Fiskus wie, co zrobić, by podatek się nie przedawnił

Końcówka roku to czas przebudzenia organów podatkowych, które – jak alarmują eksperci podatkowi – różnymi metodami starają się nie dopuścić do przedawnienia zobowiązań osób i firm, których rozliczeń nie zdołały zweryfikować w ciągu właśnie się kończących pięciu lat. Patentem na przechytrzenie podatników jest wszczynanie postępowań karnoskarbowych. W efekcie postępowanie może trwać latami, zobowiązanie się nie przedawnia, a podatnicy, których ono dotyczy, nie nękają ich pismami, nie powołują świadków ani nie przedstawiają dowodów, bo nic o postępowaniu nie wiedzą. Śpią spokojnie, przekonani, że rozliczyli się prawidłowo.

– Znam przypadek, kiedy postępowanie karnoskarbowe zostało wszczęte pod koniec 2009 r. i niemal natychmiast zostało zawieszone, a zobowiązanie podatkowe za 2004 r. nie może się przedawnić – powiedział „Rz“ Rafał Mikulski, adwokat z Salans D. Oleszczuk Kancelaria Prawnicza sp.k.

Furtką wykorzystywaną przez urzędników jest art. 70 § 6 pkt 1 ordynacji podatkowej, zgodnie z którym bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu, z dniem wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, jeżeli podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia wiąże się z niewykonaniem tego zobowiązania. Tyle przepis. W praktyce, jak podkreśla mec. Mikulski, skoro postępowanie toczy się w sprawie, to podatnikowi nie przysługują prawa strony. W związku z tym nie może zasięgnąć żadnej informacji w sprawie.

– Przepis jest nadużywany, bo do wszczęcia postępowania karnoskarbowego wystarczy niczym niepoparty zarzut podania nieprawdy w deklaracji podatkowej złożonej przez spółkę lub też wydanie decyzji określającej zobowiązanie podatkowe – zauważa Rafał Mikulski.

Zdaniem Sławomira Sadochy, doradcy podatkowego specjalizującego się w postępowaniach podatkowych, wszczynanie postępowań karnoskarbowych jest regułą. Jak twierdzi, organy korzystają z tej możliwości nie tylko po to, by przerwać bieg przedawnienia zobowiązań podatkowych.

– Takie postępowania mają służyć także celom procesowym. Chodzi o takie przygotowanie zeznań świadków, by były zbieżne z przygotowywaną przez organ podatkowy linią, jaką potem zaprezentują w postępowaniach podatkowych czy skarbowych – mówi Sławomir Sadocha. I dodaje: – Nie można też zapominać, że wszczęcie postępowania karnoskarbowego może też pośrednio wpływać na wykonanie decyzji podatkowej, jako dodatkowy argument przemawiający za nadaniem tej decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności.

Na szczęście przepisami zainteresował się już Naczelny Sąd Administracyjny, który skierował pytanie prawne do Trybunału Konstytucyjnego po skardze podatnika (sygn. I FSK 525/10).

Grażyna J. Leśniak