KE przyjęła wytyczne ws. pomocy publicznej dla energetyki

- Te zasady otwierają możliwość pomocy publicznej tam, gdzie jest ona w tej chwili niezwykle potrzebna, czyli przy modernizacji naszej energetyki - powiedział polskim dziennikarzom komisarz UE ds. budżetu Janusz Lewandowski.

Jako korzystny zapis określił też podniesienie progu, powyżej którego pomoc publiczna będzie notyfikowana KE, czyli zgłaszana do jej analizy: w przypadku wsparcia na rzecz infrastruktury energetycznej - z 20 do 50 mln euro. - Pomoc poniżej 50 mln euro nie musi być notyfikowana - podkreślił komisarz.

Nowe wytyczne kładą nacisk na wsparcie transgranicznej infrastruktury energetycznej.

W przypadku innych inwestycji oraz kogeneracji próg ten, powyżej którego pomoc będzie poddana szczegółowej analizie KE, wyniesie 15 mln euro.

Wśród innych korzystnych dla Polski zapisów Lewandowski wymienił bardziej intensywną pomoc w biedniejszych regionach oraz ułatwienia w zakresie pomocy publicznej dla projektów współfinansowanych ze środków UE.

Jednak uwaga przy ogłoszeniu opracowywanych przez dwa lata wytycznych, które mają wejść w życie w lipcu i obowiązywać do 2020 r., była skupiona na zmianach we wsparciu odnawialnych źródeł energii. Dotychczasowe subsydia, w opinii krytyków, przyczyniają się do wzrostu cen energii dla konsumentów i przemysłu oraz do obniżenia pozycji konkurencyjnej UE.

- Wytyczne pozwolą na gładkie przejście do nowoczesnych i bardziej efektywnych mechanizmów wspierania energii odnawialnej. Wysokie subsydia przyznane dotychczas przez kraje członkowskie pomogły poczynić znaczący postęp na rzecz osiągnięcia unijnego celu w zakresie źródeł odnawialnych - powiedział na konferencji prasowej prezentując nowe wytyczne komisarz UE ds. konkurencji Joaquin Almunia.

Ale - jak zauważył - sposoby wsparcia doprowadziły do znaczącego wzrostu kosztów dla odbiorców energii i chroniły producentów energii odnawialnej przed ryzykiem, jak również osłabiły sygnały cenowe. Jego zdaniem, pewne odnawialne źródła energii są na tyle "dojrzałe", by konkurować z bardziej konwencjonalnymi źródłami energii i wsparcie publiczne powinno być udzielane poprzez "proces konkurencyjny", choć przejście to będzie stopniowe.

I tak, stałe taryfy gwarantowane od ilości wyprodukowanej energii odnawialnej mają być stopniowo zastępowane przez wsparcie udzielane w procesie konkurencyjnej aukcji. W latach 2015-2016 kraje członkowskie mają zacząć wdrażać takie procedury dla niewielkiego udziału energii wytwarzanej ze źródeł odnawialnych. Od 2017 r. powinny ustanowić przetargi na udzielanie wsparcia dla wszystkich nowych instalacji w energetyce odnawialnej.

Ponadto nowe wytyczne przewidują stopniowe zastępowanie taryf gwarantowanych (feed-in tariffs) przez taryfy feed-in premium, czyli bonusy stanowiące różnicę pomiędzy ceną rynkową a ustaloną stawką. Te ostatnie, zdaniem KE, wystawiają źródła odnawialne na sygnały rynkowe. Małe instalacje w energetyce odnawialnej będą mogły liczyć na specjalne traktowanie i na taryfy gwarantowane. Ponadto nowe zasady nie wpłyną na już zatwierdzone programy wsparcia, według starych zasad.

By chronić konkurencyjność unijnego przemysłu energochłonnego, nowe wytyczne dopuszczają udzielanie tym sektorom obniżek w opłatach pobieranych w celu wspierania energii ze źródeł odnawialnych. Takie nowe traktowanie przedsiębiorstw energochłonnych na trzy lata wstecz KE ma uwzględnić w uruchomionych wobec krajów członkowskich postępowaniach sprawdzających zgodność pomocy państwa z zasadami UE.

Takie postępowanie w grudniu ub.r. KE uruchomiła wobec Niemiec, za co otrzymała "upomnienie" od kanclerz Angeli Merkel. KE bada legalność wprowadzonej przez rząd Niemiec ulgi energetycznej wobec dużych przedsiębiorstw, od których nie pobiera się dopłaty do cen prądu, współfinansującej jego produkcję ze źródeł odnawialnych.

Nowością w wytycznych KE jest też dopuszczenie wsparcia na rzecz zabezpieczenia "adekwatnych" zdolności wytwórczych w energii elektrycznej w sytuacji, gdy występuje ryzyko niedostatków w tym zakresie. - To pozwala na wdrożenie przez państwa członkowskie tzw. mechanizmów zdolności wytwórczych, by na przykład zachęcić producentów do tworzenia nowych zdolności wytwórczych alby by ich powstrzymać przed zamykaniem istniejących elektrowni bądź też wynagradzających konsumentów za ograniczenie konsumpcji energii elektrycznej w okresie przesilenia - tłumaczy KE.

Z Brukseli Julita Żylińska