Gdzie praca czeka na Polaków?

Podobnie jak w Bułgarii i Rumunii, które są członkami Wspólnoty od 1 stycznia br. We wszystkich krajach - by pracować legalnie - musisz jednak dokonać kilku formalności. Należy do nich m.in. postaranie się o numer podatkowy i ubezpieczenia społecznego (na takich samych zasadach, jak obywatele danego kraju). Jeśli chcesz zostać dłużej niż trzy miesiące, musisz także zwykle uzyskać pozwolenie na pobyt (jeśli pracujesz albo masz spore oszczędności, nie będzie problemu). Formalności - w zależności od kraju - załatwia się na policji, w urzędzie miasta (gminy lub dzielnicy), albo w urzędzie imigracyjnym (lub ds. cudzoziemców).

Kilka krajów, prócz opisanych wyżej formalności, wprowadziły dla Polaków obowiązek rejestracji. Tak jest np. w Wielkiej Brytanii (twój WRS musi trafić do Home Office) czy w Hiszpanii, gdzie musisz uzyskać numer NIE (dotyczy to tylko cudzoziemców).

Tomasz Michalski, Józef Leszczyński

• Stawki minimalne - stan na I.2006 (z wyjątkiem Wielkiej Brytanii gdzie podwyżka była 1.IX.06). ** Wśród wymaganych formalności we wszystkich krajach pominięto - obowiązkową nie tylko dla obcokrajowców - rejestrację w urzędzie skarbowym i zgłoszenie do ubezpieczenia.

WIELKA BRYTANIA
Wymagane formalności: masz 30 dni od podjęcia pracy na zarejestrowanie się w Home Office (druk WRS) - Programowi Rejestracji Pracowników podlegasz przez pierwsze dwa lata pracy na Wyspach. Możesz - ale nie musisz - starać się o residence permit. Wynagrodzenie minimalne: 5,35 Ł/godz. (od 21 lat), 4,45 Ł/godz. (18-21 lat), 3,30 Ł/godz. (do 18 lat).
Więcej informacji: www.dwp.gov.uk, www.ind.homeoffice.gov.uk, www.jobcentreplus.gov.uk, www.workingintheuk.gov.uk.

IRLANDIA
Wymagane formalności: brak dodatkowych dla obcokrajowców. Możesz - ale nie musisz - starać się o residence permit (pozwolenie na pobyt).
Wynagrodzenie minimalne: 1293 euro.
Więcej informacji: www.entemp.ie, www.fas.ie, www.justice.ie, www.revenue.ie.

ISLANDIA
Wymagane formalności: pozwolenie na pobyt z Departamentu Imigracji (powyżej trzech miesięcy).
Wynagrodzenie minimalne: brak.
Więcej informacji: www.hagstofa.ie, www.rsk.ie, www.utl.is (Departament Imigracji), www.vinnumalastofnun.is.

SZWECJA
Wymagane formalności: Migrationsverket (Urzędu Imigracyjnego) musi wydać ci prawo pobytu (uppehallstillstand) - jeśli zostajesz dłużej niż trzy miesiące.
Wynagrodzenie minimalne: brak.
Więcej informacji: www.amv.se, www.migrationsverket.se, www.skatteverket.se. FINLANDIA
Wymagane formalności: rejestracja w lokalnym urzędzie zatrudnienia (do 2009 r.). Formalności dokonujesz sam lub robi to za ciebie pracodawca (w ciągu 14 dni). Uwaga! Rejestracja w pośredniaku zwalnia z uzyskania na policji pozwolenia na pobyt.
Wynagrodzenie minimalne: brak przepisów ogólnych; ustalane w ramach danej branży.
Więcej informacji: www.mol.fi, www.vero.fi.

HISZPANIA
Wymagane formalności: na komisariacie policji musisz wystąpić o nadanie numeru identyfikacyjnego NIE (numero de identificacion de extranjero). Potrzebne jest m.in. zaświadczenie o zamieszkaniu w Hiszpanii (wydawane przez urząd miasta - Ayuntamiento). O podpisaniu kontraktu pracodawca musi zawiadomić Servicio Publico de Empleo Estatal (SPEE - Biuro Państwowe ds. Zatrudnienia).
Wynagrodzenie minimalne: 631 euro.
Więcej informacji: www.inem.es, www.infoempleo.es, www.mtas.es.

WŁOCHY
Wymagane formalności: kartę pobytu (Carta do Soggiorno) otrzymasz - po zgłoszeniu cię przez pracodawcę do INPS (Istituto Nazionale della Previdenza Socjale - ubezpieczenie społeczne) - w lokalnej Questurze (posterunek policji).
Wynagrodzenie minimalne: brak.
Więcej informacji: www.cnel.it, www.welfare.gov.it.

GRECJA
Wymagane formalności: pozwolenie na pobyt (powyżej 90 dni) załatwiasz na posterunku policji.
Wynagrodzenie minimalne: 668 euro.
Więcej informacji: www.oaed.gr, www.ypakp.gr.

PORTUGALIA
Wymagane formalności: brak.
Wynagrodzenie minimalne: 437 euro.
Więcej informacji: www.iefp.pt, www.lojadocidado.pt, www.mtss.gov.pt, www.sef.pt.

HOLANDIA
Wbrew zapowiedziom, od 1 stycznia br. nie zniesiono okresu przejściowego. Aby ułatwić podjęcie pracy większej grupie Polaków bez niemieckiego paszportu, wprowadzono nowe branże (pierwszych 18 sektorów wpisano na listę we wrześniu 2006), w których obowiązuje uproszczona procedura przyznawania pozwoleń na pracę.
Wymagane formalności: o pozwolenie występuje pracodawca (w "uprzywilejowanych" sektorach brak jakichkolwiek ograniczeń), procedura trwa ok. dwóch tygodni. W ciągu ośmiu dni od przyjazdu musisz zarejestrować się w Biurze Policji ds. Cudzoziemców (Vreemdelingenpolitie).
Wynagrodzenie minimalne: 6,20 euro/godz.; 1265 euro/mies.
Więcej informacji: www.haga.polemb.net, www.employment.gov.nl, www.belastingdienst.nl, www.werk.nl, www.cwinet.nl, www.ind.nl.

SEKTORY, KTÓRYCH DOTYCZĄ UŁATWIENIA
Rolnictwo, budownictwo, usługi tynkarskie, transport publiczny i prywatny, transport lotniczy, pocztowy i kolejowy, osobowe usługi transportowe TAXI, handel, przemysł spożywczy i metalowy, piekarnictwo, rzeźnie, żegluga śródlądowa, gastronomia, hotelarstwo, administracja, edukacja i nauka, usługi bankowe, ochrona oraz ubezpieczenia i usługi dla firm. BELGIA
Obowiązuje okres przejściowy, ale stworzono listę zawodów i branż, w których bez trudu dostaniesz pozwolenie na pracę. Szacuje się, że w całym kraju jest ok. 50 tys. wakatów. Najbardziej brakuje budowlańców, elektryków, stolarzy personelu medycznego i opiekunów osób starszych, pracowników branży IT, architektów, chemików, biologów, nauczycieli, farmaceutów, pracowników produkcji, księgowych i sprzedawców.
Wymagane formalności: uzyskanie wpisu do rejestru mieszkańców danej gminy po uprzednim otrzymaniu przez pracodawcę pozwolenia (l'autorisation d'occupation).
Wynagrodzenie minimalne: 1234 euro.
Więcej informacji: www.belgium.pl, www.belgia.net, www.bruxelles.irisnet.be, www.leforem.be, www.petervanvelthoven.be, www.vdab.be.

UPRZYWILEJOWANE ZAWODY
Region Brukseli
Architekt, asystent społeczny (język niderlandzki), dyrektor ds. sprzedaży, analityk finansowy, kadry, zarządzanie personelem, kierownik projektu, elektryk, informatyk, inżynier, kierownik handlowy, księgowy, mechanik samochodowy, murarz, płotkarz, nauczyciel angielskiego, niderlandzkiego, nauczyciel szkoły podstawowej, pielęgniarka, pracownik społeczny, tłumacz, kreślarz rysunku mechanicznego i w architekturze, technik w przetwarzaniu danych i komunikacji cyfrowej, technik elektronik, technik elektromechanik, doradca dyrekcji, sekretarka, instalator urządzeń sanitarnych, hydraulik, kompozytor.

Walonia
Biolog, ciastkarz, chemik, dekarz, elektryk, farmaceuta, frezer, hydraulik, informatyk, inżynier, kucharz, księgowy, malarz, murarz, nauczyciel, pielęgniarka, piekarz, płotkarz, pracownik ubezpieczeń, przedstawiciel handlowy, rzeźnik, stolarz, spawacz, specjalista ds. marketingu, dystrybucji, finansów, szef produkcji, technik - mechanik, budowlany, klimatyzacji, elektronik, telekomunikacji, tokarz, sprzedawca, projektant techniczny, operator maszyn, blacharz samochodowy, technik instalacji grzewczych, cieśla, fliziarz, kierownik restauracji, cukiernik.

Flandria
Asystent farmaceuty, blacharz, brukarz, cukiernik, dekarz, drukarz offsetowy, elektryk, elektromechanik, informatyk, instalator - maszyn i instalacji przemysłowych, urządzeń sanitarnych i c.o., hydraulik, inżynier budownictwa, elektromechanik, mechanik, kamieniarz, kierowca - ciężarówki, autobusów, autokarów, kierownik produkcji, kreślarz - rysunku architektonicznego, budowlanego, elektrycznego, konstrukcji metalowych, mechaniki, księgowy, marynarz, manager ds. produktu, sprzedaży, montażysta, monter instalacji grzewczych, gazowych, rusztowań, szalunków, murarz, ogrodnik, operator - maszyn frezarskich, szlifierskich, tokarki, obróbki metali, dźwigu, koparki, spycharki, wywrotki, betoniarki itd., piekarz, pielęgniarka, fliziarz, pracownik wzornictwa, pracownik włókiennictwa, pracownik na produkcji, hali maszyn, rzeźnik, sztukator, szklarz, spawacz, sprzedawca, stolarz, elektronik, elektromechanik, mechanik, klimatyzacja, chłodnictwo, technik budowy, ogrzewnictwa, obrazu i dźwięku, poligrafii, geodeta,
zbrojarz.

DANIA
Okres przejściowy do maja 2009 r., ale sukcesywnie są wprowadzane ułatwienia w dostępie do rynku pracy. Pozwolenie łatwiej zdobyć studentom i pracownikom duńskich firm, które podpisały tzw. układy zbiorowe. Pracodawca po prostu informuje Urząd Imigracyjny o zatrudnieniu cudzoziemca.
Poszukiwani są głównie pracownicy sezonowi w rolnictwie (praca od marca do grudnia), kucharze, kelnerzy, personel medyczny i pracownicy opieki społecznej, sprzedawcy oraz pracownicy branży finansowej i ubezpieczeniowej, a także osoby zainteresowane pracą w fabrykach.
Wymagane formalności: po znalezieniu pracodawcy składasz dokumenty w ambasadzie Danii w Warszawie lub - jeśli jesteś już na miejscu - w Urzędzie Imigracyjnym (procedura trwa 30-60 dni). Możesz zarejestrować się w duńskim urzędzie pracy (Arbejdsformidlingen). Kartę pobytu dostaniesz tylko po wcześniejszym zarejestrowaniu się w Folkeregister (urząd statystyczny), gdzie otrzymasz numer ubezpieczenia społecznego CPR.
Wynagrodzenie minimalne: brak.
Więcej informacji: www.af.dk, www.ambasadadanii.pl, www.bm.dk, www.investindk.dk, www.nyidanmark.dk, www.udlst.dk, www.workindenmark.dk. FRANCJA
Przedłużono okres przejściowy do maja 2009, ale uchylono dla nas drzwi. Jeśli masz zawód umieszczony na liście (61 zawodów w siedmiu sektorach) uzyskanie pozwolenia będzie formalnością - nie trzeba udowadniać, że na dane stanowisko nie ma chętnego Francuza. W zawodach, które nie znalazły się na liście nie ma żadnych ułatwień.
Wymagane formalności: o pozwolenie na pracę stara się pracodawca. Jeśli już je posiada, ty musisz wystąpić o kartę pobytu.
Wynagrodzenie minimalne: 1218 euro/mies.
Więcej informacji: www.ambafrance-pl.org, www.ambassade.pologne.net, www.travail.gouv.fr, www.anpe.fr, www.anaem.social.fr, www.social.gouv.fr.

"UWOLNIONE" ZAWODY
Budownictwo i roboty publiczne - prace publiczne (robotnik do prac publicznych, betoniarz, usuwanie odpadów); budownictwo (murarz, monter konstrukcji metalowych, cieśla, układanie płytek, układanie podłóg i wykładzin, dekarz, montaż bram i płotów, monter instalacji), kreślarz (budownictwo i roboty publiczne), geodeta, specjalista z zakresu badań technicznych, zarządca placu budowy, brygadzista.
Gastronomia i hotelarstwo - kucharz, obsługa hotelowa, obsługa restauracji, kelner, przygotowywanie potraw mięsnych.
Rolnictwo - ogrodnik (sezonowo), sadownik, producent winorośli i wina (sezonowo), hodowca (świnie, króliki, drób).
Mechanika i przemysł ciężki - kotlarz, blacharz, operator maszyn, produkcja rur, monter urządzeń mechanicznych, fabrycznych, odlewnik, kontroler produkcji konstrukcji mechanicznych i prac metalowych, operator maszyn automatycznych (konserwator maszyn i pomieszczeń fabrycznych, operator maszyn obróbki metali, instalator i konserwator wind oraz innych systemów mechanicznych); nadzór nad produkcją (elektronika i elektrotechnika); technicy (ds. konstrukcji mechanicznej wyrobów metalowych, wytwórcy w branży metalowej, projektanci konstrukcji mechanicznych).
Przemysł przetwórczy - zakładanie instalacji (przemył chemiczny i spożywczy, produkcja energetyczna); operator maszyn (produkcja spożywcza, ceramiki i materiałów budowlanych, tablic drewnianych, papieru i kartonu, wyrobów z papieru i kartonu, obróbka metali i szkła, kształtowanie form, przetwórstwo mięsa - ubój, obróbka itp.); nadzorca instalacji urządzeń do obróbki szkła, produkcja i ustawianie nagrobków, specjalista w dziedzinie fermentacji przemysłowej (produkcja wina, piwa, cidru, serów itp.).
Handel i sprzedaż - pełnomocnicy ds.: wyposażenia, produktów pierwotnych, kontaktów handlowych; specjalista ds. sprzedaży wysyłkowej, przedstawiciel handlowy, handlowiec.
Utrzymanie czystości - mycie szyb, służby komunalne, usuwanie odpadów.

• Szansę na kontrakt mają także lekarze i pielęgniarki, opiekunowie osób starszych oraz stoczniowcy. Kraje, które nas nie chcą

NIEMCY
Blokada do 2011 roku! Niemiecki pracodawca, który chce zatrudnić Polaka musi wystąpić o zezwolenie do właściwego urzędu pracy. Praktyka jest taka, że nawet gdy udowodni, że na wolne miejsca nie reflektuje żaden miejscowy czy też inny, "uprzywilejowany" Europejczyk, zgody i tak może nie dostać.
Jak do tej pory Polacy praktycznie mają szanse głównie na pracę sezonową w rolnictwie. Ponadto do naszej dyspozycji jest co roku 2000 miejsc dla tzw. pracowników gości.
Więcej informacji: www.ambasadaniemiec.pl, www.wirtschaft-polen.de, www.arbeitsagentur.de, www.pracownicysezonowi.pl.

AUSTRIA
Zaporowe kontyngenty
Austria, ma zamiar - podobnie jak Niemcy - chronić swój rynek pracy przynajmniej do 2011 r. O zezwolenie na zatrudnienie Polaka występuje pracodawca. Wydanie zgody dodatkowo jest uzależnione od wielkości kontyngentu na dany rok dla pracowników z nowych państw Unii. Kontyngent zmienia się z roku na rok, ale zwykle opiewa na 20-30 tys. miejsc pracy.
W Austrii Polacy znajdują legalne zatrudnienie głównie w rolnictwie, przy zbiorach. Kontrakty opiewają maksymalnie na sześć tygodni. Procedura i zasady są podobne do obowiązujących w Niemczech. To pracodawca występuje o zezwolenie i załatwia formalności. Wynagrodzenie minimalne: 5,92 euro/godz.
Więcej informacji: www.wien.polemb.net, www.handelsratpolen.at.

SZWAJCARIA
Limity do 2011
Od 2005 r. obywatele z nowych państw Unii są traktowani w Szwajcarii tak samo jak np. Niemcy czy Francuzi. Nie oznacza to jednak swobodnego dostępu do rynku pracy. Ojczyzna Wilhelma Tella zastrzegła bowiem sobie, że przynajmniej do 2011 r. może stosować ilościowe kontyngenty wydawanych zezwoleń na pracę.
Więcej informacji: www.berno.polemb.net.

LUKSEMBURG
Szlaban do 2009 - przynajmniej
Niestety, także w tym kraju obowiązuje nas okres przejściowy i nie zanosi się na to, byśmy szybko bez ograniczeń mogli podejmować pracę w tym jednym z najbogatszych krajów Unii
Wynagrodzenie minimalne: 1503 euro (najwyższe w całej UE).
Więcej informacji: www.adem.public.lu, www.etat.lu/MT, www.itm.etat.lu, www.legilux.public.lu.