczuciem straty podczas rozstawania się z gotówką. Z kolei łatwość płatności cyfrowych często prowadzi do bezmyślnego wydawania pieniędzy, ponieważ namacalna natura gotówki zostaje zastąpiona abstrakcyjnymi liczbami na ekranie.
– Przejście do społeczeństwa bezgotówkowego oznacza, że musimy zrozumieć, jak różne metody płatności wpływają na nas nie tylko finansowo, ale i emocjonalnie. Ta wiedza może pomóc nam podejmować lepsze decyzje finansowe w świecie, w którym pieniądze często wydają się niewidzialne – podkreśla ekspert.
