Kapitał na rozwój firm będzie łatwiej dostępny

Spółki kapitałowe nie będą już płacić podatku od czynności cywilnoprawnych od pożyczek udzielanych im przez udziałowców lub akcjonariuszy.

Zwolnione z niego będzie też łączenie i przekształcanie spółek oraz wnoszenie do nich aportem niektórych aktywów.

Takie korzystne dla przedsiębiorstw zmiany przewiduje nowelizacja ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC), która ma wejść w życie 1 stycznia 2009 r. Obecnie czeka na podpis prezydenta.

Firmy ucieszą się szczególnie ze zwolnienia dla pożyczek udzielanych im przez udziałowców lub akcjonariuszy. Parlament przyjął je w końcowym etapie prac nad ustawą, mimo iż rząd proponował pozostawienie zasad ich opodatkowania bez zmian.

Obecnie takie pożyczki są uważane za zmianę umowy spółki i traktowane na równi z jej dokapitalizowaniem. Spółka płaci więc 0,5 proc. PCC od ich wartości nominalnej. Jeśli więc pożycza np. 500 tys. zł, to uiszcza 2,5 tys. zł podatku.

Dzięki zwolnieniu firmy o wiele łatwiej i taniej będą mogły uzyskać środki na rozwój. Pożyczka od udziałowców lub akcjonariuszy to często wykorzystywane źródło finansowania. Jest to alternatywa zarówno dla kredytu bankowego, jak i dla finansowania kapitałem własnym, w tym kapitałem zakładowym zarejestrowanym w sądzie, który trudno wycofać ze spółki. Pożyczka taka będzie więc nie tylko bardziej elastycznym, ale i tańszym sposobem finansowania.

Zmiany te są zgodne z dyrektywą Rady nr 2008/7/WE z 12 lutego 2008 r. dotyczącą podatków pośrednich od gromadzenia kapitału. W Polsce funkcję takiego podatku spełnia PCC. Dyrektywa nakazuje zwolnić firmy z podatku od pożyczek udzielanych im przez udziałowców, ale pozostawia państwom członkowskim pewną swobodę działania pozwalającą chronić ich interesy fiskalne. Jeśli dane państwo naliczało podatek od wkładów kapitałowych 1 stycznia 2006 r., może to robić nadal. Jeśli jednak zaprzestało takich działań, nie może podatku wprowadzić ponownie.

Do końca 2006 r. pożyczki udzielane spółkom przez udziałowców były zwolnione z PCC. Od 2007 r. nastąpiła jednak zmiana zasad opodatkowania i od tego czasu udzielanie pożyczek właścicielskich traktowane jest jako zmiana umowy spółki. To oznacza objęcie ich podatkiem. Dotychczas Ministerstwo Finansów twierdziło, że mimo to po 1 stycznia 2009 r. będzie można nadal pobierać podatek od pożyczek. Uzasadniało, że zmiana umowy spółki była opodatkowana w 2006 r., więc Polska wciąż ma przywilej opodatkowania pożyczek właścicielskich.

Inna bardzo ważna dla firm zmiana w ustawie zakłada zwolnienie z PCC aportów określonych aktywów. Dotyczy to wnoszonych aportem większości udziałów lub akcji jednej spółki do drugiej lub też oddziału firmy. Są to często wykorzystywane formy restrukturyzacji grup kapitałowych. Obecnie takie transakcje są traktowane jako zmiana umowy spółki i podatek wynosi 0,5 proc.

Należy pamiętać, że głównym celem nowelizacji było zwolnienie z PCC łączenia i przekształcenia spółek kapitałowych, co ma dostosować polską ustawę do postanowień unijnej dyrektywy zakładającej zwolnienie z podatku niektórych działań restrukturyzacyjnych. Państwa Unii Europejskiej muszą to zrobić do końca tego roku. Obecnie łączenie i przekształcanie jako zmiana umowy spółki podlega również 0,5-proc. PCC, jeżeli powodują zwiększenie wartości kapitału zakładowego. Podstawą opodatkowania jest wówczas wartość podwyższenia tego kapitału.

Zwolnienie z podatku ma ułatwić restrukturyzację przedsiębiorstw i poprawić warunki prowadzenia działalności gospodarczej.

Znaczenie tego zwolnienia dla gospodarki może być duże, bo - jak wylicza ministerstwo - w naszym kraju zarejestrowanych jest 6,3 tys. spółek akcyjnych i 138 tys. spółek z ograniczoną odpowiedzialnością.

opinia

Krzysztof Dyba, doradca podatkowy w Pricewaterhouse-Coopers
We wstępie dyrektywy nr 2008/7/WE z 12 lutego 2008 r. zapisano, że podatki pośrednie od gromadzenia kapitału, czyli w Polsce PCC, zakłócają rozwój przedsiębiorstw i powinny być wyeliminowane. W znowelizowanej niedawno ustawie o PCC podjęto już pierwsze kroki. Bardzo korzystną zmianą dla firm jest zwolnienie z podatku pożyczek od udziałowców lub akcjonariuszy, co ułatwi im uzyskanie finansowania. Dzięki temu firmy nie będą już płacić podatku od pożyczki zaciąganej np. od spółki matki. Krokiem w dobrym kierunku jest też na pewno zwolnienie z podatku łączenia i przekształcania spółek oraz zwolnienie aktywów wnoszonych aportem w ramach restrukturyzacji holdingowych.

Monika Pogroszewska
Rzeczpospolita