Ekspert: EBC na czele nadzoru bankowego to dobra wiadomość dla Polski
W interesie Polski nie leży blokowanie zaproponowanego przez KE nadzoru bankowego dla strefy euro, a postawienie na jego czele EBC daje Warszawie gwarancje lepszej współpracy z bankami z eurolandu - powiedział w środę w rozmowie z PAP szef CEPS Daniel Gros.
Dyrektor prestiżowego brukselskiego think tanku Centre for European Policy Studies uznał, że "ustalenia ogłoszone w sprawie unii bankowej są dość przełomowe". - W praktyce oznaczają one, że Europejski Bank Centralny zyskuje mandat jako kompetentny regulator (sektora bankowego) i to daje mu bardzo szerokie uprawnienia. Nie jest do końca jasne jakie będą zależności między narodowymi regulatorami sektora a EBC, jak współpraca ta będzie wyglądać w praktyce. To kwestie, które pozostają do wyjaśnienia - powiedział.
Zdaniem Grosa z punktu widzenia państwa spoza strefy euro, takiego jak Polska nadzór EBC to dobra wiadomość. - Posłużmy się przykładem polskiego banku, którego właścicielem jest bank włoski. Do tej pory koordynacja odbywała się pomiędzy odpowiednimi polskimi władzami a Banca d'Italia (bank centralny Włoch - PAP), a teraz będzie się to dokonywać między polskim regulatorem a EBC - powiedział Gros w rozmowie z PAP.
Moim zdaniem polska strona powinna przyjąć takie rozwiązanie z zadowoleniem, ponieważ rozmowy prowadzić się będzie nie z kimś kto ma na sercu głównie interesy włoskie, lecz z podmiotem o szerszych horyzontach - dodał.
- W obecnym układzie, gdy pada kwestia dotycząca tego jak wiele pieniędzy, jak dużo kapitału bank włoski musi dostarczyć polskiej filii, Banca d'Italia może stawiać spory opór, podczas gdy EBC może być znacznie bardziej otwarty (...), ponieważ brałby pod uwagę kwestię stabilności banków Italii z punktu widzenia całej strefy euro, a nie tylko jednostkowy przypadek jakiegoś włoskiego banku, który ma jedynie poparcie rządu w Rzymie. Sądzę więc, że powinno to uczynić te relacje (między regulatorami rynku bankowego z różnych krajów) znacznie łatwiejsze. Spodziewam się też, że EBC będzie surowym nadzorcą - powiedział Gros.
Zastrzegł jednak, że "na tym etapie nie doradzałby krajom spoza strefy euro dołączenia do nadzoru bankowego i właściwie nie jest to możliwe, ponieważ EBC nie ma kompetencji w odniesieniu do krajów spoza unii walutowej". - Możemy więc wrócić do tej dyskusji, gdy powstanie bardziej kompletny pakiet propozycji i przyjęta zostanie rezolucja - powiedział ekspert.
Rekomendacja Grosa brzmi: "przyglądajcie się temu projektowi, macie bowiem bardzo dobrego krajowego regulatora (rynku bankowego). To dopiero pierwszy krok ku bardziej kompletnej unii bankowej".
Gros powiedział również, że choć teoretycznie każdy z dziesięciu krajów UE nienależących do unii walutowej mógłby zablokować propozycję Komisji Europejskiej o nadzorze bankowym, ale on sam "nie poleca takich rozwiązań".
- Widzieliśmy już przypadki, w których jeden kraj nie zgadzał się na przyjęcie propozycji uzgodnionej przez pozostałe kraje. (...) Wielka Brytania próbowała to zrobić dziewięć miesięcy temu, w kontekście paktu fiskalnego. Zyskała jedynie pięć minut chwały w krajowych mediach, a potem musiała się z tego prędko wycofać - twierdzi ekspert.
KE przyjęła w środę propozycję wspólnego nadzoru bankowego strefy euro, w którym kluczową rolę będzie odgrywał EBC. Do wspólnego nadzoru na zasadzie "bliskiej współpracy" będą mogły też przystąpić kraje spoza strefy euro. Jednak - jak głosi komunikat KE - "kraje spoza strefy euro nie mogą w pełni być częścią wspólnego mechanizmu nadzoru", bo EBC nie ma wystarczających kompetencji poza eurostrefą.
Wszystkie państwa UE muszą jednomyślnie poprzeć decyzję KE, by weszła ona w życie, choć dotyczy głównie 17 państw należących do unii walutowej.
Również w środę w PE przewodniczący KE Jose Manuel Barroso przekonywał kraje nienależące do unii walutowej, że wspólny nadzór bankowy EBC w strefie euro nie będzie ich dyskryminował, a plan ten nie jest zalążkiem budowania murów na jednolitym rynku.
Gros zwrócił uwagę w rozmowie z PAP, że do ustalenia pozostaje wciąż kwestia "czy w gestii EBC będzie również nadzór nad małymi bankami, które mogą przecież uszkodzić szerszy system i przyczynić się do destabilizacji finansów, jak pokazał przypadek Hiszpanii". Choć KE zaproponowała w środę, że nadzorem EBC mają zostać objęte wszystkie 6 tys. banków, to Niemcy wciąż naciskają, by ograniczyć nadzór do największych, tzw. banków systemowych.
Dyrektor CEPS zastrzegł jednak, że koncepcja nadzorowania małych banków byłaby trudna do pogodzenia ze stanowiskiem Berlina, który chce, by małe instytucje finansowe podlegały kontroli narodowych regulatorów. - Jest to problem. (...) Tak czy inaczej, ostatnie słowo w tej sprawie nie zostało jeszcze powiedziane, gdyż decyzja musi zostać podjęta jednomyślnie przez wszystkie kraje UE".
Z Brukseli Marta Fita-Czuchnowska i Inga Czerny