Gospodarki, które ucierpiały najbardziej

WASZYNGTON - stan gospodarki w Stanach Zjednoczonych i Zachodniej Europiew dalszym ciągu jest nie najlepszy, ale przynajmniej ekonomiści przestali mówić, że nadchodzi drugi Wielki Kryzys.

Pozostałe kraje nie mają tyle szczęścia. Chociaż Międzynarodowy Fundusz Walutowy poinformował w środę, że znaczna część światowej gospodarki "zaczyna wychodzić z kryzysu niespotykanego wcześniej po II wojnie światowej", to gospodarki takich państw jak: Łotwa, Estonia, Islandia, Irlandia i Litwa nie zdołają tego osiągnąć przy produkcie krajowym brutto - standardowym mierniku recesji - spadającym w tym roku o ponad 10%.

I choć większość krajów świata cieszy się niską inflacją, to przy wysokim bezrobociu utrzymującym w ryzach wynagrodzenia i ceny, takie państwa jak Seszele, Islandia, Wenezuela, Ukraina i Jamajka, pogłębiają się w kryzysie przez wysokie obciążenie długami. Co gorsza, wszystkie pięć państw ma niski poziom PKB, co przyczynia się do niekorzystnego zjawiska "stagflacji", znanej milionom Amerykanów, którzy doświadczyli jej w latach 70-tych. W Islandii kryzys gospodarczy doprowadził do 8,5% inflacji i 10,5% spadku PKB. Można to nazwać stagflacyjną recesją.

Aby znaleźć 10 krajów, które najbardziej ucierpiały na skutek kryzysu, skorzystaliśmy z danych Międzynarodowego Funduszu Walutowego aby stworzyć indeks negatywnych skutków w zakresie: produktu krajowego brutto, stopy inflacji, oraz siły nabywczej. MFW nie mierzy współczynnika bezrobocia we wszystkich państwach, a różne kraje posługują się odmiennymi metodami. Często współczynniki te są niewiarygodne, ponieważ są poddawane manipulacjom dla celów politycznych.

Produkt krajowy brutto jest najprostszym miernikiem ogólnego stanu gospodarki kraju, a spadający PKB zwiastuje wzrost bezrobocia. Przykładowo w Estonii prognozuje się, że gospodarka spadnie o 14,2%. Według ostatnich statystyk bezrobocia w Unii Europejskiej, stopa bezrobocia w Estonii wzrosła do 15,6% z zeszłorocznego poziomu zaledwie 3,9%.

Inflacja w państwie, które wciąż się rozwija, nie jest tak zła, jak inflacja w państwie o powolnym tempie rozwoju. Kiedy inflacja powoduje wzrost płac, może to dotyczyć w większym stopniu traderów walutowych, niż przeciętnych obywateli. Aby wprowadzić rozróżnienie pomiędzy inflacją, która odbiega od wynagrodzeń, zmierzyliśmy również siłę nabywczą na osobę, co pozwala mniej więcej zorientować się, w jakim stopniu pojedyncza osoba może sobie pozwolić na wydatki w zmieniającej się gospodarce.

Mimo, że w Islandii można zaobserwować objawy zarówno recesji, jak i stagflacji, oczekuje się, że kryzys w tym kraju nie będzie aż tak poważny jak w Estonii i na Łotwie, gdzie PKB może spaść odpowiednio o 14,2% i 17,8%. Również inflacja w Islandii nie jest tak poważna, jak na Seszelach, państwie z archipelagu na Oceanie Indyjskim, które w 2008 roku zostało zmuszone do dewaluacji własnej waluty.

Kraje, które ucierpiały najbardziej, są często w dużym stopniu uzależnione od handlu i bankowości międzynarodowej, a wiele z nich posiada niestabilny poziom zadłużenia. Przykładowo Jamajka ma deficyt rządowy w wysokości 113% procent całkowitego produktu jej gospodarki. Stany Zjednoczone mają powody, aby niepokoić się o własny deficyt, ale szacuje się, że do końca 2010 roku wyniesie on około 65% poziomu gospodarki, co jest nieco lepszą sytuacją niż w przypadku Jamajki. Ponadto gospodarka USA zwolniła od szczytowego poziomu o zaledwie 3,2% (gospodarka Jamajki o 4%). Biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności, to i tak niezły wynik.

Joshua Zumbrun
Forbes